amérika xitayni agahlandurdi
amérika qoshma ishtatliri tashqi ishlar ministiri antoni blinkén xitayni agahlandurdi.
türkiye awazi radiyosi xewiri: amérika qoshma ishtatliri tashqi ishlar ministiri antoni blinkén, jenubiy xitay déngizida «xeterlik uchrishishlar» we ighwagerlik heriketliri» ni körgenliklirini bildürüp, herqandaq shekildiki bir toqunushning bixeterlik we soda üchün jiddiy yer shari xaraktérlik aqiwetlerni keltürüp chiqiridighanliqi toghruluq xitayni agahlandurdi.
blinkén, hindistan bu ay riyasetchilik qiliwatqan birleshken döletler teshkilati xewpsizlik kéngishide déngiz köchmenliki muzakire qilinghan yighinda, déngizchiliq belgilimiliri we pirinsiplirining tehdit astida ikenlikini qeyt qildi.
jenubiy xitay déngizda «xeterlik uchrishishlar» we «ighwagerchilik heriketliri» ni körgenliklirini éytqan blinkén, amérika qoshma ishtatlirining we jenubiy xitay déngizida igilik hoquqi barliqini ilgiri sürüwatqan bashqa döletlerning, xitayning déngiz-okyan bayliqigha kirishini chekleshni meqset qilghan «qanunsiz» heriketliridin endishe qiliwatqanliqini eskertish bilen bir waqitta, jenubiy xitay déngizida herqandaq shekildiki bir toqunushning bixeterlik we soda üchün jiddiy yer shari xaraktérlik aqiwetlerni keltürüp chiqiridighanliqi toghruluq xitayni agahlandurdi.
xitayning birleshken döletler teshkilatida turushluq daimiy wekili dey bing bolsa, amérika qoshma ishtatlirini jenubiy xitay déngizigha herbiy paraxotlar we ayropilanlarni ewetip «ighwagerchilik» heriketlirini élip bérish bilen eyiblidi, hemde amérika qoshma ishtatlirining bu rayonda tinchliq we bixeterlikke qarita eng chong tehdit ikenlikini ilgiri sürdi.
hindistan bash ministiri naréndra modi, déngizlardiki ixtilaplarning xelqara qanungha uyghun shekilde tinch yollar bilen hel qilinishi üchün birleshken döletler teshkilati teripidin bir ramka békitilishi toghruluq chaqiriqta boldi.
xitay, bir tereptin, 1947 – yili élan qilghan xerite arqiliq igilik hoquqi mesiliside ixtilaplar otturigha chiqiwatqan jenubiy xitay déngizining % 80 ti üstide igilik hoquqi dewasi qilsa,yene bir tereptin, yer asti bayliqliri mol bolghan rayonda, xitay bilen filippinni öz ichige alghan wéytnam, brunéy we malayshiya qatarliq qoshna döletler otturisida igilik hoquqi mesiliside ixtilaplar dawamlashmaqta.
