Yaman şeş - alğa kitkän illärneñ bälası
Onkologiya awıruları alğa kitkän illärdä, üsep kilüçe däwlätlär belän çağıştırğanda, 2,5 tapqır yışraq oçrıy
Dön’yadağı ülemnärneñ iñ zur ikençe säbäbe bularaq bilgele häm 2020nçe yılda 10 million keşeneñ ğomeren özgän yaman şeş alğa kitkän illärdä, üsep kilüçe däwlätlär belän çağıştırğanda, 2,5 tapqır yışraq oçrıy.
Bötendön’ya sälamätlek saqlaw oyışmasınıñ Global’ yaman şeş observatoriyäse mäğ’lümatlarına qarağanda, 2020nçe yılda dön’yada 18,1 million yaña onkologiya awıruı oçrağı terkälgän. Alarnıñ 9,3 millionı ir-atlar, 8,8 millionı xatın-qızlar.
Monnan tış, üseş yağınnan iñ yuğarıdağı illär belän iñ tübändägelär arasında yaman şeş oçraqlarında zur ayırma bar. Mäsälän, 2018nçe yılda alğa kitkän däwlätlärdä här 100 meñ keşegä urtaça 296 awıru turı kilsä, üsep kilüçelärdä bu kürsätkeç – 115 kenä.
Xalıq sanı belän çağıştırğanda, yaman şeş iñ küp terkälgän il – Avstraliyä. Anda här 100 meñ keşegä 468 oçraq turı kilä. Annan soñ Yaña Zelandiyä. Anda bu kürsätkeç – 438. Öçençe urında här 100 meñ keşegä 373 oçraq belän İrlandiyä tora. Vengriyä 368 kürsätkeçe belän dürtençe, AQŞ – bişençe. İsemlekne Bel’giyä, Franśiyä, Norvegiyä, Niderland häm Kanada däwam itä.
