Nogayça 78: Allah yaratqan tabiat tuvıl! (1)

Bazı adem avzından  

İnkär iyisli şıqqan  

Dahşetli sözler bolgan...

Tagı Allah’qa inangan   

Bazı mü’min ademler de

Bilmey sonı qullangan!

Nav sözlerden bîrevi: 

Bîr zattıñ bar bolganı,

Tabiatında bolgan...

O zat zaten eñ soñında,  

Sosı kepte bolıyaq edi!

Onıñ sonday bolganı,      

Tabiatından kelgen...

Sosı höküm oylansa,         

Aslı sonıñ yañlış bolgan,

Eske uyar yañı bolmas   

Neşe qıyınlıqpan tolgan...

Nege desek er zattı, 

Hale yañı yaratılıp   

Barlıqqa şıqqan zattı;

Är bîr zattı köreberip, 

Hikmetimen is etken   

Yasavşı bîreviniñ

Anca etalıyagı     

Bar bolgan so zattı;

Ezeli Rab Allah’tıñ 

Qadermen ölşem berip 

Qudretimen yaratqanı,

İnanılmay inkär bolsa;

Bîr de üstüne üstlük; 

Yanı yoq em kör, sañır, 

Eslegeni bolmagan

Tabiyatqa, quvvatqa   

Tayanganı oylansa;

Ol zaman so tabiat,    

Bîr zattı yasav üşün   

Aldın o zat işine;

Ya sansız manevi,      

Közbinen körilmegen

Sosı zattı yasıyaq       

Neşe makine salsın;

Yaratılgan so zatta     

Neşe müşe bar bolsa  

Äş bîrevini em mıtpay

So makineler yasasın...

Yade sosı tabiat,   

Maqluqlardıñ işine, 

Barı käinattı idare

Etiyek bîr qudretti, 

Tagı hikmetti salsın...

So barede bîr misalmen;        

Mane taga anlaşılgan:

Nav kündiñ yerge vurgan     

Savlesimen aqsi bar,

Közlerimizge körilgen            

Bürtököy siselerde,

Em sulardıñ tamlasında,       

Kişkenekey künler bar... 

Bizge yaltırap turgan,            

Körülgen so künlerdi,

“Kökteki asıl künden           

Kelmegen!” dep aytsaq,

Sernik bası sıymagan          

Kişkey sise keseginde,    

Barı qasiyetimen;     

Tıstan kişkey köringen,    

Tek, işten köp teren

Üşünley bîr kündiñ      

Bar bolganın aytuv kerek!

Neşe sonday yaltırap     

Parlap turgan ne bolsa,

“Är bîrevinde tagı em    

Ayrı, üşünley bir kün

Bar” dep inanmaq kerek...

So misalde bolganday    

Yaratılgan är zattı, 

Azeli bîr Rab Allah,

Neşe öner, qasiyetpen,    

Yasagan dep inanmasaq,

Böten de yan tasıgan   

Barı mahluq işinde,     

Soñsız bîr küşpinen

Töreli em bilimli,     

Eske uyar is körgen      

Bîr tabiyattıñ, quvvattıñ

Sosı mahluq işinde,  

Quday’ga tegis bolgan

Bîr yasavşıdıñ bolganına 

Zorman inanmaq kerek...

Demek soñda anlaşılgan;

Haq Allah’tıñ yasavını,      

Atı bar özi yoq,    

Ne bolganı belgisiz

Tabiat degen zat,              

Yarattı dep aytsaq;

Esi basda er kimdiñ         

İnanması qıyın bolgan...  

Sosı kepte bîr pikir,   

Yogardaqı misaldey     

Äş eske uymay turup

Sav dünyada bolmıyaq    

Barı yañlış oy bolgan...

Nasip bolsa keliyek yuma,   

Nav barede qalgandı,             

Aytqayıdık dep tileymiz        

Hak Rabb’imiz Allah’tan!

Savlıqpan qalıñız

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

E-mail: altinisikyusuf@gmail.com