Törkiyädän yärdämnär 15

Amerika Quşma Ştatları watandaşları möselmannar belän “yañadan”tanışa. 11 nçe sentyabrdä berniçä terrorçı yasağan höcümdä möselmannarnı ğayeplägän amerikalılarğa möselmannar belän yañadan tanışu forsatın Törkiyä tudırdı.

11 nçe sentyabr höcümnäre Amerika cämğiyätendä olı travma barlıqqa kiterde. Höcümneñ cawaplısı itep kürelgän häm törkemnärgä yünälgän berence kereşü Äfganstanğa başqarıldı. Bu betmägän suğış amerikalılar belän möselmannar arasındağı bäyläneşne tağın da zäğiflätte. Annan soñ Ğiraqqa kereşü,annan soñ isä “DEAŞ”terror oyışması. Küp waqıtta añlı propaganda belän möselmannar terror belän bergä telgä alındı häm şundıy fiker tudırıldı. Bu fiker isä çın möselmannarğa tiskäre yoğıntı yasadı. Möselmanlıqnıñ matur, izge isemen qullanıp terror cinayäte başqaruçılar qurqu atmosferası tudırudan bik qanäğät ide. Yuğisä ğadäti, saf möselmannar 11 nçe sentyabr höcümennän soñ gel naçar qaraşlarğa duçar buldı.

Törkiyä ayıruça Amerika xalqındağı bu yalğış tiskäre fikerne beterü öçen zur adım yasadı.Törkiyä diyänat eşläre räislege Amerikada ilneñ iñ zur mäçete belän İslam mädäniyat üzägen tözede. Alarnıñ açılışın Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan yasadı. İlbaşı Ärdoğan xaqsız räweştä taralğan tiskäre möselman añlayışına iğtibarnı yünältep “11 nçe sentyabrdä berniçä terrorçınıñ Amerika xalqına yäşätkän qayğı-xäsrätneñ açuın möselmannardan çığaru berniçek tä döres tügel” dide.

Törkiyäneñ bu böyek adımı nigezdä şaqtıy kiçegep tormışqa aştı. Ämma Törkiyä bu adımnı barı tik xäzer genä yasıy aldı. Çönki elegräk Xalıqara valyuta fondı IMFgä un milliardlarça dollar burıçı bulğan, iqtisadında qıyınlıqlar küzätelgän Törkiyä bar ide. Fäqät bu adımnı neftkä bay möselman illär küpkä aldan eşli alırlar häm bügenge köndä Amerika saylawlarında propaganda tekstına awerelgän möselman doşmanlığın buldırmıy qala alırlar ide.

Törkiyä üz eşlären cayğa salğaç berence bulıp dönyanıñ iñ zur häm iñ köçe illärennän bersendä çın möselmanlıqnı yäşätü öçen kölliyät saldırdı. İlbaşı Ärdoğan bu olı xezmätne tsivilizatsiyälär arasındağı ittifaq buluın belderde. Çınnan da älege üzäktä törle tsvilizatsiya keşeläre başqa tsvilizatsiya qimmätlären kürü mömkinlegenä iyä. Mäçet häm mädäniyat üzäge balalarnı yaxşı möğalämä ,tüzemlekkä öyrätäçäk. Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan mäçet häm mädäniyat üzäge tözü fikereneñ qaydan kilep çığuı xatiräsen dä añlattı. Ärdoğan bu xaqta süzen bolay dip däwam itterde:”Xäzerge mädäniyat üzäge urnaşqan urın belän tanışuım ulımnıñ biredä uqu yııllarına barıp totaşa. Ber Amerika Quşma Ştatları säyäxäte waqıtında mine Ramazan ayında awız açarğa çaqırdılar. Min dä ber konteyner eçendä 25-30 keşe belän bergä iftar aşı aşadım. Xäzer isä bu konteyner kürkäm mädäniyat üzägenä äwerelde. Monnan 3 yıl elek bu binağa nigez salğan idek. Ul waqıtta bügenge könne küz aldına kitergän idem. Bügen isä mädäniyat üzägeneñ açılışın yasadıq”.

Amerikada här millättän diyärlek möselman watandaşlar bar.Bolarnıñ ber öleşe üz mömkinlekläre belän buldırılğan mäçetlärdä namazların uqıy. Qayberläre isä mondıy mäçet tä taba almawdan zarlana. Törkiyä tözetkän bu mäçet barlıq xalıqlar möselmannarın üzenä tartıp toruçı üzäk bulaçaq. Ğosmanlı arxitekturasına nigezlänep tözelgän mäçet häm mädäniyat üzäge İslam mädäniyatın tanıtu forsatına da iyä. Törek-amerikan mädäniyat üzägendä mäçet belän bergä konferentsiya zalı ,kitapxanä, sport zal, qunaqxanä,munça, sotsial qorılmalar da bar. Üzäk ğibadätxanä belän bergä sotsial tarmaqtağı barlıq ixtıyaclarnı qanäğätländeräçäk räweştä proyektlanğan.

Mäçet häm mädäniyat üzägeneñ Amerikada nindi ixtıyacnı qanäğätländerüe açılış könendä dä bik açıq kürende. Yözlärçä çaqrım yıraqlıqtan kilgän möselmannar açılış tantanasın bäyrämğä äwerelderde. Üzäkneñ Ramazan ayında barlıq möselmannarnı bergä oçraştıru urını bulacağın härkem kürde.

Süzebezne tögälläp şunı äytäse kilä:aqça belän, iqtisadi köç belän genä böyek däwlät bulıp bulmıy. Dönyanıñ qaysı poçmağında ğına bulmasın ,keşelarneñ ixtıyacların qanäğätländerep, därtlärenä därman bulıp qına böyek däwlät bulırğa mömkin. Bu ixtıyac qayçaq ber telem ikmäk, qayçaq ber mäçet bulırğa mömkin. Törkiyä isä bu çınbarlıqnı belgängä kürä böten dönyağa yärdäm qulı suza.