ashqazan-üchey yallughlinishning aldini élish usulliri

( doktor mehmet uchar)

issiq hawada ashqazan-üchey yallughi köpiyidu. qorsaq aghrish, ich sürüsh we qusush qatarliq alametler bilen tereqqiy qilidu.

yallughlinish köpinche hallarda yénik bashlinidu we bir nechche kündin kéyin özlükidinla saqiyip kétidu. emma qusush we ich sürüsh éghir bolghan ehwal astida choqum doxturgha körünüsh kérek. chünki bundaq ehwal astida bedende su we éléktrolit kemchilliki otturigha chiqqan bolidu.

qolingizni pat – pat yuyung

yallughlinishtin saqlinishning eng muhim pirinsipi pat – pat qol yuyushtur. chünki qol arqiliq yémeklikke yuqidighan mikro organizmlar hezim qilish yolida yallughlinishni keltürüp chiqiridu. hajetxanidin chiqqandin kéyin, öy we bagh ishliri bilen meshghul bolghandin kéyin, shundaqla öy haywanlirigha qol tekküzgendin kéyin choqum qolingizni yuyung. yémekliklerge qol tegküzüshtin burunmu qolni yuyush intayin muhim. qolni parmaq ariliqliri bilen qoshup kem dégende 30 sékunt sopunlap yuyush kérek.

taziliqqa riaye qilish intayin muhim

namuwapiq muhitta saqlanghan yaki uzun muddet ochuq halette saqlanghan yémeklikler ashqazan - üchey yallughlinishining eng chong sewebi dep qarilidu. issiq muhitta mikro organizmlar asanla köpiyip, ashqazan-üchey yallughlinishni keltürüp chiqiridu.

ochuq muhitta sétlidighan yémek - ichmekler, waqti ötüp ketken mehsulatlar, saplashturulmighan süt we süt mehsulatliridin yiraq turung. yémekliklerni tonglatquning sirtida uzun waqit saqlimang.

xam köktat we méwilerni pakiz su bilen yuyung. bolupmu uzun waqit ochuq halette saqlanghan qiyamliq,  tuxum sériqi qiyamiliq we qaymaqliq yémeklikler muhim yallughlinish  menbesidur.

ara qoshuq, pichaq we qoshuqlarning pakiz bolushigha kapaletlik qiling. yémekliklerni qol bilen tutmasliq kérek.

ichimlikliringizge qoshulghan muzdin éhtiyat qiling

bolupmu su yaz aylirida yallughlinishning tarqilishida muhim rol oynaydu. turuba süyi we kontrolsiz ichimlik ​​sudin saqlining. zörür tépilghanda suni qaynitip iching. segidesh üchün ichimlikliringizge muz qoshushtin éhtiyat qiling. chünki muzmu yallughlinishning muhim menbesidur. muesseselerde muzning turuba süyidin teyyarlinishi we muz mashinilirining her küni tazilanmasliqi muzdiki yuqumlinishning eng chong sewebliridin biri.

menbesi bilinmeydighan suni istémal qilmang

bolupmu yazda su bulghinishning eng muhim menbesidur. shunga pakizliqini bilgili bolmaydighan yerlerdin su ichmeslik kérek.

kölchek

yaz peslide segidesh üchün kirilidighan kölchek we bulghanghan déngizlarmu yuqumlinishni keltürüp chiqiridu. bolupmu kölchekler muwapiq sharaitta we daim tazilinishi kérek. adem köp we toluq tazilanmighan kölchekler köz we ashqazan-üchey yallughlinishni keltürüp chiqiridu. suni yutup sélishtin éhtiyat qiling.

 yaxshi pishurulghan yémekliklerni istémal qiling

bolupmu gösh, toxu, béliq qatarliq aqsillarning yaxshi pishurulushigha diqqet qiling. buningdin bashqa yene, köktat we méwe - chiwilerni pakiz yuyush muhimdur.

yémekliklerni muwapiq pishurghanda baktériyening ösüshining aldini alghili bolidu.

ammiwi hajetxanilar mikrobning menbesidur

hajetxanilarning pakiz bolushi, ashqazan-üchey yallughigha giriptar bolghan kishiler ishlitidighan hajetxanilarning daim tazilinishigha ehmiyet bérish, ortaq qeghez löngge ishlitishtin saqlinishmu intayin muhim.

eger ashqazan - üchey yallughigha giriptar bolghan bolsingiz, töwendiki ishlarni qiling:

• yallughlinish jeryanida bediningizning su, tuz we minéral madda qatarliq éhtiyajini qandurung. shékersiz soda istémal qiling.

• ich sürüsh toxtighangha qeder maysiz we töwen talaliq yémekliklerni istémal qiling.

• ich sürüsh jeryanida maysiz shorpa, maysiz pishlaq, qétiq, qaynitilghan berengge, alma, shaptul, banan we sewze qatarliq uzuqluqlarni istémal qiling.

• bu mezgilde képek nan, mayliq we qentlik yémeklikler, tétitqu, köktat we méwe-chéwilerdin yiraq turung.

• xelq arisida «ich sürüshni azaytidu» dep qarilidighan qehwe we chay istémal qilishtin saqlining. chünki qehwe we chay bedendin suyuqluq yoqilishni keltürüp chiqiridu. suni köp ichishke ehmiyet béring.

bu jeryanda körülidighan eng muhim xataliqlardin biri, doxturdin meslihet sorimay ich sürüsh dorilirini ishlitishtur. ich sürüsh dorilirini angsiz halda ishlitish üchey heriketlirini astilitip, hezim qilish sistémisidiki ziyanliq mikro organizmlarning ajrilip chiqishini toxtitidu we üchey késelliklirini téximu éghirlashturuwétidu.

uzun dawamlashqan, dawalash ünüm bermigen qan - yiringliq ich sürüsh ehwalliri körülse, choqum ashqazan - üchey késellikliri doxturidin meslihet sorishingiz kérek. chünki ücheyde késellik bolushi mumkin.

ashqazan - üchey yallughini ösümlükler bilen dawalash usulliri töwendikiche:

limon süyi

limon süyi üchey yallughini ösümlükler bilen dawalash usulliridin biri bolup, ücheydiki yallughni tazilashqa yardem béridu.

samsaq

öyde üchey yallughini dawalighanda, künige 2 chish xam samsaq istémal qilish tewsiye qilinidu.

zenjiwil

zenjiwilning terkibidiki baktériyege qarshi maddilar yallughning tarqilip kétishining aldini alidu.

zerchiwe

ücheyde peyda bolidighan we tarqilidighan yallughning aldini élishta ünümlük rol oynaydu.

hesel süyi

hesel süyi ichkiningizde ücheydiki yallughlinishni  tazilashqa bashlighan bolisiz.

pinne chéyi

pinne chéyi ücheyni aram tapquzidighan ösümlük chaydur. pinne chéyi yuqumlanghan ehwal astida yallughni tazilap, ücheyning saghlam xizmet qilishigha yardem béridu.

berengge sherbiti

bir tal berenggining postini soyup, obdan yuyung, andin rendileng. rendilengen berenggining shirnisini süzüp, sistémiliq halda iching.

zighir

zighir üchey yallughi jeryanida ücheyni tengshep , hezim qilishni asanlashturidighan ösümlük toluqlimisidur.

 öyde uyutulghan qétiq

ücheydiki baktériyeni yoqitishni qulaylashturidighan öy qétiqi immunitét sistémingizni kücheytish arqiliq yallughlinishtin qutulushingizgha yardem béridu.

piyaz

ücheyni charchitiwétidighan yallughni tazilash üchün xam piyaz istémal qilish tewsiye qilinidu.