erdoghan «bir belbagh, bir yol» yighinining échilishida söz qildi

türkiye awazi radiyosi xewiri: jumhur reis erdoghan béyjing olimpik merkizidiki xitay xelq qurultay zalida ötküzülgen «bir belbagh, bir yol yighini» ning échilishida söz qilip, «yéngi yipek yoli, depmu atiliwatqan bu layihening asiya, yawropa, afriqa hetta jenubiy amérikini bir – birige tutashturush nishani bilen kélechekte muhim orungha ötidighanliqigha ishinimen» dédi.

jumhur reis erdoghan, bir belbagh bir yol bésip ötidighan döletlerning üstqurulma pilanliri we téxnikiliq ölchemlirining yuqiri kötürülüshining qiteler ara ölchemde bolupmu quruqluq, déngiz we hawa yoli karidorlirining tereqqiy qildurulushigha hesse qoshidighanliqini eskertti.

bu pilanning utuqqa érishishining u bésip ötidighan ellerning sodini qolaylashturushigha, tamozhna saheside hemkarliq ornitishigha, tosuqlarning élip tashlinip, meblegh sélishqa chaqirishlirigha baghliq ikenlikige isharet qilghan erdoghan, yipek yoli fondi bilen birlikte, bu qurulush bésip ötidighan ellerning milliy fondilirini heriketke ötküzüshining layihening maliye jehettiki maslishishchanliqini chongqurlashturidighanliqini éytti.

u, hökümetler ara hemkarliq ornitishni teshwiq qilishining siyasiy sahede küchlük hemkarliq muhitining berpa bolushigha imkaniyet yaritip béridighanliqini tilgha élip ötti.

oxshashla sayahet, pen – téxnika we médiya saheliridimu keng dairilik medeniyet hemkarliqi ornitishning؛ oqughuchi we xizmetchi almashturushning omumlashturulushining nishan yétishke xizmet qilidighanliqini tekitligen erdoghan, «dunya miqyasidiki 60 tin artuq döletni öz ichige alidighan yéngi yipek yoli layihesi 40 milyon kiwadrat kilométir sahe we dunyaning 4 yérim milyard nopusigha wekillik qilidighan nahayiti muhim bir layihe. ikki terep, köp terep we rayon xaraktérlik munasiwetlerdin paydilinidighan bu layihening özara payda yetküzüsh tonushi sayisida ishqa ashurulushi nahayiti muhim orunda turidu» dédi.

erdoghan türkiyening qurghuchi ezalirining biri bolghan asiya üstqurulmigha meblegh sélish bankisida 2 milyard 600 milyon dollar sermaye péyi we %2.48 lik awaz heqqi bilen orun alghanliqini tekitligen halda, «meqsitimiz hemmimiz mohtaj boluwatqan tereqqiyat pilanlirini ishqa ashurush üchün, ortaq maliye méxanizmlirini royapqa chiqirishtur» dégenlerni qeyt qildi.

u yene, baku – tiflis – qars tömür yoli qurulushining bir ay ichide xizmetke kirishtürülushi bilen ottura karidorning muhim bir qanitining pütken bolidighanliqini eskertti.

tamozhnilar ara hemkarliqni kücheytishni nishan qilip otturigha qoyghan «karwansaray layihesi» ning soda we xizmetlerning süritini ashurushni kapaletke ige qilidighanliqini bildürgen erdoghan, «asiya bilen yawropani bir – birige tutashturghan marmaray, 2016 – yili 26 – awghustta xizmetke kirishtürülgen yawuz sultan selim köwrüki, 2016 – yili 20 – dékabirda échilghan yawro-asiya tonéli bilen istanbulda qurulushi dawamlishiwatqan yéngi ayrodurum we qurulushi bashlanghan chanaqqele köwrüki, layihening qatnash üstqurulmisi nuqtisidin nahayiti muhim hésablinidighan bashqa qedemlerdur» dégenlerni qeyt qildi.

jumhur reis erdoghan béyjingda xitay dölet reisi shi jinping, b d t  bash katipi antonio gutérrés, özbékistan pirézidénti shewket mérziyayéw, sérbiye pirézidénti aléksandér wujij we polsha bash ministiri béata szydlo qatarliqlar bilen körüshti. uchrishishlarda ikki dölet munasiwetliri we xelqaragha alaqidar mesililer muhakime qilindi.

bu jeryanda jumhur reis erdoghan béyjingda rusiye pirézidénti wiladimir putin bilenmu qisqine söhbetleshti.