تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو(28)
شرق قودس داخیل اولماقلا، غرب شرعییه و غزه زولاغیندا 1967-جی ایلدن بری ایسرائیل عسگری کونترولو آلتیندا
تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو(28)
کئچدیگیمیز هفته سونو تورکیه ایله ایسرائیل الده ائتدیکلری بیر راضیلیق نتیجهسینده آرالاریندا آلتی ایلدیر داوام ائدن سیاسی ایختیلافا سون وئردیلر. بو آنلاشما البته غزهده یاشایان فیلیسطینلیلر اوچون ده بعضی نتیجهلر دوغوردو. آرتیق غزهیه، معین محدودیتلر داوام ائتمکله بیرلیکده، تورکیه طرفیندن داها چوخ اینسانی یاردیم آپارابیلهجکدی. آنجاق بو آنلاشما داها چوخ تورکیه-ایسرائیل علاقهلری باخیمیندان اهمیت داشیییردی. بو سببدن اساس اولاراق فیلیسطین مسئلهسینین حلّی آنلاشماسی دئییلدی. فیلیسطین مسئلهسی بو آنلاشمانین احاطهسینه سیغمایاجاق قدر کومپلکس بیر خصوصیت داشیییر. بو مزموندا، غزه و غرب شرعییهنین ایسرائیل نظارتی آلتینا گیردیگی 1967 عرب-ایسرائیل محاربهسینین 49. ایلدؤنومونده فیلیسطین گئرچکلیگینه باخماقدا فایدا وار.
شرق قودس داخیل اولماقلا، غرب شرعییه و غزه زولاغیندا 1967-جی ایلدن بری ایسرائیل عسگری کونترولو آلتیندا. بو تورپاقلارین ایسرائیل طرفیندن ایشغال ائدیلمهسینین آردیندان 300 مین فیلیسطینلی یوردلاریندان آیریلماغا مجبور ائدیلدی و بؤیوک اکثریتی گئری دؤنه بیلمهدی. 1967-جی ایلده ایسرائیل بعضی مسکونلاشما واحیدلرینی فیلیسطینلیلردن تمیزلهیهرک یوخ ائتدی ایسرائیللی مسئوللارین شرق قودسده ایلک ائتدیگی ایشلردن بیری موگرابی محلهسینین 135 ائوینی ییخماق و 600 محله ساکینینی اوزاقلاشدیرماق اولدو. ییخیلان ائولرین یئرینه غرب دیواری پلازاسی تیکیلدی.
غرب شرعییهدکی ایلک غیری-قانونی یئرلشمه، ایشچی پارتیسی حکومتی دستگی سپتامبر 1967-جی ایلده تیکیلدی. بو و بوندان سونرا تیکیلن و 1949 سرحدلری خاریجینده قالان بوتون یئرلشمهلر بین الخالق حقوقا ضد و دؤردونجو ژنوه آنلاشماسینین پوزولماسی معناسینی وئریر. بیر گیزلی مموراندومدا، ایسرائیل حکومتینین حقوق مصلهتچیسینین ده بو غیری حوقوقولوغو قبول ائتدیگی گؤرولور.
1974-1975ده ایسرائیل قودسون شرقینده، غرب شرعییه تورپاقلاری اوزرینده بو آن دا ان بؤیوک یئرلشمه اولما خصوصیتینی قورویان معالی آدومیمی تیکدی. بو گون غرب شرعییه و شرقی قودسده 125 دنه حکومتچه تصدیق اولموش یئرلشمه وار. 100 جیواریندا دا حکومتدن تصدیق آلمامیش یئرلشملرین وارلیغی حاقیندا دانیشیلان. بو یئرلشملرین هامیسیندا تخمینن 600 مین غیری-قانونی چؤکدوروجو یاشاماقدا. سون 10 ایل ایچینده، بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتینین رقملرینه گؤره ایسرائیللی مسکونلاشماچیلار طرفیندن فیلیسطینلیلره ایستیقامتلی 2،598 شدت حرکتی حاقیندا دانیشیلان اولمدو.
1980-جی ایللرین اورتاسینا قدر غرب شرعییهده فیلیسطینلیلره عایید اکیلهبیلیر تورپاغین میقداریندا یوزده 40 نیسبتینده آزالما اولدو. 1991-جی ایلدن اعتباراً ایسرائیل، ایشغال ائدیلمیش تورپاقلاردا یاشایان فیلیسطینلیلرین ایسرائیله داخیل ائده بیلمهسینه شخصی ایجازهیه باغلادی.
غرب شرعییهده فیلیسطینلیلرین حرکت آزادلیغینی مانع تؤرهدن 500-دن چوخ کونترول نقطهسی و یا دیگر نوعدن فیزیکی مانعلر وار. 2003-جی ایلده ایسرائیل غرب شرعییه ایله شرقی قودس آراسیندا آیریلیک دیوارینی تیکمیشدی. 2004-جی ایلده دا بین الخالق عدالت دیوانی، بو دیوارین بین الخالق حقوقا ضد اولدوغو موضوعسوندا مصلحتچی فیکیر بیلدیردی.
غزهده تخمینن 1،8 میلیون فیلیسطینلی یاشاییر. بونلارین یوزده 70-ی بمت-یه قیدلی محاجیر ایستاتوسوندا بولونور و. 1948 ساواشونده تورپاقلاریندان اوزاقلاشدیریلان فیلیسطینلیلردن میدانا گلیر. 2005-جی ایلده غزهداکی یئرلشمهیه و کاراکوللارا سون وئریلدی؛ اما بؤلگهنین فاکتیکی ایشغال وضعیتی داوام ائدیر.
1967-جی ایلده ایسرائیل، قودس شهرینین سرحدلرینی گئنیشلندیرمیشدی ائشیتدیردی و 1967 ساواشو سونراسی نظارت آلتینا آلینان تورپاقلارین بیر حیسهسینی شهرین سرحدلرینه قاتدی. بو آچیقجا تورپاق ایلهاکی معناسینی وئریر. بئینلخالق جمعیت ده قبول ائدیلمهدی. بو ایلهاق ائدیلن تورپاقلارین اوچده بیری موسادیره ائدیلدی و 47 مین نفرلیک بیر مسکونلاشما واهیدی بو تورپاقلار اوزرینده قورولدو.
قودسده یاشایان فیلیسطینلیلرین بؤیوک اکثریتینین وطنداش ایستاتوسو یوخ یالنیز. معین شرطلره باغلانمیش داواملی اوتورما ایجازهلری وار. ایسرائیل نفوذلاری زامان زامان شرطلرین یئرینه قویولمادیغینی ادعا ائدهرک بو ایجازهلری لغو ائتمکده و او اینسانلاری قودسدن اوزاقلاشدیریر. 2014-جو ایلده اونلارین سایی 107 نفر ایدی.
آیریجا ایسرائیل مسئوللاری فیلیسطینلیلره ایستیقامتلی آیریمجی سو سیاستی دا ایزلییر.
1967 ساواشیندان سونرا نظارت آلتینا آلینان تورپاقلاردا ایسرائیل ایکیطرفلی محکمه سیستمی تطبیق ائدیر ائله کی 600 مین ایسرائیللی یئرلشمهجگه وطنداش محکمهلر خیدمت وئررکن، اهالیسی 4،5 میلیونو بولان فیلیسطینلیلرین ادعالاری نیظامی محکمهلرده گؤرولمکده. نیظامی محکمهلرده ادعالارین یوزده 99،74ونده داوالیلار گوناهکار تاپدی. ایسرائیللی مسئوللارین بو بؤلگهده نظارته آلدیغی فیلیسطینلیلری هر هانسی بیر گوناهلاندیرما اولمادان و یا محکمهیه چیخارتماق آلتی آی توتما حاقی وار. آلتی آیدان سونرا دا گرک گؤرسهلر بونو بیر آلتی آی داها اوزادا بیلر. بو گون 7 میندن چوخ فیلیسطینلی محکومون 715ی بو شکیلده نظارتده ساخلانیلان شخصلردن عبارتدیر.
1967-جی ایلدن بری ایسرائیل مقاملاری بیر کوللئکتیو جزالاندیرما یولو اولاراق فیلیسطینلیلره عایید یوزلرله ائوی ییخدی. فیلیسطینلیلره عایید بیر چوخ ائو ده سندسیز اولدوغو سببیله ییخیلدی. دیگر طرفدن تیکینتی اوچون سند مراجعتی ائدن فیلیسطینلیلرین یوزده 95-ی رد ائدیلدی. 2016-جی ایلین ایلک بئش آییندا ائوی ایسرائیللی مقاملارجا ییخیلان فیلیسطینلیلرین سالیس دا 625 نفر.
بیرینجی اینتیفادا (1987-93) اثناسیندا، یوزده 20-سی اوشاق اولماقلا، میندن چوخ فیلیسطینلی حیاتینی ایتیردی. 2006-2014 ایللری آراسیندا ایسرائیلین آلتی غزه سالدیسی نتیجهسینده ده 1،097 اوشاق اؤلدو.
1990-جی ایللرین اورتالاریندا ایمضالانان "اوسلو" آنلاشمالاری نتیجهسینده فیلیسطین رهبرلیگی قورولدو. بو رهبرلیک 1967-جی ایلدن سونرا ایسرائیل یوخلاماسینا گیرن فیلیسطین مسکونلاشما واحیدلرینین بیر قیسیمینده معین موضوعلاردا فیلیسطینلیلره خیدمت تقدیم ائدیر. بو راضیلاشمالارا گؤره ایسرائیل نظارتی آلتینداکی تورپاقلار آ، ب و ج بؤلگهلری اولاراق اوچه آیریلدی. آ و ب بؤلگهلری بیربیرلریله بیتیشیک دئییلدیرلر. 227 آیری ساحهدن میدانا گلرلر و فرقلی درجهلرده فیلیسطین ایدارهسینین نظارتی آلتیندادیرلار. آنجاق غرب شرعییهنین یوزده 60ی هامیسییلا وطنداش و نیظامی بوجاقلاردان ایسرائیل نظارتی آلتیندا وار.
گرک اینسان حاقلاری ایزلمه کومیتهسی کیمی مختلیف اینسان حاقلاری تشکیلاتلاری گرکسه بعضی بمت کومیتهلری، ایسرائیلین فیلیسطینلیلره قارشی تطبیق و سیاستلرینی ائتنیک و میللی کؤکنه سؤیکنن آیری-سئچکیلیک اولاراق قیمتلندیردیلر.
قیساجا، اولدوقجا کومپلکس فیلیسطین مسئلهسینین حلّی بین الخالق جمعیتین موضوعیا جدی اولاراق اییلمهسی و حقوقی مکانیزملرین قرارلی بیر شکیلده دؤورهیه سوخولماسییلا مومکوندور.