چشمگیرترین گلچین آثار فرهنگی منطقه مدیترانه، در موزه باستان‌شناسی ختای نگهداری می‌شود. موزه باستان‌شناسی ختای، یکی از بزرگترین موزه‌های باستان‌شناسی جهان برای اولین بار در سال 1948 برای بازدید عموم گشایش یافت. این موزه که امروزه بزرگترین محوطه نمایشگاه در جهان را دارد در سال 2014 به ساختمان جدید انتقال یافت. این مکان از نظر اینکه یک موزه موزائیک است، متمایز می‌باشد. این موزه با 8 سالن نمایشگاه و فضای باز، تجربه‌ای بینظیر برای میهمانان فراهم می‌کند.

علاوه بر آثار رومی و بیزانس، در موزه آثار فرهنگی متعلق به دوره‌های هیتی و هلنیستی وجود دارد که با استقبال گرم بازدیدکنندگان روبرو می‌شود. یکی از قطعات ویژه موزه باستان‌شناسی ختای پانل معروف به موزاییک یاکتو است. این اثر که قدمت آن به قرن پنجم میلادی می‌رسد از شخصیت‌های اسطوره‌ای و صحنه‌های شکار تشکیل می‌شود. در وسط پانل، مگالو صوفیا یعنی فیگور به نام روح بزرگ وجود دارد. در اطراف روح بزرگ، جنگ بین حیوانات ترسیم شده است. تصاویر موجود در تصویرسازی‌های رزمی بیگانه نیستند. چهره‌های مشهور اسطوره‌های یونانی، نارکیسوس، فرسیاس آکتون و آدونیس در موزائیک یاکتو در مقابل دوستداران هنر ظاهر می‌شود.

اثر درخشان دیگر از موزه باستان‌شناسی ختای، مجسمه شوپ‌پیلولیوما پادشاه هیتی است که قدمت آن به 110 تا 800 سال قبل از میلاد می‌رسد. این اثر مهمترین تصویر مربوط به شوپ‌پیلولیوما پادشاه هیتی است که آناتولی را از قحطی نجات داده است. شوپ‌پیلولیوما پادشاهی با موهای فر، چشمانی درشت و ریش‌های پرپشت، به طرز ماهرانه‌ای به تصویر کشیده شده است. در یک دست سنبل و در دست دیگر نیزه دارد. این بدان معناست که پادشاهِ بااستعداد، هم تولید و هم جنگیدن را توصیه می‌کند. این اثر به ارتفاع دو و نیم متر که در سالهای گذشته در خلال کاوش‌های باستان‌شناسی در شهرستان ریحانلی کشف شد، یکی از آثار فرهنگی قابل توجه در موزه می‌باشد.

اثر فرهنگی که به نام لحد آنتاکیا شهرت دارد نیز در بین درخشان‌ترین آثار موزه قرار دارد. این سنگ لحد که قدمت آن به 265 تا 270 سال قبل از میلاد می‌رسد یکی از آثار متعلق به اوج مجسمه‌سازی رومی است. وقتی به جزئیات کار نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که سنگ قبر متعلق به یک خانواده اشرافی بوده است. در اضلاع مختلف سنگ لحد، تصویرسازی‌های متفاوتی وجود دارد. بر ضلع باریک جلو، دربی که به سوی هادس خدای زیر زمین باز می‌شود و یک صحنه قربانی وجود دارد. بر روی ضلع باریک پشتی نیز علامت‌هایی دایر بر اشرافی بودن خانواده وجود دارد. در ضلع پهن‌تر تصویری از خداحافظی وجود دارد که نماد جوانی، بلوغ و پیری است. این اثر که در سال 1993 در آنتاکیا کشف و به موزه باستان‌شناسی استانبول منتقل شده بود، از سال 2014 تاکنون در موزه باستان‌شناسی ختای در معرض نمایش قرار دارد.

ختای که در طول تاریخ میزبان فرهنگ‌های مختلف بوده، جایی که میلیون‌ها نفر از نژاد و عقاید مختلف در کنار هم زیسته‌اند، یکی از خاص‌ترین شهرهای ترکیه می‌باشد. موزه باستان‌شناسی ختای ردپای این چندصدایی از عصر باستان تاکنون را برملا کرده و هویت جهان وطنی منطقه را  به کل جهان معرفی می‌کند.

ویدئوی مرتبط: 

ستاره‌های درخشان موزه‌ها؛ گشت و گذار در موزه باستان شناسی ختای