سیاساتدان اومیت اۆزۆلسه؟

گۆن باتار یورتلاردا سیاساتا بۇلان اۆنس گۆن سایین آزالیار. همیشه کی سیاسی پارتیالار (حزبلر) و مرکز ساغ و مرکز سۇل دییپ بیلینیأن سیاسی حرکتلر ایندی ماغناسیز بۇلماغا باشلادی. اتنیک پاراز پارتیالارا اۆنس کؤپه‌لیأر. تأزه و کؤکسۆز قورلوشیقلار سایلاوچیلار تاراپیندان چالت یاغدایدا حالانیار. ۲۰۱۷-نجی ییلینگ سایلاولاریندا مکرون پارتیاسیز یاغدایدا "یؤریش" (En Marche) حرکتی بیلن فرانسیانینگ جمهورباشلیغی بۇلدی. فرانسوز سایلاوچی نینگ یؤریشی دورمان یالی و شو واغت ساری ینگسیزلیلر بیلن دۇوام ادیأر.

بو هپده کی ماقالامدا فرانسیا باشدا بۇلماق بیلن گۆن باتارلی یورتلاردا سیاساتا گۆن سایین آزالان اۆنس و مونونگ تأثیری بیلن بۇلجاق دارتغینلیقلار و تهدیتلر باراسیندا یازارین.

آنکارا ییلدیریم بیازیت بیلیم یوردونینگ سیاسی عیلیملار فاکولته‌تی نینگ باشلیغی پروفسور قدرت بلبل ینگ یازغیسینی اۇقایارسینگیز

گۆن باتاردا سیاساتا بیل باغلاماق اونوتیلیار می؟

اوروپادا سایلاولارا قاتناشیق، سایلاوچیلارینگ سیاسات بیلن باغی نینگ هرگۆن آزالاندیغینی آچ آچان گؤرکِزیأر. اوروپا پارلمانی سایلاولاریندا ۱۹۷۹-نجی ییلدا قاتناشیق ۶۵ گؤتریم بۇلسا شو گۆنلرده اۇرتاچا ۴۰ گؤتریمه یتدی. فرانسیادا دا یاغدای شونگا منگزش.

فرانسیاداقی ۲۰۱۷-نجی ییلدا گچیریلن جمهورباشلیق سایلاوینا قاتناشیق ۶۵ گؤتریم بۇلدی. بو موقدار ۱۹۶۹-نجی ییلدان بأری فرانسیاداقی شۇل سایلاولارا بۇلان اینگ آز قاتناشیق. ایلکینجی تاپغیردا یؤریش حرکتی نینگ یۇلباشچیسی امانوئل مکرون دینگه ۲۳ گؤتریم سس آلیپ بیلدی. آشاساغچی میللی جپهه یۇلباشچیسی مارین لوپن ۲۱ گؤتریم بال آلدی. ایکینجی تاپغیردا مکرون سایلاوا قاتناشانلارینگ ۶۶ گؤتریمی نینگ سسینی آلدی. آشاساغچی لوپن ده ۳۴ گؤتریم سس آلیپ بیلدی.

تۆرکیه ده جمهورباشلیق سایلاوینا قاتناشیق ۸۷ گؤتریم بۇلدی. تۆرکیه ده سایلاوینگ اؤرأن یۇقاری درجه ده قاتناشیق بیلن گچیریلمه گی حالقینگ سیاساتا و سیاسی پارتیالارا بۇلان اومیدینی گؤرکِزیأر.

سیاساتا اۆنسسیز قالماغینگ سبأبی

گۆن باتاردا سایلاولارا بۇلان قاتناشیقلارینگ گۆن سایین آزالماغی، بیرنأچه سیاسات عالیمینا گؤرأ بایلیق آرتاندا بۇلیار. بو سؤز بِللی بیر یره چنلی دۇغرودیر. بایلیغینگ آشاکؤپ یۇقارلاماغی سیاساتدان قاراییشی آزالدانی اۆچین سیاسی ایشلره قاتناشیق آزالیپ بیلیأر. اِمما عمومان گۆن باتار یورتلاری ایلایتا دا فرانسیاداقی یاغدای بایلیق بیلن بیان ادیلیپ بیلینمه‌ز. گۆن باتارلی یورتلار، گلوبالیزم دؤورۆنده یترلیک درجه ده قازانجی بۇلمانسانگ گلوبالیزما قارشی بۇلدی و ایقدیصادیه تی گۆن سایین کیچه‌لدی. اتنیک پاراز پارتیالارینگ سسلری نینگ هر گۆن یۇقارلاماغی و کؤچه لردأکی پروتست یؤریشلری نینگ یۇقارلاماغی بایلیق بیلن باغلانشیقسیزدیر.

بیله کی تاراپدان، سیاساتا قاتناشیغینگ حیلی دۆرلی بۇلانسانگ سایلاولارا اۆنس آزالدی دا دییپ بیلریس. یؤنه کی رایاتلارینگ قورلوشیقلاری و ایش قورامالاری نینگ سانی و ایش حیلی یۇقارلادی، سایلاوچیلار تأزه آراقاتناشیق تکنولوژیلاری و سوسیال مدیا اۆستی بیلن سایلاوا قاراشمان، اؤز آیتجاق زادینی اینگ چالت یاغدایدا آیدیپ بیلیأر. اِمما بو یاغدای سیاسی گۆیچلرینگ هنیز هم سایلاو بیلن قازانیاندیغی باراداقی حاقیقاتی اۆیتگِتمه‌ز. شونونگ اۆچین سایلاوا بۇلان آز قاتناشیق مسئله دؤره دیأر.

حالقینگ آغلاباسی نینگ ایسله گلری نینگ یرینه یتیریلمه زلیگی، اربت باریان ایقدیصادیه تی دۇغرولاماق اۆچین ادیلن چؤزگۆدینگ نتیجه برمه زلیگی، یۇقارلان اِتنیک پارازلیق سبأپلی بیله کی یاشاییجیلارینگ یاشاییشی نینگ قینالماغی و سیاساتچیلاراپاراحۇرلیق گۆنألری نینگ گؤنۆکدیریلمه گی سیاساتا آزالان اۆنسۆنگ سبأپلری نینگ آراسیندا.

ماقصادیندان بۇش قالان سیاسات: اعدام هپده سینده موقاددس ایغلان ادیلن سیسی

ایچرکی و داشارقی سیاساتداقی سیاساتلارداقی قانونی بۇلمادیق و دنگ آغرامسیز بیانات دا شۆپهه‌سیز سیاساتدان اومیدی اۆزمه‌ک باراسینداقی سبأپلرینگ آراسیندادیر. داشاری سیاسات تایدان اوروپا بیله له شیگی و اوروپا بیله له شیگینه آغضا یورتلار ایزی گیدرلی یاغدایدا بیله کی یورتلارداقی دموکراسی کِمچیلیگیندن انسان حاقلاری نینگ باسغیلانماغیندان سؤز ادیأرلر. اِمما شۇل اوروپالی یورتلارینگ یۇلباشچیلاری ۹ یاش یؤنه کی رایاتینگ هنیز یاشاییشی نینگ باهاریندا مصردا اعدام ادیلن هپده سینده، مصردا آغدارلیشیقچی ژنرال سیسی نینگ یر ایه چیلیگیندأکی اوروپا بیله له شیگی- عاراپ ماصلاحاتینی گچیریأر. بو یۇلباشچیلار سیسی نی تانقیت اتمه دی. شیله یاغدایدا اوروپا بیله له شیگی و اوروپا بیله له شیگینه آغضا یورتلاری نینگ داشاری سیاساتداقی هایسی تانقیدینا اینانیپ بۇلار؟ داشاری سیاسات باراسیندا شیله سیاساتلاردان سۇنگرا سایلاوچیلارینگ شۇلاردان اومیدی بۇلوپ بیلر می؟

فرانسیانینگ گؤزیِتیمینه قارانگدا بۇلسا بیر تاراپدان داشاری یورتلیلره دوشمانلیق، اسلاموفوبیا و یهودیلره قارشی حرکتلر سبأپلی آداملارینگ آزاتلیغی گۆن سایین آزالیار، بیله کی تاراپدان اینگ اساسی زات بۇلان سؤز آزاتلیغینگ دا آنتی یهودیلیک دییپ قاداغان ادیلمه گی و صهیونیزمی تانقیت اتمه گینگ قاداغانچیلیغی آزاتلیغی موندان دا بتر چأکلِندیریأر.

سیاستدان اومیت اۆزۆلسه...

فرانسیادا، کؤکلی مرکز ساغ و سۇل پارتیالارینگ ایندی اؤز تأثیرینی ییتیرمه گی بیلن مکرون سایلاودا ینگیجی بۇلوپدی. ساری ینگسیزلر حرکتی بیلن شۇل دأپ دِسسور دۇوام ادیأر. شو واغتا چنلی ۱۰-دان کؤپ آدام اؤلدی، مۆنگلرچه آدام یارالاندی و توسساغ ادیلدی و بو یاغدایدا ساری ینگسیزلرینگ حرکتی نینگ آزالیپ آزالماندیغی آصیل مسئله دأل. بو حرکتینگ سیاسی بر حرکته اؤورۆلیپ اؤورۆلمه جکدیگی ده آصیل مسئله دأل. اِمما سیاساتینگ صاندیقدا بِللی بۇلماغی نینگ آزالماغی و کؤچه لردأکی حرکتلرینگ یۇقارلاماغی سیاساتا اینامسیزلیغی اولی درجه ده گؤرکِزیأر. باشدا فرانسیا بۇلماق بیلن اوروپا سیاساتی بو تایدان اولی بیر نأبِللیلیک و اینامسیزلیق بریأر. بو اینامسیز شرط اوروپانینگ گلجگینی و اوروپا بیلن بیله لیکده بۆتین دۆنیأنینگ گلجگینی تهدیت ادیأر. اوروپا سیاساتی نینگ دارتغینلیغی یالی گؤرۆنِن بو یاغدای اوروپانینگ گلجگینی و اوروپا بیله بیله لیکده بۆتین دۆنیأنی تهدیت ادیأر.

اتنیک پاراز پارتیالارینگ گۆن سایینگ چیقاریان واقالاری یۇقارلایارقا و صاندیغینگ داشینداقی گؤزله‌گلر، دموکراسیلارینگ گلجگی تایدان دا اولی ریسک دؤره دیأر. فرانسیادا بۇلشی یالی آشاساغچی پارتیالار سایلاودا ایکینجی اِتابا یتیپ بیلن پارتیالار یاغدایینا گلدی. اِمما مرکز ساغ و سۇل پارتیالاری گۆن سایین گۆیجۆنی ییتیریأر و آشاچش اتنیک پاراز پارتیالار گۆیچله نیأر.

فرانسوز ماقاملار اگر حالقینگ سیاساتا یانگاداندان اومیت باغلاماغینی ایسله یأن بۇلسا امپریالیست دأپ دسسورلارینگ بیر قالیندیسی حؤکمۆنده همیشه بیله کی یورتلاری تانقیت اتمه ک و اۇلارا ساپاق برمه ک یرینه اؤزلرینه قارامالی و اؤز حالقلاری نینگ سؤزلرینی دینگله مه لیدیر. فرانسوز حالقی مشروع و قانونی گؤرِنی سیاسات اۆستی بیلن بیر اؤزگردیلیشدن اومیدینی اۆزن بۇلسا، اۇندا فرانسیادا اۇزالقی تاریحلاریندا بۇلشی یالی کؤپ آدام اؤلۆپ بیلر. بو واقا تاریحدا آیدینگلانما واقاسی دییپ بیلینیأر و یانگاداندان هر زادی یۇق اتجه ک شۇل اِتاپ فرانسیادا باشلاپ بیلر.

آنکارا ییلدیریم بیازیت بیلیم یوردونینگ سیاسی عیلیملار فاکولته‌تی نینگ باشلیغی پروفسور قدرت بلبل ینگ یازغیسینی اۇقادینگیز