este tutush qabiliyitini kücheytishning tebiiy chare - tedbirliri

(doktor mehmet uchar)

este saqlash qabiliyitige dair mesililiri körülgende yaki yéngi diyagnoz qoyulghanda, kündilik turmushta bezi aldini élish tedbirlirini qollanghanda, bu mesililerni azaytip, késellikning tereqqiy qilishining aldini alghili bolidu.

 her küni jismaniy heriket jehette aktip bolung

chéniqish qanning aylinishi we méngining oksigénlinishini ashurush arqiliq méngining saghlamliqini qoghdapla qalmay, yürek qan tomur saghlamliqighimu töhpe qoshidu. piyade  méngish, wélisipit minish yaki yügürüsh arqiliq jismaniy heriket aktipchanliqingizni ashursingiz bolidu. derweqe, chéniqish bésimni azaytidu؛ buninggha egiship rohiy chüshkünlük aziyidu. eger siz chéniqishqa yéngi bashlighan bolsingiz, bashqa késellikliringiz bolsa, aldin doxturdin meslihet sorishingiz téximu muwapiqtur.

ten salametliki yaxshi köp sandiki quramigha yetkenlerning her heptide kem dégende 150 minut téz méngip, otturahal sewiyede chéniqip bérishi, yaki heptide 75 minut yügürüp chéniqip bérishi tewsiye qilinidu. eng yaxshisi bu chéniqish bir hepte ichide élip bérilishi kérek. eger toluq chéniqishqa waqtingiz bolmisa, her küni 10 minut méngip bersingiz bolidu.

rohiy jehette aktip bolung

jismaniy heriket bediningizni shekillendürginidek zéhningizni meshghul qilidighan chéniqish paaliyetlirimu méngingizning saghlam bolushigha yardem béridu.

• gézit katakcheliridiki tépishmaqlarni tépish jeryanida aldin bérilgen yip uchigha asasen ögengenliringizni qayta ishletsingiz bolidu.

• sudoku oyuni oynash arqiliq diqqitingizni merkezleshtürüp, zéhniy küchingizni téximu urghutalaysiz. bular yéngi eslimilerni esleshke töhpe qoshidu.

• shekil qurashturush oyuni  oynash؛ shekiller we renglerni tonush arqiliq este saqlashni qollashni meqset qilidu. bu oyunda toghra parchini tépip, del jayigha qoyghan kishi muweppeqiyet we xushalliq tuyghusigha chömülidu. bumu zéhniy küchni urghutup, diqqetni merkezleshtürüsh iqtidarini ashuridu.

• yéngi nersilerni öginish we oqushmu zéhniy küchni urghutidu. oquwatqanliringizning mezmuni bilen melum weqelerni zenjirsiman tehlil qilip, siz körgen kino yaki téléwiziye tiyatirliridin alghan tesiratliringizni  yéqin – yoruqliringizgha sözlep bersingiz bolidu.

• qiziqish yaki yéngi paaliyetler bilen meshghul bolushmu amiwiliq alahidilikini yétildürüpla qalmay, zéhniy küchnimu urghutidu we rohiy chüshkünlükni azaytidu.

• chalghu eswablirini chélishni öginiwéling. yéngi qiziqishni bashlang.

sozulma xaraktérlik saghlamliq mesililiringizni bashqurung

yuqiri qan bésim, qalqansiman bez késili, diyabit késili, rohiy chüshkünlük, witamin kemlik, anglash iqtidari tosalghugha uchrash we sémizlik qatarliq mesililerni bir terep qilish üchün doxturingizning tewsiyelirige emel qiling. özingizge qanchilik köngül bölsingiz, este tutush qabiliyitingiz shunche yaxshi bolidu. doxturingiz bilen birlikte daim istémal qilidighan dorilarni közdin kechürüng. bezi dorilar este tutush iqtidarigha tesir körsitidu.

bashqilar bilen birlikte waqit ötküzüng

ijtimaiy alaqe rohiy chüshkünlük we bésimning aldini alidu. chünki bularning her ikkisi este tutush qabiliyitining yoqap kétishide muhim rol oynaydu. bolupmu yalghuz yashisingiz yéqin – yoruqliringiz, dostliringiz we bashqa kishiler bilen jem bolush pursiti üstide izdining.

retlik bolung

eger öyingiz qalaymiqan bolsa yaki xatiriliringiz qalaymiqan bolsa, qilidighan ishliringizni untup kétishingiz mumkin. qilishqa tégishlik ishliringiz we bashqa paaliyetlingizni bir xatire deptirige, kaléndar yaki éléktronluq pilanlighuchqa yézip, orunlashturung.

ésingizde qélishqa yardemchi bolush üchün, orunlashturmiliringizni yazghanda her bir bashlanghuchni yuqiri awazda tekrarlisingiz bolidu. qilishqa tégishlik ishliringizgha dair tizimlikliringizni yéngilap turung. tamamlighan ishliringizgha belge qoyung. hemyan, achquch, közeynek we bashqa kéreklik nersiliringizni öyingizde asan tapalaydighan jayda qoyung.

diqqitingizni chéchiwétidighan ehwallarni eng töwen chekke chüshürüng. birla waqitta köp ishlarni qilmang. eger diqqitingizni ésingizde tutmaqchi bolghan uchurgha merkezleshtürsingiz, kéyin uni este xatiriyelishingiz asan bolidu. este tutmaqchi bolghanliringizni özingiz yaxshi köridighan bir naxsha yaki tonush jümle weyaki bir pikirge baghlinishliq qilsingizmu kéyin orunlashturmiliringizni asanla xatirilishingizge yardemchi bolushi mumkin.

uxlash waqtingizning tertiplik bolushigha kapaletlik qiling

uxlash waqtining tertiplik bolushi öginishni asanlashturidu we este tutush qabiliyitini kücheytidu. kéchiliri oxshash saette we tertiplik uxlang. harghinliqingizni azaytish üchün pirogrammiliringiz we sayahetliringizni etigende pilanlang.

uyqusizliq we qara bésish qatarliq bezi mesililer kündüzi sizni téximu köp charchitiwétidighanliqi üchün xatirilishingizni qiyinlashturuwétidu.

kündüzi oxshash waqitta qisqa muddet uxlang. chünki qisqa muddet uxlash harghinliqingizni azaytidu. aram élish zéhniy küchingizni urghutidu.

saghlam uzuqlining

bolupmu yürekke paydiliq yémeklikler méngining saghlamliqighimu töhpe qoshidu. mesilen, qizil gösh az istémal qilinidighan, köktat, méwe-chéwe , béliq, déngiz mehsulatliri, yangaq, zeytun yéghi qatarliq este tutush iqtidarigha paydiliq yémeklikler köp istémal qilinidighan aqdéngiz rayoni usuli boyiche uzuqlansingiz bolidu.

saghlam uzuqlinish chong méngingizge paydiliq. méwe – chéwe, köktat we danliq ziraetlerni istémal qiling. béliq, purchaq we öy qushliri qatarliq méyi az aqsil menbelirini tallang.

rohiy bésimdin saqlining

heddidin ziyade rohiy bésim  zéhniy ajizliqni keltürüp chiqiridu. buning netijiside este tutush qabiliyiti töwenlep kétidu. shunga imkaniyetning bariche rohiy bésim menbesidin yiraq turung. baghcha ishliri bilen meshghul bolung. nepeslinish gimnastikisi qatarliq huzur bexsh etküchi chéniqish téxnikiliridin paydilining.

 tamaka chekmeng

tamaka chékish chong méngige yéterlik oksigénning kétishige tosalghu bolidighanliqi üchün este tutush  qabiliyitige selbiy tesir körsitidu. buningdin bashqa yene, chong méngige qan tomur késellikliri jehettinmu xeter élip kélidu. chong méngingiz we yürek saghlamliqingiz üchün choqum tamaka tashlang.