Törek matbuğatına küzätü 31.01.2017

“Sabah” gazetı ““S&P” häm “Fitch”kä yañaqlaw kebek cawap: İstanbul birjası 9 aynıñ iñ yuğarı noqtasında” dip atalğan yazmasında Törkiyägä höcümnärneñ iqtisadi êtärgeçen üz östenä alğan xalıqara kredit bäyäläw oyışmalarınıñ comğa kiçen ütkärgän operaśiyağa bazarlarnıñ birelmäwen yaza:

““Standard and Poors”nıñ kalendar-plan tışına çığıp küreneşne tiskäregä äyländerüe häm “Fitch”nıñ da bilgene “kapital salına alınır” däräcäseneñ astına töşerüenä qaramastan Törkiyä milege düşämbe könne dönya külämendä tabış isemlegendä berençe urında qaldı.

Düşämbe könen 2.88 däräcägä kütärelep 86 meñ 237 bilgese belän tämamlağan “Birja İstanbul”da indeks 9 aynıñ iñ yuğarı noqtasına citte. “Birja İstanbul” ber ük waqıtta dönyanıñ iñ küp qimmätlängän bazarı buldı.”

 “Star” gazetı “Kredit bäyäläw oyışmaları Törkiyägä xaqsızlıq itte” isemle yazmasında “Japon Credit Rating (JCR) Eurasia” başlığı Orhan Ökmänneñ möhim waqiğalar aldında bilgene üzgärtmäwneñ bäyäläw literaturasınıñ metodologik bularaq möhim yöklämäse buluın belderüen citkerä:

“Ökmän şaqtıy tulı kön tärtibe belän Törkiyäneñ xäzerge waqıtta ısul texnikanıñ aldında bulğan iskärmäle konyukturadan uzuın äytte. Ökmän: “Mondıy iskärmäle konyuktura çorları iğtibarğa alınmıyça yasalaçaq bilge üzgäreşeneñ xaqsızlıq häm ğädelsezlek torışın buldıraçağı – belengän ber näticä. Könüzäk mäs’äläläreneñ näticäläreneñ şäkellänüen kötü küzallaw xatasın, xaqsızlıqnı häm ğadälätsezlekne totqarlayaçaq iñ döres ısul”, - dip belderü yasadı. Ökmän: “Reyting oyışmalarınıñ illärdä östämä poziśiya buldıruğa yäki illärneñ üz poziśiya näticäläre östendä täêsirle bulmawğa iğtibar itüläre kötelä”, - dip äytte.

“Vatan” gazetı “Törkiyä banklarına ışanıç global’ urtaça kürsätkeçne uzdı” dip atalğan yazmasında Törkiyä banklarına kliyent ışanıçı häm bäylelegeneñ dönyanıñ şaqtıy ilen artta qaldıruın belderä:

“Xalıqara küzätü häm kiñäşmä şirkäte “EY”neñ 32 ildä 55 meñnän kübräk bank kliyentınıñ qaraşın alıp oyıştırğan häm kliyentlar belän banklar arasındağı bağlanışlar qarap çığılğan Global’ individual’ bankçılıq bäylelek indeksına kürä, global’ urtaça kürsätkeç 75.1 däräcäsendä tormışqa aşqan. İndeksta Törkiyä banklarında kliyent bäylelegeneñ 75.6 belän dönyaküläm urtaça kürsätkeçennän kübräk buluı kürende. İndeks näticälärendä Törkiyädä töp finans xezmät täêmin itüçelärgä toyılğan ışanıçnıñ isä global’ urtaça kürsätkeçennän 10%qa kübräk buluı bilgele buldı.”

“Yäni Şafak” gazetı “Mäçetlär maqsatta” isemle yazmasında Amerika Quşma Ştatları İlbaşı Donal’d Trampnıñ möselmannarğa qarşı säyäxät tıyuına reakśiya bularaq “İşeklärebez möselmannarğa açıq” yullamasın yasağan Kanadanıñ qanlı terror ğamäle belän tetränüen xäbär itä:

“Kvebek İslam mädäniyät üzäge soñğı tapqır uzğan yılnıñ ramazan ayında da İslamofobik höcümgä duçar bulğan ide. Kvebek Siti İslam mädäniyät üzäge başlığı Möxämmäd Yangui: “Kvebek Sitidä möselmannarnıñ dürt mäçete bar. Bu üzäklärneñ härberse ber yılda kim digändä ber tapqır törle räweştä höcümgä duçar bula”, - dip äytkän ide. Höcümnän soñ Amerika Quşma Ştatlarında da mäçetlärdä iminlek çaraları kürelde. İke kön êlek Amerika Quşma Ştatlarınıñ Teksas ştatında da mäçetkä ut tertelgäne öçen Könbatışta yäşäwçe möselmannar kiyerenke bula başladı. Niderlandta dürt zur mäçetneñ räsmiläre aşığıç cıyılış uzdırdı. Cıyılışta “citdi iminlek borçıluları” arqasında ğibadät säğätlärendä işeklärneñ yabılaçağı assızıqlandı.”

“Xäbärtörek” gazetı “Kanal İstanbul utrawı” isemle yazmasında İstanbulda Qara diñgezne Märmär diñgezenä totaştıraçaq Kanal İstanbul proyektında kanaldan çığarılaçaq tufraq belän yasalma utrawlarnıñ salınaçağın yaza:

“2.7 milliard kub metr tufraq belän salınaçaq yasalma utrawlar belän bäyle êşçänlek başlandı. Yasalma utrawlar Märmär häm Qara diñgezgä çığu urınnarında qorılaçaq. Bu utrawlarnıñ östenä dä kanalnı finanslaw öçen kerem kiterüçe proyektlar başqarılaçaq. Utrawlarda toraq tözeleşe dä uylanıla. Kanalğa qağılışlı tenderlarnıñ bıyıl ütkärelüe planlaştırıla. Ayırım isemnärneñ birelüe planlaştırılğan utrawlar yäşänerlek itep yasalaçaq. Restorannarnıñ bula alaçağı uylanılğan bu utrawlarğa diñgez transportı xäräkäte dä oyıştırılaçaq. Kanal çığu urınnarında häm utrawlarda port häm yaqınlaşu mäydannarı bulaçaq.”