b d t ning qurulush yighinida, islahat sadaliri yangridi

türkiye awazi radiyosi xewiri: gérmaniye bash ministiri angéla mérkél b d t qurulghanliqining 75-yilliqi munasiwiti bilen élan qilghan widéoluq chaqiriqida, 21-esirning dunyawi qiyinchiliqlirini yingish üchün b d t ning téximu tereqqiy qilishi kéreklikini tekitlep: «b d t xewpsizlik kéngishi éniq qarar élish kérek bolghanda, köp tosqunluqqa uchraydu. biz islahatqa éhtiyajliq» dédi.

u gérmaniyening kéngeytilgen xewpsizlik kéngishide üstige mesuliyet élishqa memnunluq bilen teyyar ikenlikini bildürüp, b d t ning peqet ezaliri oxshash pikirge kelgen ehwaldila yaxshi bolidighanliqini éytti.

u bezi döletlerning öz menpeetlirini közlep heriket qilishining, b d t ni ghayisidin arqida qaldurghanliqini eskertip: «öz aldigha téximu yaxshi bolidu dep oylaydighanlar xatalishiwatidu. parawanliqimiz we dertlirimiz bölünüp ketken ehwalda turmaqta. biz bir dunyada yashaymiz» dédi.

malayshiya bash ministiri muhyiddin yasinmu islahatni chaqiriq qildi.

b d t qurulghanliqining 75-yilliqi munasiwiti bilen ötküzülgen yuqiri derijilik rehberler yighinigha widéo ewetken bash ministir muhyiddin yasin, sözini b d t 75-nöwetlik omumiy kéngishining bashliqliqigha teyinlengen wolkan bozqirni tebriklesh bilen bashlidi.

u b d t ning kishilik hoquqni qoghdash üchün bügüngiche imzalanghan kélishimler üstide alahide toxtilip: «nahayiti epsuski yéqinqi yillarda bezi döletlerning kélishimlerni nezerge almaywatqanliqigha guwah bolutimiz. ularning bu xil pozitsiyelerdin waz kéchishini ümid qilimiz» dédi.

u b d t ning kishilerni urushning balayi-apetliridin qutquzushta muweppeqiyetsiz bolghanliqini eskertip, hazirghiche hel qilinmighan urush we ichki toqunushlarning nurghun kishilerge ziyankeshlik qilghanliqini bildrüdi. u mundaq dédi:

«b d t bu mesilide ilgirilesh hasil qilishi kérek. buning üchün teshkilat islahat qilinishi shert.»

u dunyaning b d t gha burunqidin téximu éhtiyajliq ikenlikini tekitlep, mundaq dédi:

«buning üchün, b d t téximu yaxshi qurulmigha ige bolushi we siyasiy ramkidila emes, belki eza döletlerning dunyadiki mesililerning hel qilinishigha izchil yardem qilishi arqiliq kapaletke ige qilinishi kérek.»

qatar emiri sheyx temim bin hamad elsani b d t xewpsizlik kéngishide, dunya xelqining wekili bolush mesiliside we qararlarning ijra qilinishidiki méxanizmlarda islahat élip bérishni chaqiriq qildi.

sheyx temim bin hamad elsani b d t xewpsizlik kéngishining daimiy ezasi besh döletning birining qarari bilen, élinishi kérek bolghan xewpsizlik qararlirining muelleqte qalidighanliqini bildürüp, buni özgertish üchün b d t xewpsizlik kéngishining ichki nizamnamisini islah qilishni chaqiriq qildi.

u qararlarning ijra qilinishida qosh ölchemdin yiraq turushning ehmiyitini tekitlep: «b d t hazirmu pirinsiplirini eza döletlerge qobul qildurush méxanizimlirini tépishta ajiz ehwalda turmaqta. hazirmu dunyaning oxshimighan jaylirida we hayatimizning oxshimighan saheliride küchning hoquqi, heq-adaletning küchidin üstün bolmaqta» dédi.