yildirim: intérnét tor jinayetlirige qarshi xelqaraliq ehdinamiler bolushi kérek

türkiye awazi radiyosi xewiri: bash ministir binali yildirim antalya serik nahiyesi belek sayahetchilik merkizide échilghan xelqara intérnét tor sodisi konféransida söz qildi. u dunya miqyasida uchur-alaqe ishlirida yéngiliq yaritish üchün, b d t ehdinamilirige oxshash bir qatar kélishimlerni tüzüp chiqish kéreklikini bildürdi. u: «yawropa kéngishi parlaméntining mushundaq kélishimi bar, biraq yéterlik emes. intérnét tor jinayetlirige qarshi küresh qilish üchün téximu keng dairelik kélishimlerge éhtiyajimiz bar. undaq bolmighanda, döletler otturisidiki toqunushlar we ixtilaplarning téximu köpiyip kétish éhtimali bar» dédi.

u intérnét tor dunyasida ötküzülgen jinayetlerning réal dunyada ötküzülgen jinayettin nechche hesse éghir ikenlikini bildürdi. u intérnét torida ötküzülgen jinayetni bayqashning nahayiti qiyinliqini, xelqara sehnilerdiki qanuniy sewebler tüpeylidin keltürüp chiqarghan ziyinini toldurushning mumkin emeslikini qeyt qildi.

bash ministir binali yildirim sözide, intérnét tor bixeterlikining barghanséri muhim boluwatqanliqini tekitlidi we mundaq dédi:

«bu sahede ilgirilesh qolgha keltürelmigen döletler üchün éytqanda, intérnét nimet bolushtin, tehdit, jaza we azapqa özgiridu. shunga, uchur jemiyiti bolush nishanimizni emelge ashurghan waqtimizda bu nuqtini chongqur oylishishimiz kérek.»

u sehiyedin sodighiche, dölet mudapiesidin maaripqiche, pul-muamilidin barliq sahelerge munasiwetlik bolghan uchurlarning éléktiron dunyasida almashturulidighanliqini qeyt qildi.

yéqinqi 15 yilda türkiyediki asasiy eslihe sélinmiliri sayiside, özara alaqide saheler boyiche muhim tereqqiyatlarning qolgha keltürülgenlikini éytqan binali yildirim, bügünki künde türkiyede sighimchanliqi yuqiri bolghan intérnét torlishish nisbitining %60 ning üstide ikenlikini bildürdi.

u intérnétte barghanséri köp ishlarning qilinidighanliqini, eqilliq téléfonlarda qiliniwatqan tor sodilirining kishining béshini qayduridighan tézlikte tereqqiy qilghanliqini bildürüp: «yéqinqi töt yilda intérnét tor sodisi dunya soda nisbitide töt hesse ashti. yilliqi %100 lik éshish bilen méngiwatidu. bügün dölitimizde eqilliq téléfon ishlitidighanlarning sani 70 milyondin éship ketti. bu reqemge qarighan waqtimizda, intérnét tor sodisi sahesining dölitimiz üchün muhim sahe ikenlikini éytalaymiz» dédi.

u tor sodisining omumlishiwatqanliqini, dunya iqtisadi %3 din töwen éshiwatqan bolsimu, emma intérnét tor sodisidiki tereqqiyatning nechche hesse qatlinip éshiwatqanliqini alahide tekitlidi. u: «aldimizdiki yillarda tor sodisi bilen shughullinidighanlarni tonitidighan, abruyini östüridighan, dölet ichi we sirtida riqabet küchini ashuridighan yéngi siyasetlerni yolgha qoyimiz, tor sodisida nishanimiz, jumhuriyitimizning 100-yili bolghan 2023-yilida 350 milyard liragha yetküzüshtur, bu nishanimizgha muweppeqiyetlik halda yétimiz» dédi.

u türkiyening sétiwélish küchi jehette dunyada 13-orunda turidighanliqini, dunyada aldinqi orunda turidighan 10 chong layihening altisini türkiyening emelge ashurghanliqini bildürdi.