israiliyening hujumliri ghezze rayonining weziyitini téximu yamanlashturuwetmekte

israiliyening hujumliri kilimat özgirishi aldida mudapiesiz halettiki ghezze rayonining ehwalini téximu yamanlashturuwetmekte.

israiliye 7-öktebir (2023) din bashlap dawamliq hujum qiliwatqan ghezze rayonida minglighan puqra jénidin ayrildi. israiliyening bu hujumliri rayonda éghir weyranchiliqlar, muhit bulghinish we ammiwi saghlamliq apetlirinimu bille élip keldi.

pelestin puqrawi muhit asrash teshkilatliri birlikining reisi abér butméh, ghezze rayoni yer shari xaraktérlik kilimat kirizisining tesirige uchrawatqan halqiliq bir peytte, israiliyening rayongha hujumlirini dawamlashturuwatqanliqini, bu hujumlarning uzun muddet ichide muhitqa éghir weyranchiliqlarni élip kélidighanliqini éytti.

israiliyening 7-öktebirdin bashlap dawamlashturuwatqan hujumliri ghezze rayonida minglighan puqraning jénigha zamin  boldi, éghir weyranchiliq, muhit bulghinishi we ammiwi saghlamliq apetlirini keltürüp chiqardi. uzun yillardin buyan kilimat özgirishining selbiy tesirige uchrap kéliwatqan ghezze xelqi, hujumlar sewebidin bolupmu su menbelirige érishishte zor qiyinchiliqqa duch kelmekte.

ghezze rayonida nöwette bir milyon kishi su menbelirige érishishte qiyin ötkelge duch kelmekte.

su menbelirining köpinchisi israiliyening kontrolluqida bolup, su bir terep qilish zawutlirimu tok bolmighanliqi üchün alliqachan toxtap qalghan.

kilimat özgirishi kirizisi bilen israiliyening hujumlirining birlishishi netijiside, déhqanchiliq meydanliri qurup, weyran boldi.

déhqanchiliq we charwichiliq paaliyetlirining izchilliqi éghir xirisqa duch keldi.

su yétishmeslik sewebidin ziraetlerni sughirishmu imkaniyet dairisidin halqip ketti.

paskina sular bir terep qilinmay déngizgha qoyup bérilmekte.

toqunushlar éghir qurghaqchiliq apetlirini keltürüp chiqarmaqta. buninggha egiship, her xil hasharetler we ziyanliq parazit qurtlar köpeymekte.

pelestin puqrawi muhit asrash teshkilatliri birlikining reisi abér butméh, kilimat özgirishi sewebidin pelestin xelqining qurghaqchiliq we höl-yéghin kemchil bolush apetlirige qarshi küresh qiliwatqanliqini, témpératuraning yazda heddidin ziyade yuqiri örlep, qishta adettin tashqiri derijide töwenlep kétiwatqanliqini qeyt qildi.

butméh yéqinqi 14 yilda höl-yéghinning köplüki sewebidin témpératuraning heddidin ziyade töwenlep ketkenliki, témpératura we höl – yéghin özgirishining déhqanchiliq ziraetliri we yer asti su menbelirige zor tesir körsitiwatqanliqini tekitlidi.

«pelestinlikler israiliyening ishghaliyiti we kilimat özgirishidin ibaret ikki xil tehdit astida yashimaqta.»

butméh  israiliyening bu qétimqi hujumlirining muhitning uzun muddetlik bulghinishigha seweb bolidighanliqini eskertip mundaq dédi:

«israiliyening bu hujumliri tupraqtiki, sudiki, déngiz-okyanlardiki, hawadiki janliqlargha éghir aqiwetlerni élip kélidu, eng muhimi kishilerning salametlikige qattiq tesir körsitidu. buninggha hemmimiz birlikte shahit bolimiz. nöwette, israiliye ghezze rayonining su menbelirini pütünley üzüwetti. shunga, hazir ghezze rayonidiki ichkili bolidighan sularning hemmisi tügep ketti.»

u sözini dawamlashturup mundaq dédi:

«pelestinlikler israiliyening ishghaliyiti we kilimat özgirishidin ibaret ikki xil tehdit astida yashimaqta. nöwette israiliyening cheklimiliri dawamlishiwatqanliqi üchün, biz kilimat özgirishi kirizisige qarshi küresh qilalmaywatimiz. pelestin xelqi bolush süpitimiz bilen, kilimat özgirishi kirizisige qarshi bashqiche tedbirler arqiliq küresh qilishqa, qolimizdin kélishiche kirizisni hel qilish charesi tépishqa tirishiwatimiz. biz pelestinlikler öz su menbelirimizdin behriman bolush hoquqimizni qolgha keltürüsh üchün küresh qiliwatimiz. israiliyening cheklimilirige qarimay, biz dawamliq hel qilish charesi tépishqa tirishimiz. pelestinde kilimat adalitige érishish üchün pütün küchimiz bilen tirishiwatimiz, emma ishghaliyet astida kilimat adalitidin esermu yoq.»