Törkiyä yaña migraśiyä dulqının kütärä almayaçaq
Ärdoğan çişeleş yulların täq'dim itte
Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan yaña migraśiyä dulqının ilneñ berüze kütärä almayacağın belderde. Bu xaqta ul İstanbulda Çırağan sarayında uzuçı “Budapeşt prośessı” dip ataluçı ministrlar konferenśiyäsendä söyläde.
Ärdoğan äytüençä, dön’ya külämendä 260 millionğa yaqın migrant, 68 millionnan artıq yäşägän cirlärennän quılğan keşelär häm 25 millionlap sıyınuçı bar. “Tağın da biyek divarlar tözü, tağın da kübräk çäneçkele timerçıbıq suzunıñ tärtipsez migraśiyäne çikläw öçen çişeleş bulmawı kürenä,”-dide ul. Anıñ fikerençä, fälästinle möhacirlärgä birelüçe yärdämnärne kisü, alarnı fäqıyr’lek häm moxtaclıq belän aqılğa utırtırğa mataşu da keşeleksezlek.
Ärdoğan xoquqlar bozılu häm bäreleşlär däwam itkän, bay belän yarlı arasındağı ayırma kinäygän sayın qaçaqlarnıñ yaña yullarğa çığaçaqların belderde.
“Sıyınuçılar öçen üz mömkinleklärebez belän totqan summa, BMO kriteriylarına qarağanda, xäzerge waqıtta 37 milliard dollardan arttı,”-dide Törkiyä ilbaşı.
Ärdoğan yaña migraśiyä dulqını bulu mömkinlegenä qarata da fikeren belderde. “Süriyägä bäyle migraśiyä problemasınıñ berdänber çişeleş yulı - möhacirlärne bezneñ çiklär êçendä totu bularaq qaralırğa tiyeş tügel. Yaña migraśiyä dulqını bula qalsa, bez monı üzebez genä qolaçlıy almayaçaqbız,”-dip belderde ilbaşı.
Ul keşelärneñ tağın da yaxşıraq êş, tağın da yuğarı tormış standartları öçen tügel, tormışların däwam itü, tamaqların tuydıru, balalarına ber telem ikmäk tabu öçen yulğa çığuların assızıqladı. Bu ömet yulçılığınıñ küp waqıt ülem, faciğa belän tögällänüen dä östäde.
“Krizisnıñ täwge yıllarında (2011nçe yılda) kön üzägenä kitergän imin töbäk formulası - süriyäle möhacirlärneñ kire qaytuları öçen iñ praktik xäl itü yulı,”-dide Ärdoğan.
İlbaşı mondıy çorda Awrupa yazmışınıñ Afrikanıqınnan, Tön’yaq Amerikanıqı - Kön’yaq Amerikanıqınnan bäysez bulmayacağın assızıqladı. Anıñ äytüençä, alğa kitkän texnologiyälär häm transport mömkinlekläre härkemne ber-bersenä yaqınayta ikän, problemalarğa urtaq çişeleş êzlärgä dä mäcbür qıla.
