tashqi ishlar ministiri mewlüt chawushoghluning ottura asiya ziyariti

türkiye jumhuriyiti tashqi ishlar ministiri mewlüt chawushoghluning ottura asiya ziyariti.

abdresul ishaqow

2021-yili, 5 –  10 - mart  künliri, türkiye jumhuriyiti tashqi ishlar ministiri mewlüt chawushoghlu ottura asiyadiki üch dölette (türkmenistan , özbékistan we qirghizistan) ziyarette boldi. ziyaret jeryanida, mewlut chawushoghlu mezkur döletlerning pirézidéntliri teripidin qobul qilindi, hemde tashqi ishlar ministirliri we muawin bash ministirlar bilen, ikki tereplik munasiwetlerge dair mesililer heqqide muzakirilerni élip bardi. ziyaret dairiside, tashqi ishlar ministirliqliri otturisida hemkarliq kélishim layiheliri imzalandi.

mewlut chawushoghlu, aldi bilen türkmenistangha bardi. chawushoghlu paytext ashxabadta türkmenistan pirézidénti qurbanguli berdimuhamedow bilen körüshüp, türkiye hawa yolliri shirkitining türkmenistangha  ayropilan seperlirini qaytidin bashlishi we türk yük aptomobillirining dölettin ötüshige ruxset qilinishi mesiliside pirézidéntning testiqini aldi. hemmige melum bolghinidek, türkmenistan «kowid – 19» yuqumi mezgilide héchqandaq awiyatsiye shirkitining döletke ayropilan seperlirini ishqa ashurushigha yol qoymaywatatti.

türkmenistanda énérgiye mesilisi toghriliqmu muzakire élip bérildi. hazar (kaspiy) déngizining énérgiye menbelirini ortaq ishlitish mesiliside ezerbeyjan  bilen türkmenistan otturisida hemkarliq kélishimi hasil qilinghandin kéyin, türkmenistan énérgiyesini türkiye arqiliq gherbke ékisport qilghili bolidighan  sharait yaritilishqa bashlidi. hazar déngizi énérgiyesining türkmenistan, ezerbeyjan we türkiye teripidin ortaqliship türkiye we we gherbke éksport qilinishi, bu yil ötküzülidighan ikki tereplik we üch tereplik bashliqlar yighinining asasliq qaralmisini teshkil qilidu, déyish xata bolmisa kérek. derweqe, chawushoghlumu shu bashliqlar yighini we kélishimlerge asas hazirlash üchün ashxabadta idi.

tashqi ishlar ministiri mewlut chawushoghlu türkmenistandin özbékistangha ötti. chawushoghlu özbékistanda xiwe (xarazim), buxara, semerqent we tashkent sheherliride ziyarette boldi. 7-mart küni, özbékistan muawin bash ministiri we tashqi ishlar ministiri bilen birlikte, semerqentte türkiyening bash konsulxanisini achti. jumhur reis rejep tayyip erdoghanning bu yil özbékistanda ziyarette bolushi kütülmekte.

chawushoghlu özbékistandiki ziyaritini tamamlighandin kéyin, qirghizistanning paytexti bishkekke bardi. mewlut chawushoghlu bishkekte, qirghizistan pirézidénti we bash ministiri bilen körüshti. ministir chawushoghlu, qirghiz ministirlar bilen birlikte, qirghizistan-türkiye manas uniwérsitétining qarmiqida saghlamliq merkizi we «kowid – 19» yuqumigha qarshi küresh tejribixanisini achti. tashqi ishlar ministiri chawushoghlu, bularni qurulghusi méditsina fakultétining deslepki qedemliri, dep atidi. türkiye maarip fondigha qarashliq mektepning bu yil bishkekte échilishi kütülmekte. maarip fondi jemiyitining mektepliri qirghizistanning maarip sistémisigha zor töhpe qoshidu.

tashqi ishlar ministiri chawushoghlu ziyaret qilghan döletler,  türkiyening mudapie sanaiti mehsulatlirigha nahayiti zor  qiziqiwatidu.  qarabagh urushida türkiye mehsulatlirining hel qilghuch rol oynishi, ottura asiya türk jumhuriyetlirining bu mehsulatlargha bolghan qiziqishini téximu ashurdi. bu yil ottura asiya türk jumhuriyetliri türkiyening mudapie sanaiti mehsulatlirini ambarlirigha qoshushi mumkin. melum bolghinidek, qazaqistan yéqinqi bir nechche hepte ichide türkiyening bironéwiklirini sinaq qildi. aselsan guruhi, qazaqistandin kéyin özbékistandimu zawut qurushi mumkin.

diplomatik munasiwet ornitilip 30 - yiligha qedem qoyghanda, türkiye türk jumhuriyetliri bilen bolghan munasiwetlirini yenimu yüksek sewiyege yetküzüshni nishan qilmaqta. 2021-yili ishqa ashurulidighan aliy derijilik rehberlerning özara ziyaretliri we türkiyede chaqirilidighan türk kéngishi (türkiy tilda sözlishidighan döletler  hemkarliq kéngishi) bashliqlar yighini, yéngi dewrning bashlinishi bolidu.