Nogayşa 175: Quyuga tüsken adem hikayası (2)

►Nogayşa 175: Quyuga tüsken adem hikayası (2)

Ötken yuma baslanılgan, 

Üyken bîr alimdiñ 

Aytqanı bîr hikayemen

Bergen dersi baresinde,    

Qalgan kesekti endi, 

Aytuvga davam qılamız: 

So hiqayada eki qardaş, 

Uzun bîr yolga tüsüp

Yolavşı bolgan edi.

Soñda ekige ayrılgan 

Bîr yoldan keteberip 

Baslarına köp acayip

Neşe isler kelgen edi...

Endi qalgan ornımızdan   

Basqalardı aytamız:

“Ene sosı tabiyatı   

Yaman bolgan so qardaş,   

Är zattı teristen añlap,

Em aqılsız bolganga, 

Aqıyqattı añlamagan...

‘Nav isler normal tuvıl,  

Bîrer sırlı is bolgan!’ 

Dep oylayalmagan...

‘Sosı isler baresi,  

Özi basına bolalmas, 

Bu acayip isler işinde,

Garip sırlar bolsa kerek!’    

Dep esleyalmagan...

‘Barı sosı islerdi, 

Uygunlagan bîrevdiñ 

Bolganını’ bilelmagan...

Nege desek bilgenimiz:     

Onşa terislik, barabar,  

Art artqa äş bolmagan...

Endi sosı ademdiñ  

Qalb, ruh, em aqlı,  

Nav qıynaltuvşı alden

Yasırın yasırın baqırıp,  

Em qışqırıp yılasa da,

Neps-i emmaresi sonıñ 

Sankim tavlike bolmaganday,

Nav körgeni aller barı,  

Közi aldında turmaganday,

Ruhtıñ, qalbtiñ yılavına   

Qulagını qapatıp, 

Öz özini aldatıp,

Sankim bîr baqşada   

Bolganını sanaberip, 

Terekteki meyvalardı

Üzüp, aşavga baslagan... 

Tek sosı yemislerdiñ  

Bîr kesegi, zeyirli,    

Tagı zararlı eken...

Bîr “Hadis-i Qudsi”de  

Cenab-ı Haq dep buyurgan:

 ‘Ene ıynde zanni abdi biy’   

Yani ‘nav qullarım meni, 

Qaytibine bilgen bolsa,     

So qullarga islerim,

Meni tanıgan kep bolgan!’ 

Mine sosı bedbaqt adam,  

Yaman zan em aqılsızlıqpan,

Körgenini är zaman   

Bolatagan bîr zattay, 

Äş manesi bolmagan,       

Tömenley isler sangan...

Tagı özi aynısıman

Bîr qarşılıqqa ugragan.

Sosı al em dayim bolgan!

Ne öledi em qurtulsun;    

Ne de yaşavda bolgan;

Mine süytüp azap tartqan...  

Biz de sosı ugursızdı,   

Azabında taslayberip

Yahşı qardaşqa qaytamız;

Sosı arüv qardaştıñ  

Ali, qaydey añlaymız:

Mine nav mubarek,

Esli adem em yolga bargan... 

Amma qardaşınday sosı,   

Bîr qıyınlıqqa raspagan...

Nege desek yahşı huylu,  

Yarasıq tabiyat bolganga,

Yahşı zatlar oylagan!

Em gözel hulyalarman

Özi özine yoldas bolgan!

Em biraderine usap  

Zahmet, qıyınlıq tartpagan...

Nav sebepten kim nizam bilip, 

Em düzenlerge uyup,

Barı yeñillik tapqan...   

Tınışlıq em amniyetpen

Selbesşe yürüp ketken...

Mine bîr baqşaga,    

Ras kelgende özi,   

So baqşadaqı gözel

Şeşekey, meyvalardı körgen...  

Tek qaravsız qalganga,

Sosı baqşada basqa

Yaban zatlar em ösken...

Qardaşı em sosı yerdey   

Bîr baqşaga kirgen eken...

Tek ol, murdar zatlarga  

Qarap, em ugraşıp, 

Midesini bulgatıp,

Tagı äş tınşaymay  

Turup, şıgıp, ketken eken...

Nav arüv qardaş bolsa,  

‘Är zattıñ arüvine qara!’

Oyımınan qullıq etip,

Mırdar zatqa qaramay 

Arüvinden paydalangan!

Em arüv etip tıñşayıp  

So baqşadan ötip ketken...

Artından so avvelki     

Biraderindey aynı, 

Üyken bîr şölge kirgen...

Bîrden bîrge hücum etken  

Aslan davisi esitken!

Ol tagı em qorqqan;  

Tek qardaşınday qorqpagan...

Nege desek arüv oyman  

Dayim yahşı eslegenge,

Öz özine dep oylagan...” 

Oylaganı ne bolganın,    

Tagı basqa qalganlardı,

Keliyek yuma Quday’ımız,    

Aytqandı bizlerge, 

Nasip qılsın inşallah!

Savlıqpan qalıñız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

E-mail: altinisikyusuf@gmail.com