داستان پیروزی ملت ترک بر رومیان و فتح استانبول

استانبول یکی از زیباترین شهرهای جهان است. تنگه استانبول با زیبایی بی نظیر خود دو قاره اروپا و آسیا را به یکدیگر متصل کرده و توانسته قلب میلیونها انسان را فتح نماید. 

کنستانتین بزرگ امپراطور روم در سال ۳۳۰، در استانبول امروزی یعنی با نام تاریخی آن در شهر بایزانتیوم، شهری با نام "روم نو" بنیان نهاد. این شهر که بعدها نام کنستانتین و یا کنستانتینوپولوس را بخود گرفت، بدلیل قرار گرفتن در مرکز گذرگاههای تجاری، تبدیل به پایتخت روم شد. در مدت زمانی کوتاه، نظیر تمامی بناهای موجود در روم در این شهر نیز تاسیس یافت. تبدیل این شهر به مرکز امپراطوری روم و خوشبین بودن کنستانتین در قبال ادیان مختلف باعث شد تا تجارت در این شهر و نیز دین مسیحیت در میان ساکنین آن بیش از پیش رواج یابد. کنستانتین در حالیکه معتقد به پاگانیزم بود، به مسیحیان نیز اجازه داد تا با آزادی کامل آیین ها و مراسم دینی خود را بجای آورند. تحت حمایت وی در سال ۳۲۵ در ازنیک شورایی تشکیل یافت که این شورا صدها انجیل موجود را در ۴ انجیل فعلی گردآوری و خلاصه کردند. گفته می شود که وی به هنگامی که در بستر مرگ بود، غسل تعمید داده شد و به دین مسیحیت درآمد.

در سال ۳۹۵ امپراطوری روم به دو بخش تقسیم شد. بخش غربی از رم اداره می شد و پایتخت روم شرقی نیز کنستانتینوپولوس بود. پس از فروپاشی روم غربی در مدت زمانی کوتاه، روم شرقی بیش از ۱۰۰۰ سال به حیات خود ادامه داد. در دوره امپراطوری ژوستینین، قلمرو روم غربی نیز تحت حاکمیت روم شرقی قرار گرفت. این امپراطوری در قرن ۱۶ به اشتباه نام امپراطوری بیزانس را بخود گرفت. 

پس از پیروزی ترکها بر امپراطوری بیزانس در جنگ ملازگرد به سال ۱۰۷۱، و مسکن گرفتن آنها در آناتولی یعنی دیار روم، تحولات تاریخی بزرگی آغاز شد. قبایل ترک به سرعت از شرق راهی آناتولی شده و در خاکهایی که آن را رومئلی می نامیدند؛ اسکان یافتند. در نگاه ترکها، ابتدا آناتولی به کشور رومیان شهرت داشت. سپس این نام تغییر کرده و به تراکیا و خاکهای اروپای دور اطلاق شد. 

در دوره سلجوقیان آناتولی، سایر شهرهایی که تحت حاکمیت بیزانس ها بود، یکی پس از دیگری به تصرف ترکها درآمدند. قایی ها که از طایفه ترکان اوغوز یودند، در منطقه سویوت مسکن گرفته و دولت عثمانی را تاسیس کردند. بدین ترتیب دولت عثمانی به شکلی سریع به سوی غرب پیشرفت نمود. شهرهای بیزانس یکی پس از دیگری توسط عثمانی فتح شد. یکی از مهمترین این شهرها بورسا بود. با فتح بورسا پیشرفت عثمانیان در غرب تثبیت شد. با گذشت ترکها از تنگه داردانل (چاناک قلعه) و ورود آنها به تراکیا، اروپا آماده می شد تا پذیرای ترکهای عثمانی به مدت صدها سال باشد. در مدت زمانی کوتاه ادیرنه نیز فتح شد. عثمانیان به همه جهانیان ثابت کرده بودند که از اعضای پایدار اروپا خواهند بود. بدین ترتیب استانبول درست در وسط قلمرو عثمانی قرار داشت که در دو قاره جهان وسعت یافته بود. بیزانس نیز به سرعت در حال کوچک شدن بود و تبدیل به یک دولت شهر گردیده بود. سلطان محمد دوم که در سال ۱۴۱۵ بر تخت نشست، حکمرانی بسیار لایق بود. آموزش خوبی دریافت کرده بود و متوجه اهمیت علم و تکنولوژی نیز بود. او در طول حیات خود بطور مرتب این حدیث را شنیده بود که می گفت: کنستانتینوپولوس بطور قطع روزی فتح خواهد شد. خوشا بحال فرمانده و سربازی که فاتح کنستانتینوپولوس باشد. بنابراین پس از تاجگذاری تصمیم بر فتح کنستانتینوپولوس گرفت. او می گفت: یا این شهر مرا خواهد گرفت و یا من آن را فتح خواهم کرد.

استانبول قبلا نیز چندین بار محاصره شده بود، اما بدلیل داشتن باروهای بسیار مرتفع فتح آن ممکن نگردیده بود. بدین دلیل این بار برای فتح استانبول توپهای بسیار بزرگ ساخته شد. واحدهای ارتش عثمانی از همه جای آناتولی به طرف کنستانتینوپولوس به راه افتاده و در آپریل ۱۴۵۳ آن را از همه طرف محاصره کردند. توپهای شاهی که اندازه هر یک از گلوله های آن ۵۵۰ کیلو بود، باروهای شهر را زیر آتش گرفتند. زنجیرهایی که بیزانس ها بین استانبول و گالاتا کشیده بودند، مانع عبور از دریا به سمت خلیج می شد. بنابراین سربازان کشتی ها را از راه خشکی وارد خلیج کردند. با این کار روحیه دفاعی بیزانس ها تضعیف شد. جبهه جدیدی در محاصره شهر باز شده بود. در ۲۹ می ۱۴۵۳ با نصب پرچم عثمانی در باروهای شهر توسط اولوباتلی حسن، استانبول فتح شد. آخرین امپراطور بیزانس نیز به هنگام دفاع از شهر کشته شد. 

با فتح استانبول، دولت عثمانی تبدیل به یک امپراطوری شد. پادشاه که به سلطان محمد فاتح مشهور بود، در نامه هایش از خود با عنوان سزار و امپراطور جدید نام برد. تاریخ جهان تغییر یافت. قرون وسطی پایان گرفت و قرون جدید آغاز شد. افرادی که از استانبول متواری شدند، تبدیل به آغازگران رنسانس و رفورم در اروپا گردیدند. دیدگاه سفت و سخت قرون وسطی جای خود را به تحولات علمی و هنری داد. تسلط ترک ها بر راههای تجاری ابریشم و ادویه جات باعث افزایش قیمت محصولات تجاری در اروپا شد. 

با فتح استانبول دوره جدید در تاریخ ترکها و عثمانیان آغاز شد. عثمانی تبدیل به یک قدرت بزرگ اقتصادی و نظامی شده بود. مهمترین تفاوت این امپراطوری و تمدن بزرگ این بود که در مقابل تمامی فرهنگها تحمل و خوشبینی بالایی نشان می داد. به مسیحیان و یهودیان اجازه داده شد تا با آزادی کامل مراسم دینی خود را بجای آورند و سیستم قضاوتی خود را اعمال نمایند. افراد غیر مسلم در سیستم حکومتی به وظایف مهمی همچون صدراعظمی، وزارت و پاشایی یعنی فرمانده نظامی انتخاب شدند. یکی از نمونه های این افراد مسیح پاشا برادرزاده آخرین امپراطوری بیزانس می باشد که به وی اجازه داده شد در کاخ عثمانی زندگی کند و پس از مسلمان شدن به مقام صدراعظمی انتخاب شد. 

استانبول که از آن با عنوان شهری که خاک و سنگش از طلاست، یاد می شود، امروز نیز یکی از مهمترین شهرهای جهانی می باشد. این شهر همچنان محل زندگی انسانهایی با نژادها، قومیت ها و ادیان مختلف می باشد و در آینده نیز این ویژگی خود را همچنان حفظ خواهد کرد.