dunyada iz qaldurghan türkiy xelqlerning ulugh zatliri – 28

türkiye awazi radiyosi: naim sulaymaoghlu yaki kona ismi boyiche atighanda naum sulaymanow 1967 – yili 23 – yanwar bulghariyede bir türk ailiside tughulidu. 10 yash waqtida éghirliq kötürüsh tenterbiyesi bilen shughullinishni bashlaydu. texminen aridin besh yil ötkende, yeni 1982 – yili biraziliyede ötküzülgen dunya yashliri éghirliq kötürüsh chimpéyonluqida 52 kilogiramliqlar boyiche ikki altun médalgha ériship chimpéyonluqqa érishidu. sulaymanoghlu 16 yash waqtida rékort buzup yene chimpéyon bolidu. buning bilen éghirliq kötürüsh tarixida dunya rékortini buzghan eng yash mahir bolup qalidu.
sulaymanoghlu 1986 – 1983 – yilliri arisida yashlar boyiche ötküzülgen musabiqide 13 qétim, chonglarning 50 kilogiramliqlar boyiche ötküzülgen musabiqide 62 qétim rékort buzushqa muweppeq bolidu. shu mezgillerde dunya we yawropa chimpéyonluqining 52, 56 we 60 kilogiramliqlar boyiche ötküzülgen musabiqiliride chimpéyonluqni qolgha keltüridu. 1984, 1985 we 1986 – yilliri «yilning éghirliq kötürüsh mahiri» bolup bahalinidu. 1984 – yili bulghariyening sabiq sowét ittipaqini qollap bayqut qilishi sewebidin amérikining los anzhélis shehiride ötküzülgen olimpik musabiqisige qatnishalmaydu. bulghariyede 1986 – yili bésimdin qutulush üchün awstiraliyening mélborn shehiride ötküzülgen dunya éghirliq kötürüsh chimpénluqini talishish musabiqisigimu qatnashmaydu. shu yili 11 – dékabir türkiye elchixanisidin panahliq tilep, türkiyede yashash we türkiye komandisi terkibide musabiqilerge qatnishish telipini sunidu. telipi qobul qilinghandin kéyin, ismini türkchileshtürüp, naim sulaymanoghlugha özgertidu.

dunya éghirliq kötürüsh tarixida özige xas orungha ige bolghan, «yersharini kötürgen adem» we «palwan» dégendek leqemler bilen tonulghan naim sulaymanoghlu, 1988 – yilighiche köp qétim dunya rékortini buzup tashlaydu. 1989 – yili girétsiyening paytexti afénada ötküzülgen dunya we yawropa éghirliq kötürüsh chimpéyonluqi musabiqiside her xil türler boyiche jemiy alte altun médalni qolgha keltürüp, chimpéyonluqini dawamlashturidu.
sulaymanoghlu bélidiki jarahetning yaxshilanmasliqi sewebidin éghirliq kötürüshni tashlighanliqini élan qilghan bolsimu, 1991 – yili aqdéngiz tenheriket musabiqisige qatnishidu. 1992 – yili yawropa éghirliq kötürüsh chimpéyonluqida bir altun médal we ikki kümüsh médalgha érishidu. 1992 – yili barsélona olimpik musabiqiside altun médalgha érishidu. 1996 – yili séulda ötküzülgen olimpik musabqiside üch altun médalgha ériship, üch qétim arqa – arqidin dunya chimpéyoni bolghan éghirliq kötürüsh mahirigha aylinidu.
naim sulaymanoghluning tenterbiye saheside qolgha keltürgen muweppeqiyetliri kishini heyran qaldurupla qalmay, hayati we kechmishimu kishini heyran qalduridu. sulaymanoghlu bir kembeghel ailide dunyagha kelgen. u waqitta jemiyette bésim astida yashawatqan we ikkinchi sinip puqraliq muamilisi körüwatqan jamaetning ezasi idi. dadisi aptobus shopuri bolghanliqi üchün köpinche waqti seperde ötetti. naim sulaymanoghlu 10 yash waqtida kijaali éghirliq kötürüsh merkizige qatnishidu we u yerde intayin qawul tenterbiyechilerning arisida ishtanka bilen tonishidu. uning birdinbir meqsiti muweppeqiyet qazinish we özige tayinip yashash idi. u 14 yash waqtida xelqaraliq bir musabiqige qatniship, tenterbiye mahirliri we tamashibinlarni hayajangha salidu.
naim sulaymanoghlu kéyinki yillarda türkiyede yashash arzusini sofiyediki türkiye elchixanisigha mektup bilen yetküzgen waqtida, teqib astida ikenlikini bilmeytti. u qandaqla bolmisun, eng axirida türkiyege kélidu we muweppeqiyetlirini dawamlashturup, nurghunlighan türde rékort buzidu.
2000 – yili sidniyda ötküzülgen olimpik musabiqisidin kéyin tenterbiye bilen xoshlashqan naim sulaymanoghlu, bir mezgil dunya éghirliq kötürüsh fédératsiyesining bashliqi bolidu. kéyinche bashqa xadimlar bilen kélishelmeslik sewebidin xizmitidin istépa béridu. bügün yéshi 47 bolghan naim sulaymanoghlu, tenterbiye sirtidiki paaliyetler bilen shughullinip, qolgha keltürgen netijiliri we hayat hékayiliri bilen kélechekning naimlirigha ülge bolup yashimaqta.