چشم انداز ترکیه نوین

در روزهای اخیر از صفحه های تلویزیون شاهد انتظار مردم فرانسه در صفوف طولانی بنزین و سوخت، تظاهراتی اعتراض آمیزی که مردم را با پلیس درگیر می کند و مداخله شدید نیروهای امنیتی اینکشور در تظاهرات های اعتراض آمیز می گردیم.  در اینجا این سوال مطرح می شود آیا در فرانسه که در روزهای نخست با تصمیم اعتصاب کارکنان بخش انرژی آغاز شده و سپس بخش راه و ترابری و دیگر بخش ها در بر گرفت، چه اتفاقی می افتد ؟ برای درک مسئله بهتر است تا به تحولات واقع در این کشور از آغاز سال جاری نظری بیفکنیم. در اوایل سال 2016 حزب حاکم سوسیالیست فرانسه قانون جدید کارگری نئو لیبرال را با هدف افزایش ساعات کار و کاهش دستمزدهای کارگران بمورد اجرا گذاشت. اجرای این قانون با صلاحیت حکومت و بدون تایید پارلمان فرانسه موجب شده تا اقشار مختلف مردم به کوچه و خیابانها بریزند. تظاهرات و اعتراضات به این قانون که حدود دو ماه است ادامه داشته و موجب شده است تا نیم میلیون انسان به کوچه و خیابانها بر ریزند، با تصمیم های اعتصاب سندیکاهای کارگری اوضاع در کشور فرانسه را مختل ساخته است. ولی علیرغم تمامی این تحولات منفی و معضل آفرین حکومت فرانسه در این زمینه گام پس نمی نهد. اخبار دریافتی حاکی است سندیکاهای کارگری تا دهم ژوئن که پیشنویس قانون جدید کار در سنای فرانسه به رای گیری گذاشته خواهد شد، به اعمال فشار بر علیه حکومت این کشور ادامه خواهند داد. از یکسو موج اعتصابات در فرانسه با نزدیک شدن تاریخ آغاز مسابقات فوتبال یورو ـ 2016 موجب بروز نگرانی هایی شده و از سوی دیگر بعلت پیروی حزب حاکم سوسیالیست فرانسه از موضعی به طرفداری از سرمایه داران موجب مباحثات شدیدی در بین محافل چپ گرا در اروپا شده است.

حوداث واقع در فرانسه بعلت مصادف شدن آن با سومین سالگرد وقایع ناگوار پارک گزی استانبول ، بررسی و مقایسه این دو واقعه در ترکیه و فرانسه را ملزم می دارد. می توانیم نارضایتی ها و ناراحتی ها در کشوری را که میزان بیکاری در آن افزایش یافته، محبوبیت رهبر آن تا حد 14 درصد کاهش یافته، خرید سوخت و بنزین تا 20 لیتر برای هر شهروند محدود شده و مسائل و مشکلات ملموس بیشماری در آن بروز کرده است، بخوبی درک کرده و حتی بعنوان شهروندان معمولی از موضعی به طرفداری از کارگران فرانسه پیروی کنیم. در اینجا این سوال مطرح می شود که آیا وقایع پارک گزی ـ استانبول که چندین هفته با تظاهرات های مخرب ادامه یافته، با تحریک رسانه های گروهی محلی و خارجی ابعاد متفاوتی بخود گرفته و ترکیه را در وضعیت سخت و دشواری قرار دارد ، علت حقیقی و ملموسی داشت یا خیر ؟ وقتی ارقام اقتصادی ترکیه در ماه می سال 2013 را به یاد می آوریم مشاهده می کنیم در کشوری که در آن تاریخ میزان بهره های بانکی حدود 4 الی 5 درصد بوده، نرخ دلار 1 لیره و 76 لیره می باشد، در حقوق و مزایای کارگران و کارمندان بهبودی قابل توجهی حاصل شده، علیرغم بحران های مالی جهانی رکورد های پی در پی می شکند، بیکاری به ارقام تک رقمی کاهش یافته و پروژه های پیدایش راه حل دموکراتیک به مسئله تروریسم بمورد اجرا گذاشته می شود، و برداشت دولت استبدادی دیگر به تاریخ پیوسته است، وقوع چنین حوداث و ناآرامی ها چگونه می تواند توجیه شود؟ هدف اصلی از حوادث پارک گزی که با شعار " مسئله قطع درختان نیست هنوز نفهمیدی چیست ؟ " آغاز گردید، ایجاد ناآرامی و بلبشو و بر افروختن الم عصیان و شورش در کشور بود. بلنت آرینچ معاون نخست وزیر وقت ترکیه بنام حکومت با نمایندگان تظاهرات کنندگان دیدار کرده و به خواسته های آنها گوش داده بود. این گروه به اصطلاح طرفدار محیط زیست که روزهای متوالی ساختمان های شهرداری ها را اشغال کرده، به ساختمانهای دولتی خسارات مادی بی سابقه وارد ساخته و حتی موجب مرگ عده ای انسان بی گناه شدند، در خواسته های خود همواره سرمایه گذاری های بزرگ و پروژه های رشد و توسعه را مطرح می ساختند.

پرفسور دکتر مظهر باغلی استاد رشته جامعه شناسی دانشکده علوم انسانی و اداری دانشگاه کاراتای قونیه می گوید :

در خلال وقایع پارک گزی در استانبول آیا رسانه های گروهی و شبکه های اجتماعی در ترکیه و جهان از چه موضعی پیروی می کردند ؟ وقتی وقایع پارک گزی با تظاهرات خیابانی در مشابه در فرانسه و یا یک کشور اروپایی را مقایسه می کنیم به این نتیجه می رسیم که برای مشاهده موضع ریاکارانه رسانه های غربی در تفسیر و منعکس کردن حوادث نیازی به کارشناس بودن نمی باشد. نحوه درج اخبار مربوط به مداخله پلیس فرانسه در تظاهرات و معترضین و انعکاس واکنش های اجتماعی در این کشور با نحوه خبرسازی وقایع پارک گزی استانبول بسیار متفاوت است. درحالیکه مقابله نیروهای امنیتی ترکیه در خلال وقایع گزی با حملات گروهای مسلح با سلاح های مرگ زا به گونه ای دیگر جلوه داده می شد،  رفتار خشن و بدور از انسانیت پلیس فرانسه با تظاهرکنندگان معترض فرانسه در قبال ناحقی ها در این کشور گویی که عمدا به شکلی دیگر منعکس می شود. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه از حوادث واقع در فرانسه اظهار نگرانی کرده است. این نگرانی رئیس جمهوری ترکیه شاید بعنوان مقابله به مثل با نقش تحریک آمیز آنها در وقایع گزی تلقی شود ولی این برداشتی درست نمی باشد. ترکیه تمامی ناحقی ها در جهان را از بدو امر مورد اعتراض قرار داده و نگرانی های خود در این موارد را بر زبان می آورد. حکومت ترکیه البته که نباید در قبال واقعیات جامعه شناسی نهفته در کنه حوادث گزی که موجب ضربات جدی به بافت اجتماعی و اقتصادی کشور گردید، بی تفاوت بماند. البته از گروهها و جوامعی که بعلت عدم حمایت کافی جبهه مخالف ، در اظهار وجود از خود با معضل مواجه بوده و عصیان را بعنوان تنها راه چاره مشاهده می کنند ، بایستی حمایت کرده و خواسته های منطقی آنها را بجای آورد. این مشکل با توجه با اصول دموکراسی ما قابل توجیه است. ولی آنچه که واقعیت دارد این است که مابین حوداث واقع در فرانسه و جریان پارک گزی ترکیه از نظر انعکاس اخبار مربوطه از سوی رسانه های غربی بی تعادلی جلب دقت می کند.