bélarusiyediki özgirishler

bélarusiyede 2020-yili 9 – awghust küni ötküzülgen prézidént saylimidin buyan öktichilerning namayishliri dawam qilmaqta. bir yérim ay ötüp ketken bolsimu , terepler otturisida diyalog ornitilmighanliqi körülmekte. emdi biz, aldinqi ayda bélarusiyede yüz bergen muhim özgirishlerge bir qur nezer tashlap chiqayli.

awghustning kéyinki yérimida, bélarusiyediki chong zawutlarning ishchiliri ish tashlidi. oxshash künlerde, öktichiler hökümet bilen söhbet ötküzüsh üchün maslashturush komitéti qurdi. mewjut hökümet bu komitétqa eza bolghanlardin nobél mukapatigha érishken yazghuchi swétlana aléksiyéwichtin bashqa kishilerning hemmisini dölet bixeterlikige tehdit shekillendürüsh bilen eyiblep qolgha aldi. maslashturush komitétining  bir qisim ezalirimu chetelge chiqirildi.

8-ayning 27-küni, wiladimir putin, zörür tépilghanda bélarusiyege ewetilish üchün bixeterlik qisimliridin zapas küch teshil qilinghanliqini jakarlidi.

8-ayning 28-küni, ukraina tashqi ishlar ministirliqi, bélarusiye bilen bolghan barliq munasiwetlerning üzülgenlikini élan qildi.

8-ayning 31-küni, latwiye, litwaniye we éstoniye, aléksandir lukashénkonimu öz ichige alghan bélarusiyening 30 rehbirining döletlirige kirishini meniy qilghanliqlirini ilgiri sürdi.

séntebirning bashlirida, öktichiler rehbiri swétlana tixanowiskaya yawropa parlaménti we birleshken döletler teshkilati xewpsizlik kéngishige torda xitab qilghanda, lukashénkoning qanunluq salahiyitini yoqatqanliqini ilgiri sürdi.

9-ayning 10-küni, xelqara pul fondi teshkilati, yuqum mezgilide bélarusiyege 940 milyon dollar iqtisadiy yardem bérish teklipini ret qildi. 9-ayning 14-küni, lukashénko sochida wiladimir putin bilen körüshti. uchrishishtin kéyin, rosiyening bélarusiyege 1.5 milyard dollar yardem qilidighanliqi élan qilindi. polsha bash ministiri matéus morawiyki, yawropa ittipaqigha «marshal pilani» dairiside  bélarusiyege 1 milyard yawro iqtisadiy yardem bérish teklipini sundi.

9-ayning 14-küni, bélarusiyening gherbide «silawiyan qérindashliqi 2020» herbiy manéwirliri bashlandi. rosiye eskerliri qatnashqan bu herbiy manéwirlargha, sérbiye gherbning bésimi sewebidin axirqi peytte qatnishishtin waz  kechti.

yawropa bixeterlik we hemkarliq teshkilati, bélarusiyediki kishilik hoqq depsendichilikini tekshürüsh üchün, 17 döletning wekilliridin teshkil tapqan  tekshürüsh komitéti qurdi. bezi öktichiler, zorawanliq qighan we qoli qangha boyalghan niqabliq dölet xewpsizlik küchlirining jamaetchilikke pash qilinishi üchün tirishchanliq körsitiwatqanliqlirini bildürdi.

yawropa parlaméntining 574 ezasi, namayishchilargha zorawanliq qilghanliqi üchün, wezipe ötesh mudditi 2020-yili 11-ayning 5-küni toshidighan aléksandir lukashénkoni étirap qilmasliq we émbargo yürgüzüshni qararlashturdi. gherbning bu qarari aldida, lukashénko litwanye wepolsha chégralirini taqaydighanliqilirini , ukraina chégrasida kontrolluqni kücheytidighanliqlirini, saylamning gherbning étirap qilishigha éhtiyaji yoqluqini bilddi.

yéqinqi özgirishlerdin körüwélishqa boliduki, bélarusiyede terepler diyalogning ornigha qarshilishishqa qarap ilgirilimekte. gherb, lukashénko hökümitige bésim ishletmekchi boluwatqan bir peytte, kirémil sariyi lukashénkoni qollimaqta. eskertip ötüshke tégishliki shuki, aléksandir lukashénkoning chégralarni taqash teshebbusining derhal ijra qilinishi qiyindur. eger chégralar taqalsa, peqet  bélarusiyela emes, sherq-gherb sodisimu toxtap qalidighanliqi üchün, buning bedili hemme üchün éghir bolidu. bélarusiyediki tereplerning nishanliridin waz kéchishni xalimasliqi, ighwagerlerning heriketke ötüshi bilen qanliq toqunushqa aylinip qélish xewpini tughdurush éhtimalliqi yuqiridur. lukashénko wezipige olturush murasimigha teyyarliq qiliwatqanda, öktichiler uning wezipisidin ayrilishini telep qlmaqta. bu küz mewsumi bélarusiyeliklerning kélechiki jehettin hel qilghuch rol oynaydu.