Yerusalim ni öçen möhim?

3 töp din bişeğe, Aziya, Afrikӓ hӓm Awrupa arasındağı iň kiň qapqalardan bulğan Qudüs-Yerusalim şӓhӓre Könçığış Urta diňgezgӓ açıluçı qapqa buluı belӓn zur ӓhӓmiyӓtkӓ iyӓ.

800 meň keşe yӓşagӓn şӓhӓr Fӓlӓstin hӓm İzrail öçen dӓ ӓhӓmiyӓtle.

Ğarӓpçӓ Ӓl Kuds, ivrit telendӓ Yeruşalayim dip yörtelüçe Qudüs-Yerusalim dönyanıň iň êlekke şӓhӓrlӓrennӓn berse. İslamiyӓtneň tuuı belӓn möselmannarnıň berençe qiblası buldı.

Möxӓmmӓd pӓyğambӓr İslamiyӓtneň cӓyelüendӓ möhim urın bulğan Yerusalimnӓn miracğa kütӓrelӓ hӓm Ӓl-Aqsa mӓçete monda tözelӓ.

Yerusalim berençe itep Xӓlifӓ xӓzrӓti Ömӓr waqıtında ciňep alına.

İslam öçen möhim bulğanı qadӓr yӓhüd hӓm xristiyan dinnӓrenӓ xas qayber taş ӓsӓrlӓr dӓ monda urnaşqan.

Bu şӓhӓr 400 yıl buyı Ğosmanlı dӓwlӓte idarӓsendӓ bula. Şӓhӓr tirӓ-yağındağı diwarlar Qanuni Soltan Sölӓyan tarafınnan tözelӓ.

Xӓzer bu diwarlar İske şӓhӓr töbӓgendӓ ӓrmӓn gregoryanları, xristiyannarnı, yӓhüd hӓm möselman mӓxӓllӓlӓren ber-bersennӓn ayırıp tora.

Borınğı şӓhӓr dönya mӓdӓniyӓt mirasları isemlegendӓ. Tarix buyı şaqtıy izge ӓsӓr arqasında suğışlar kürde.

Küp tapqır cimerelep, qabat tözeklӓnderelgӓn Yerusalim 1517-1917 yıllarda Ğosmanlı dӓwlӓte möstӓqillegendӓ qaldı.

1917dӓn soň Qudüs awır könnӓr kiçerӓ.

Könçığış Yerusalimne 1967 yılda yawlağan İzrail yarım ğasır buyı şӓhӓrne yӓhüdilӓşterü öçen tırışa.