insulin qarshiliqi késilige taqabil turushning tebiiy chare - tedbirliri

(doktor mehmet uchar)

insulin qarshiliqi késili hüjeyriler qan aylinish jeryanida qandiki qentning bek köp aylinishini keltürüp chiqiridighan insulingha inkas qayturushni toxtatqanda otturigha chiqidu. bu insulin qarshiliqi késilining beden éghirliqining éship kétishi we insulin sezgürlükini téximu töwenlitishini keltürüp chiqiridu.

dawamliq ünümlük oruqlashqa tirishing

oruqlash insulinning sezgürlükini ashurushning eng yaxshi usulidur. eger beden éghirliqi jehettin éghir derijide xewp astida bolsingiz, deslepki beden éghirliqingizni % 5-10 töwenlitish arqiliq diyabét késlining aldini alalaysiz. bu beden éghirliqi 200 kilogiram kélidighan bir kishining 10 - 20 kilogiram oruqlighanliqigha toghra kélidu.

heddidin ziyade beden éghirliqini chüshürüsh insulin qarshiliqini yaxshilashning eng ünümlük tebiiy chare – tedbirliridin biri.

beden chéniqturushni kündilik hayatingizning muhim bir qismigha aylandurung

heriketsizlik sewebidin ozuqluq arqiliq hasil qilinghan kaloriyeler bedende may süpitide yighilip, sémizlikni keltürüp chiqiridu. sémizlik bolsa insulin qarshiliqini keltürüp chiqiridu. shunglashqa, kündilik heriket miqdarini ashurush tolimu muhim.

chéniqish hüjeyrilerning insulingha qarshi turush iqtidarini töwenlitiwétidighan bedendiki mayni azaytishqa yardem béridu. bu bedenning insulinni téximu ünümlük ishlitishige yardem béridighan muskullarni hasil qilidu.

liftning ornigha pelempeyni ishliting, yéqin jaygha mashina bilen emes, méngip béring, uzun olturushtin saqlining. her küni tertiplik chéniqishqa ehmiyet béring. salametlik ehwalingizgha qarap téz yaki tertiplik halette asta yügürüng, wélisipit mining, su üzüng, oksـigénliq shـaraitta heriket bilen shughullining.

eger waqtingiz cheklik bolsa, heptide kem dégende 3 kün 45 minut etrapida téz méngishni adetke aylandurung.

az-azdin we pat – pat yeng

tamaq qachiliringizgha köp miqdarda yémeklik almang. az-azdin pat – pat yeng. yuqiri kaloriyelik, may terkibi yuqiri yaki teyyar yémekliklerdin perhiz qiling.

métabolizimni küchlendürüng

insulin qarshiliqigha taqabil turush üchün, aldi bilen salametlikingizge diqqet qilishingiz we beden éghirliqingizning özingizge mas kélidighan bolushigha kapaletlik qilishingiz kérek. métabolizimni tézlitish üchün her küni kem dégende 8 istakan su iching.

ozuqluq maddilargha diqqet qiling

eger sizde insulin qarshiliqi késili bolsa, qan qenti bek yuqiri bolghan yémekliklerdin yiraq turung, yeni qandiki qent miqdarini téz köpeytiwétidighan yémekliklerdin yiraq turung. chünki qan qenti bek yuqiri bolghan yémeklikler qandiki insulinning sewiyesini téz ashurup, insulin qarshiliqini örlitiwétidu. qan qenti bek yuqiri bolghan yémekliklerning bir qismi töwendikiche:

• aq nan,

• berengge we berengge bilen teyyarlanghan tamaqlar,

• aq gürüch we gürüch bilen teyyarlanghan polu qatarliq yémeklikler,

• teyyar méwe sherbetliri,  shirin - sherbetlik tatliq – turumlar, tatliq yémeklikler qatarliq pishshiq shéker bilen teyyarlanghan yémeklikler.

méwe we köktatlarni köp istémal qiling

méwe - chiwe we köktatlar  peqet insulingha qarshi turush bilenla qalmay yene érishchan talaningmu eng mol menbesidur. eng yaxshi tallashlar töwendikiche:

• alma,

• örük,

• pérséye neshpüti,

• banan,

• böljürgen,

• brokkoli,

• biryussél maysisi,

• sewze,

• neshpüt,

• tatliq berengge.

 taamliringizgha insulinning sezgürlükini ashuridighan ösümlük we tétitqularni ilawe qiling

ösümlük we tétitqular yémekliklirimizning temini tétitqandin sirt yene shipa menbesi hésablinidu.

• darchin,

• yumghaqsüt,

• zenjiwil,

• qizilmuch

• zeper,

• zerchiwe,

• böljürgen,

yéshil chay,

orman yangiqi we uruqlar,

• qizilcha,

• qarimuch,

• samsaq.

bésimdin saqlining

hemme adem dégüdek pat-pat bésimning tesirige uchraydu. bu normal ehwal hésablinidu. lékin, toxtimay bésimgha duch kelgen kishilerde bésim hormuni téximu köp ajrilip chiqidu. bu hormonlar insulin qarshiliqining éship kétishini keltürüp chiqiridu.

uyqusiz qalmang

normal ehwal astida, kéchiliri bésim hormunlirining sewiyesi töwenleydu. uxlash qiyin bolush keltürüp chiqarghan bésim bolsa  insulin qarshiliqining otturigha chiqishigha seweb bolidu. shu wejidin,  insulin qarshiliqigha taqabil turush üchün yéterlik we süpetlik uxlash intayin muhim.

baldur nashta qilish zörür

bir tetqiqat netijiside ispatlinishiche, insulin qarshiliqi késili etigen saet 8:30 din burun nashta qilghanlarda kichikip nash qilghanlargha sélishturghanda téximu az körülidiken.

alma sirkesi istémal qiling. chünki organik alma sirkesi istémal qilghanda, yuqiri karbonluq tamaq waqtida insulin qarshiliqini töwenletkili bolidu.