Törkiyä Cömhüriyäte prem’yer-ministrı Binali Yıldırımnıñ Rusiya Federaśiyäsenä säfäre

Törkiyä Cömhüriyäte prem’yer-ministrı Binali Yıldırım 6 nçı dekabr’dä Rusiya Federaśiyäsenä täwge räsmi säfären yasadı. Premyer-ministr berence bulıp Mäskäw xalıqara mönäsäbätlär institutında uquçı yäş’lär, uqıtuçı-ğalimnär häm byurokratlar belän oçraştı. Yıldırım üz çığışında “Bu geografik kiñlekneñ kiläçäge niçek bulacağın bez bilgelärbez” yullamasın yasadı.

Binali Yıldırım annan soñ Rusiya Federaśiyäse parlamentınıñ yuğarı palatası bulğan Federaśiya şurası başlığı Valentina Matviyenko belän küreşep söyläşte. Oçraşuda ike il parlamentları arasındağı êlemtälärne üsterü mäs’äläse söyläşelde.

Törkiyä prem’yer-ministrınıñ çirattağı oçraşuı Rusiya Federaśiyäse prem’yer-ministrı Dmitriy Medvedev belän buldı. İke yaqlı mönäsäbätlär xaqında söyläşkän premyer-ministrlar soñraq jurnalistlarnıñ sorawlarına cawap birde. Matbuğat oçraşuında ike yaqlı mönäsäbätlärne tağın da üsterü mömkinlege buluına tuqtalğan Törkiyä premyer-ministrı oçraşuda saqlanu häm ğaläm tarmaqlarındağı yaña proyektlarnıñ da kön tärtibenä kilüen citkerde. Rusiya Federaśiyäse prem’yer-ministrı Medvedev isä söyläşülärneñ ike yaqlı mönäsäbätlärgä tizlek östäyäçägen belderde.

Soñğı bulıp Törkiyä qunağın Rusiya Federaśiyäse däwlät başlığı Vladimir Putin qabul itte. Putin “Törek ağımı”qanunın imzalağan öçen Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğanğa räxmätlären citkerde.

Törkiyä prem’yer-ministrı Rusiya säfäre qısasında Tatarstan başqalası Qazanğa da kitte. Qunaqnı hawa mäydanında Tatarstan ilbaşı Röstäm Miñnexanov qarşı aldı. Liderlar soñraq Qazan kirmänendä küreşep söyläşte.

Binali Yıldırım Tatarstanda Törkiyä –Tatarstan Êş forumında qatnaştı. Törkiyä wäkillege Qazandağı Qol Şärif mäçetenä dä bardı. Yıldırımnıñ Tatarstanğa säfäre waqıtında ilbaşı Röstäm Miñnexanovnıñ da Törkiyägä kiläçäge belderelde.

 Prem’yer-ministrnıñ Rusiya säfärennän êlek Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan Törkiyä Böyek Millät Mäclesendä qabul itelgän “Törek ağımı” protokolın rasladı. Şulay uq parlamentta Törkiyä - Rusiya parlamentlar arası duslıq törkeme buldırıldı häm Manisa xalıq ışanıçlısı Räcai Bärbär duslıq törkeme başlığı itep bilgelände. Rusiya Federaśiyäse tışqı êşlär ministrı Sergey Lavrov Yıldırımnıñ säfärennän êlek Antaliyada Törkiyä tışqı êşlär ministrı Mävlüt Çavuşoğlu belän küreşep söyläşte.

Binali Yıldırımnıñ Rusiya säfäre Törkiyäneñ Rusiya belän mönäsäbätlären yuğarı däräcägä citkerü iradäse cähätennän ,başqaça törle itep äytkändä küptänder tormışqa aşırılmağan ike il prem’yer-ministrları arasında säfär yasaw häm kiläse yılda ütkäreläçäk Törkiyä – Rusiya yuğarı däräcäle xezmättäşlek şurası cıyılışına äzerlek xaqında söyläşü cähätennän möhim ide.

Säfär waqıtında kiläse yılda ike il arasında zur külämle  proyektlar öçen urtaq investiśiya fondı qorılaçağı bilgele buldı. Älege fond ike yaqlı mönäsäbätläne kamillaşterü cähätennän zur ähämiyätkä iyä. İke il arasındağı xezmättäşlekne urta möddättä üsterü öçen äzerlänüçe 2017-2020 nçe yıllarnı üz êçenä aluçı xezmattäşlek programması kiläse yılda uzaçaq Törkiyä –Rusiya yuğarı däräcäle xezmättäşlek şurası cıyılışında raslanır dip kötelä. 

İñ qısqa waqıtta mömkin bulğança ike  yaqlı barlıq tıyularnı beterü  kiräk. Bolarnı betermiçä torıp ike yaqlı mönäsäbätlärne yuğarı däräcägä citkerü mömkin tügel. Törkiyäneñ şulay uq Awraziya iqtisadi Berlege belän dä mönäsäbätlären kamilläşterüe, irekle säwdä töbäkläre buldıruı zarur. İrekle säwdä töbäkläre buldıru berence çiratta cirle aqça belän säwdä başqaru belän bergä küp kenä ciñelleklär tudıruğa da säbäp bulaçaq.

Rusiya belän Törkiyä arasında tabiği gaz tarmağında da problemalar buluı kürenä. Bu yünäleştä bäyädä kileşmäwçänlek kebek problemalarnı xäl itep “Törek ağımı” proyektı aldındağı kirtälarne beterü kiräk.

Rusiya –Törkiyä mönäsäbätlärendä Tatarstan ayırım urın alıp tora. Tatarstannıñ ike yaqlı mönäsäbätlärdäge ähämiyäte oçqıç krizisı barışında bik açıq kürende. Barlıq kirtälärgä qaramastan Tatarstan bu barışta ayıq fiker yörtep totış kürsätte. Tatarstan ike il arasında küper wazıyfasın başqara.