تورکیه پنجره‌سیندن اورتادوغو(47)
سپتامبر 2014ده ایران دستک‌لی حوثی عصیانچی‌لارین حکومته سالدیری‌لاری ایله باشلایان یمن وطنداش محاربه‌سی، اوچ ایله یاخین‌لاشاندا ایله برابر سون ایللرین ان درین اینسانی بحرانینی برابر داشیییر
تورکیه پنجره‌سیندن اورتادوغو(47)
سپتامبر 2014ده ایران دستک‌لی حوثی عصیانچی‌لارین حکومته سالدیری‌لاری ایله باشلایان یمن وطنداش محاربه‌سی، اوچ ایله یاخین‌لاشاندا ایله برابر سون ایللرین ان درین اینسانی بحرانینی برابر داشیییر. بیز ده بو هفته پروقرامیمیزدا بو مسئله و بؤلگه‌یه تأثیرلرینی تحلیل ائدجگیک.
آتاتورک اونیورسیته‌سی اولوسلار آراسی ایلیشکیلربؤلوموآزاشدیرماچی دوکتور جمیل دوغاچ ایپک‌ین مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمه‌سینی تقدیم ائدیریک.
-----
سپتامبر 2014ده ایران دستک‌لی حوثی عصیانچی‌لارین حکومته سالدیری‌لاری ایله باشلایان یمن وطنداش محاربه‌سی، اوچ ایله یاخین‌لاشاندا ایله برابر سون ایللرین ان درین اینسانی بحرانینی برابر داشیییر. بو تاریخه قدر یمن‌ین قانونی حکومتی ایله دولت باشقانی منصور هادی، سعودی عربیستانینا سیغینماق مجبوریتینده قالا‌راق سیلاح‌لی موباریزه‌یه چکدی‌لر.
حقیقتده یمن‌ده اوزون ایللردیر کی، دوندورولموش اولان حوثی حرکاتی‌نین سیلاح‌لی موباریزه‌سینی، سوریه‌ده داوام ائدن محاربه‌نین بیر عکس اولونماسی اولا‌راق اوخوماق مومکون‌دور. ایرانین دسگینی آلان شیعه حوثیلره قارشی‌لیق موجود حکومتی سالدیری ائدن سعودی عربیستانی، شیعه یاییمجیلیغینا قارشی اولدوغونو ادعا ائتدیگی جیدی بیر نیظامی مداخیله پروسه‌سینی باشلامیش اولدو. سعودی رژیمین حرکاتینا، کؤرفزدکی عرب دولت‌لری و حتی میصر، سودان، پاکیستان و مراکش کیمی اؤلکه‌لر ده دستک وئرینجه، یمن بحرانی قیسا مدتده بؤلگه‌سل کاراکتر آلدی. اؤلکه‌ده سالدیری وضعیتینده اولان کوالیسیون گوجلری و خصوصی سعودی عربیستانی اوچون یمن محاربه، مذهب گؤرونتولو یاییلماجییا قارشی بیر مقاومت کیمی تقدیم اولونور.
اؤلکه‌دکی قارشیدورما پروسه تکجه آدی چکیلن آکتورلارلا محدود دئییل. یمن‌ده فال بیر وارلیغا صاحب القاعده و داعش خادیم‌لری‌نین یاناشی، سوننی طایفه‌لار ده حوثی آیاخلانماجی‌لارا قارشی ووروشور. آنجاق عرب کوالیسیون و یئرلی گوجلرین مقاومتی، ایران دستک‌لی دسته‌لرین اؤلکه‌نین بؤیوک بیر حیسه‌سینده حاکمیت قورماسینا مانع اولا بیلمه‌دی.
دونیا میقیاسیندا یمن‌ده باش وئرن حادثه‌لر سببیله ایرانا قارشی اعتراض موشاهیده ائتمک مومکون‌دور. بمت و بیر چوخ اؤلکه، هله ده خطی حکومتینی قانونی حکومت کیمی تانیماغا داوام ائدیر.
2017-جی ایلین اوّلینه قدر بمت-نین آتشکس اوچون واسیطه‌چی‌لیک ائتمک جهدلری نتیجه وئرمه‌دی و موناقیشه‌لر، طرف‌لر آراسیندا موذاکیره اولما‌دان داوام ائدیر.
اؤتن هفته‌لرده یمن‌ین حوثی نظارتینده اولان بؤلگه‌لرین‌دن سعودی عربیستانی‌نین پایتختی الریاض‌دا قارشی موشک سالدیری‌لاری سعودی هاوا سالدیری سیستمی طرفین‌دن یوخ ائدیلمیشدی. بو ایسه ایران و یوکسلیش رهبرلیک‌لری آراسین‌داکی وکالت محاربه‌سی‌نین نه درجه‌ده کسکینلشدیگینی گؤستریر.
مسئله ایله باغلی آپاریلان آنالیزلرین باشیندا، ایرانین یمن‌دکی موناقیشه‌لری، سعودی عربیستان‌داکی شیعه اها‌لی‌نین یاشادیغی منطقه‌لره داشیماق اوچون توللانما داشی کیمی ایستیفاده ائدجگی مقامی گؤزه چارپیر. بو وضعیت ایسه ایرانین مذهب موباریزه‌سینی بیر بؤلگه‌س حسابلاشما واسطه‌سی کیمی ایستیفاده ائتدیگی گئرچگینی گؤزلر اؤنونه سریر. بونا قارشی‌لیق یوکسلیش رهبرلیگین‌دکی کوالیسیون گوج‌لری‌نین یمن عرضینده حیاتا کئچیردیگی هاوا سالدیری‌لاری‌نین، اؤلکه‌دکی اینسانی بحرانین درینلشمه‌سینده ان اساس فاکتور اولدوغو گؤرونور.
آنجاق مسئله‌نین دیگر طرفینده موناقیشه‌لردن اذیت چکن یمن خالقی‌نین گوندمی یئر آلیر. 27 میلیونلوق اؤلکه‌ده 17 میلیون اینسان عاجیل اولا‌راق اینسانی یاردیما محتاج وضعیتده. اؤلکه‌نین اساس تداروک منطقه‌لری اولان ادن و حدیده لیمان‌لاری‌نین فعالیتینی ایتیرمه‌سی، اؤلکه‌ده ارزاق بحرانینا و سونرا اپیدمی خسته‌لیک‌لرینه یول آچدی. اؤلکه‌نین دئمک اولار کی، هامی‌سیندا گونده‌لیک حیات ایشلمز حالدا و کوممونال خیدمت‌لری دایانما نقطه‌سینده. آوریل 2017ده باشلایان وبا اپیدمیسی، اوکتوبر آیی اعتباریله اؤلکه‌نین یوزده 90ین‌دان چوخونا یاییلمیش وضعیتده ایدی. بوتؤولوکده 1 میلیونا یاخین وبا حالی‌نین آشکار ائدیلدیگی اؤلکه‌ده 3 مینه یاخین خسته‌لیک قایناق‌لی اؤلوم باش وئردی.
اپیدمی‌یه خسته‌لیگه یول آچان سبب‌لر ایسه اؤلکه آلت یاپی‌سی‌نین تامامیله داغیلماسی، اساس ساغلیق خیدمت‌لری‌نین دایانماسی، تمیز سو منبع‌لرینه نقلیاتین ایمکان‌سیز حالا گلمه‌سی و کیفایت قدر ارزاق تداروکونون اولماماسی. بونونلا یاناشی باشدا بیرلشمیش میلت‌لر تشکیلاتی اولماقلا دونیا عذره دئمک اولار کی، هئچ بیر اولوسلار آراسی تشکیلاتین و یا کؤنول‌لو یاردیم تشکیلاتی‌نین چاتیشما‌لار سببیله اؤلکه‌یه گئتممه‌سی ده تأثیرلی اولور.
آنجاق بونون استثنا بیرینی، اؤتن یول آییندا تورکیه‌ده باشلانیلان "اومید اوّل" کامپانیاسی تشکیل ائدیب. دولت باشقانی رجب طیب اردوغانین گؤستریشی ایله باشلانیلان ایشه ساغلیق ناظیرلیگی، باش ناظیرین آفاد و قیزیل آی جمعیتین آرا‌لاریندا اولدوغو موختلیف رسمی و کؤنول‌لو تشکیلاتین کمکی ایله 20 میلیون دولار دگرینده و 120 تون آغیرلیغیندا اینسانی یاردیم و ساغلیق ماتریا‌لی، یمن ساغلیق ناظیرلیگینه چاتدیریلیب. اؤلکه‌ده فعالیت گؤسترمه قابیلیتی باخیمین‌دان آز سایدا تشکیلاتین یئر آلدیغی یمن‌ده تورکیه‌نین اوزاتدیغی یاردیم علی، اولدوقجا حیاتی اهمیته مالیک. بونون یانیندا اویغون‌سوز ساغیلق آتموسفرین‌دن تأثیرلنن 200ه یاخین یمن‌لی خسته ده 2016 ایلی سونوندا تورکیه‌یه گتیریله‌رک معا‌لیجه ائدیلمه‌لری تامین اولونوب.
بؤلگه‌سل اؤلکه‌لری‌نین سوریه و عراق مسئله‌لرینده گؤرولن اینسانی و سیاسی بحران‌لارا جواب، یمن‌ده گیریشدیک‌لری آمان‌سیز موباریزه هئچ شوبهه‌سیز دینج اها‌لییه ضرر وئریر. کوتلوی اؤلوم‌لرین و کؤچون سون درجه نورماللاشدیغی یمن، نسیل‌لر بویو اونودولمایا‌جاق آجی‌لاری ییغیر. تأثیر ائتدیک‌لری کوتله‌لر اوزرین‌دن سیلاح‌لی موباریزه‌لرینی، یاخین شرقین هر یئرینده داوام ائتدیرن ایران و سعودی عربیستانین هانسی نقطه‌یه قدر اولاجاغی مسئله‌سی ایسه ان چوخ وطنداش یمن خالقی اوچون اؤنملی اهمیت کسب ائدیر
-----
آتاتورک اونیرسیته‌سی اولوسلار آراسی ایلیشکیلربؤلومو آراشدیرماچی دوکتور جمیل داغاچ ایپک‌ین مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمه‌سینی تقدیم ائتدیک.
