"DEAŞ" spektakle

“DEAŞ” terror oyışmasınıñ töbäktä nigeze bulmağan terror oyışması buluın yıllar buyı äytä idek. Ayıruça könbatış mediasındağı duslarıbız moña ışanırğa telämi. Xätta ışanmawların ap-açıq äytüçelär dä bar.

Bu xezmättäşlärebez belän sośial’ media aşa yäisä xalıqara cıyılışta tanışmadıq. Tanışular frontlarda çınğa aştı. Yugoslaviyaneñ bülenüennän soñ barlıqqa kilgän watandaşlar suğışınnan başlanğan Ruanda, Afrika häm Yaqın Könçığıştağı şaqtıy suğışta bezne yazmış tanıştırdı. Qayçaq atnalar buyı ber urın yäisä cimerelgän binada bergä yäşäp, ber kisäk ikmäkne büleştek. Yaralanğanda ber-berebezne iñebezdä säğat’lär buyı, xätta könnär buyı taşığan iptäşlärebez bu çınbarlıqqa härwaqıt şik belän qaradı.

“DEAŞ” terror oyışması çınbarlığın kürüçelär isä êşlägän media organnarında berniçek tä monı yaqtırta almadılar.

Bu terror oyışmasınıñ ayıruça “köbäle suğışları” bik tanış ide. Oyışmanıñ awır qorallı häm köbäle suğışları NATO berlektäşe bulğan qayber illärneñ taktika häm ısulına oxşağan ide sıman. Bu sorawlarnıñ cawabın uzğan yılnı AQŞta ütkärelgän ilbaşı saylawında taptıq.

Cömhüriyätçe partiyaneñ ilbaşı namzäte Donal’d Tramp Twitterda yasağan häm soñınnan sörtkän ber yullamasında “DEAŞ”nı ilbaşı Obamanıñ qoruın yazdı.

Trampnıñ bu açıqlawınnan soñ könbatışlı xezmättäşlärebez beraz qıyulanıp, terror oyışmasınıñ könbatış belän bulğan mönäsäbätlären tikşerä başladı.

AQŞ citäklägän koalisiya köçläreneñ “DEAŞ”qa qarşı alıp barğan xärbi operaśiyalärneñ keçkenä statistika mäğlümatlarına küz saliq.

Koaliśiya illäreneñ “DEAŞ”qa qarşı başqarğan oçış sanı: 28181

Operaśiyadäge kön sanı: 1185

Koalisiya köçläre täêsirsez xälgä kitergän “DEAŞ” terrorçısı sanı: 5000

“DEAŞ”qa ırğıtılğan raketa häm bomba sanı: 102082

Sannar çınında uyınnı ap-açıq räweştä kürsätep tora. Koaliśiya häm AQŞ “DEAŞ” belän köräştä qullanğan ğaskäri sanı däwamlı üzgärep torğanı öçen tögäl san äytü awır. Läkin AQŞnıñ partnerı bulğan PYD terror oyışmasınıñ 100 meñ tiräse qorallı suğışçısı buluın äytsäk, xärbi wazğiyät’kä işarät itä ala.

Uzğan könnärdä ingliz däwlät televideniyese BBC “DEAŞ” terror oyışması belän AQŞnıñ partnerlığın isbatlawçı dokumentlar häm video yazmalar kürsätte. Normal’ şartlarda bu waqiğanıñ könbatış dönyasında qıyamätne çığaruı kiräk ide. Läkin berkem dä tawışın çığarmadı. “DEAŞ” höcümnärenä yözlärçä qorban birgän Awrupa Berlege illäre dä tawış-tınsız qaldı.

Bu xärbi operaśiya küreneşeneñ 100dän ber öleşe qadär xärbi xäräkät belän Törkiyä Cömhüriyäte däwläte terror oyışmasına zur zıyan saldı. Häm 2 ayda 300 tiräse personal belän törek armiyase “DEAŞ”qa höcüm yasadı. Çiklären bu oyışmadan bötenläy çistarttı.

Bu operaśiyada 500 tiräse törek ğaskäriye yuqqa çığarğan terrorçı sanı yaqınça 7 meñ. Törek ğaskäriyeneñ “DEAŞ”qa qarşı oyıştırğan operaśiyasenda hawadan yärdäm almawın da xäterlätergä kiräk.

Törek armiyase ciröste operaśiyasendä oyışmağa 2 ayda bu qadär awır zıyan salğanda koaliśiya köçläreneñ 4 yılda 10 meñnärçä hawa xäräkäte, 100 meñnän artıq bomba häm raketa, yöz meñnärçä ğaskäri belän terrorçı qullanuına qaramastan bernindi uñışqa ireşmäwe şaqqattırmıy.

AQŞnıñ bu terror oyışması belän köräşe häm mönäsäbäte jurnaistlarnıñ mäs’äläse buludan tuqtadı inde.

Törkiyä, Rusiyä, Angliya, İran häm Süriyä urtaq räweştä Xalıqara xökem itü organına möräcäğat’ itärgä tiyeş. Çönki dönyanı qanğa buyawçı, yöz meñnärçä ğayepsez keşeneñ, bala-çağa, xatın-qızlar häm olı yäş’tägelärneñ ülüenä säbäpçe bulğan terror oyışması belän däwlätneñ êlemtäse bar. Bu şik yäisä çınbarlıq xalıqara xoquq däräcäsendä tikşerelergä tiyeş. Bu çınğa aşmağan sayın xalıqnıñ dönya sistemasına ışanıçı qalmayaçaq.

Xalıqara terror oyışması bulğan Fätullahçı terror oyışması FETÖ uzğan yıllarda Törkiyäne terrorçılıq belän ğayepläde. Xätta törek däwläteneñ Törkiyäneñ süriyäle tınıç xalıqqa kürsätkän yärdämen “DEAŞ”ka yärdäm itep kürsätte häm bar könbatış dönyası moña şunduq ışandı.

Könbatış dönyası bu yalğan süzlärne äytüçelärgä, Törkiyä däwläte qanunnarın ayaq astında taptawçılarğa işeklären açtı. Qayber könbatış illäre alarğa diplomatik pasport çığarıp, däwlät başlığı däräcäsendä qabul itte.

Törkiyägä qarata yağılğan yalanı oşatqan könbatış dönyası ingliz xezmättäşlärebez tarafınnan quyılğan “DEAŞ” – AQŞ spektakle xaqında süz quzğatmawları demokratiya, keşe xoquqları, global’ xoquq aldında oyatqa qaldıra.

Xälbuki könbatış bu spektaklne yözlärçä keşe canın birep, qaradı. Döresen söyläw häm terrorçınıñ partnerına “Sin – terrorçı” dip äytüe bik awırmeni?

Ällä inde başqaları bu spektaklneñ betüen telälime?