mutexessisler tejribixanida almas ishlepchiqirishta utuqqa érishti

türkiye awazi radiyosi xewiri: «Phys.org» tor bétining xewirige asaslanghanda, awistiraliye döletlik «RMIT» uniwérsitétlirida wezipe ötewatqan guruppa tejribixanida mexsus öy témpératurisi astida shekillendurgen ikki xil almas heqqide «Small» zhurnilida tepsilaiy melumat élan qilghan.

bu ikki xil almasning birinchi xili, toy üzükliride taqilidighan tür, ukkinchisi lonsdalét bolup, tebiette bolidighan we xrustal qurulmigha asasen «alte burjeklik» dep atilidighan almas türi ikenliki bildürüldi.

adette almasning shekillinishi nechche milyard yil kétidighan we yuqiri bésim shundaqla intayin yuqiri issiqliq telep qilidighan jeryan ikenliki melum.

awistiraliye döletlik uniwérsitétining proféssori jodi bradbay tejribixanidiki xizmetning achquchluq nuqtisining bésim ishlitish usuli ikenlikini bildürüp,  yuqiri bésim ishitishtin bashqa yene, karbonning «téyilish» dep atilidighan ehwalini tejribe qilishqimu ruxset qilinghanliqi ikenlikini éytti.

bradbayning éytishiche, ular égish küchige oxshaydighan bu «téyilish» karbon atomlirining bir yerge yötkilishini ishqa ashurup, ikki xil almasni shekillendürgen.