“BMO tağın küpme kürmӓmeşkӓ salınaçak?”

"Kilӓse buınnarnıň xozurı yasalaçaq adımnarğa bӓyle"

Törkiyӓ ilbaşı Rӓcӓp Tayyip Ӓrdoğan BMO Ğomüm şurasında çığış yasadı. Süriyӓdӓge waqiğalar hӓm qaçaqlar krizisı belӓn bӓyle bularaq açıqlaw yasağan Ӓrdoğan tübӓndӓgeçӓ citkerde: “Süriyӓdӓ, Ğiraqta, terrorçılıq hӓm suğış qısqıçındağı şaqtıy ildӓ yöz meňnӓrçӓ bala-çağa, xatın-qız, yӓşlӓr hӓm olı yӓştӓgelӓr üterelӓ. Ülem hӓm zolımnan qaçuçı qaçaqlar Awrupa şӓhӓrlӓrendӓ mısqıllawçı totış kürӓ.

“DEAŞ”, Ӓl Nusra hӓm PYD/YPG kebek terror oyışmaları töbӓktӓge ğamӓllӓren dӓwam itterӓ.

Qavqazdağı bӓxӓslӓrneň bӓreleşkӓ ӓylӓnü riskı bar. Yӓmӓnnӓn alıp Ukrainağa qadӓr şaqtıy problema bezne kötӓ. İkençe yaqtan dönyanıň şaqtıy ilendӓ keşelӓr açlıq, êpidemiyalӓr, fӓqirlek hӓm nadanlıq belӓn körӓşӓ.

Bu keşelek dӓrӓcӓse hӓm vöcdanın yaralawçı, oyatqa qaldıruçı küreneşter. Tağın da ayanıçlısı – bu krizislarnıň hӓm problemalarnıň kübeseneň çınında ciňel rӓweştӓ çişelӓ alınuıdır.

Kilӓse buınnarnıň xozurı, mullığı hӓm iminlege zur ülçӓmdӓ bügen yasalaçaq adımnarğa, kürelӓçӓk çaralarğa bӓyle.

Törkiyӓ qaçaqlar öçen xӓzergӓ qadӓr 25 milliard dollar sarıf itte. Xӓzerge waqıtta tüşӓme astında bulğan BMOdan bezgӓ kilgӓn yӓrdӓm – 525 million dollar. Awrupa Berlege dӓ birgӓn süzlӓrne totmadı. YUNİSEFka cibӓrelgӓn aqça nibarı 178 million dollardır.

Bez mӓs’ӓlӓneň başınnan birle bu waqiğanıň bar keşelekneň urtaq mӓs’ӓlӓse buluına ışanıp, regional’ hӓm global’ uyınçılar belӓn êlemtӓ hӓm xezmӓttӓşlek eçendӓ êş başqarırğr tırıştıq. Kürşebez hӓm qardӓşebez bulğan süriyӓlelӓrneň bu qıyamӓtenӓ bitaraf qala almas idek, qalmadıq ta.

“BMO tağın küpme kürmӓmeşkӓ salınaçak?”

Süriyӓdӓ çınğa aşırıluı öçen küp tırışlıq quyılğan utnı tuqtatu, qızğanıç, barıp çıqmadı, kiçӓ dӓ BMO konvoyına rejim tarafınnan ber höcüm oyıştırılğan. Süriyӓ rejimı Xaleb xalqına ireşterelüenӓ, humanitar yӓrdӓmneň kürsӓtelüenӓ röxsӓt birmi. Rejimnıň keşelӓrne açlıqqa duçar qaldırıp, “Yӓ birel yӓisӓ ül” sӓyӓsӓten BMO hӓm İminlek şurası tağın küpme kürmӓmeşkӓ salınaçaq?”

“FETÖ belӓn körӓş itmӓsӓgez, irtӓgӓ bik soň bula ala”

FETÖnıň tüntӓreleş kereşüenӓ dӓ tuqtalğan Törkiyӓ ilbaşı tübӓndӓgelӓrne belderde: “Törkiyӓdӓge tüntӓreleş kereşüeneň şul uq waqıtta dönya demokratiyasenӓ dӓ yasaluı onıtılmasın. Millӓtebez ul tönne tüntӓreleş yaqlılarğa tarixi sabaq birgӓndӓ, demokratiyağa ışanuçı barlıq xalıqlar öçen dӓ ilham çığanağı buldı. Bügen sezneň qarşığızda toram ikӓn, ul da bulsa millӓtebezneň bu qıyu hӓm batır torışı yӓrdӓmendӓder. Demokratiyasen yaqlağanı öçen millӓtem belӓn ğorurlanam.

Bu yaňa buın terror oyışması barı tik Törkiyӓneň genӓ tügel, ӓ 170 ilneň barısının da milli iminlegenӓ yanıy. Bu mömbӓrdӓn barlıq duslarıbıznı üz iminleklӓre öçen, illӓreneň kilӓçӓge öçen Fӓtullahçı terror oyışmasına qarşı kirӓkle çaralarnı tiz rӓweştӓ kürergӓ çaqıram. İrtӓgӓ bik soň bula ala. Bu uňaydan ӓlege oyışma qorılışları hӓm oyışmağa qağılışlı keşelӓr tarafınnan qullanıluçı “törek, Törkiyӓ” kebek süzlӓrneň ilebez belӓn bӓylӓneşeneň bulmawın da assızıqlarğa telim.”

“Süriyӓ süriyӓlelӓrnekeder”

Törkiyӓ ilbaşı: “Bezgӓ Süriyӓ cirlӓre kirӓk tügel. Süriyӓ süriyӓlelӓrnekeder,” – diyep, çığışın tübӓndӓgeçӓ dӓwam itterde: “Süriyӓ cirlӓrenӓ berkem dӓ küz salırğa tiyeş tügel. Süriyӓ oppoziŝiyasenӓ birelgӓn xuplaw belӓn başlanğan Fӓrat qalqanı operaŝiyase ömetsezlek xökem sörgӓn töbӓktӓ totrıqlılıqnıň, xozur hӓm tınıçlıqnınıň qabat urnaştırıluı öçen kritik ӓhӓmiyӓtkӓ iyӓ. PKK/PYD terror oyışması östenlegeneň “DEAŞ” belӓn körӓş itü bulmawı bu operaŝiya belӓn açıqlandı.”

“Oçışqa tıyılğan töbӓk mӓs’ӓlӓsendӓ bergӓ êşçӓnlek başqarırğa tiyeşbez”

Törkiyӓ ilbaşı Ӓrdoğan Cӓrablustağı Fӓrat qalqanı xӓrӓkӓte yӓrdӓmendӓ töbӓk xalqınıň öylӓrenӓ qayta başlawın belderep: “Bu töbӓktӓ barlıq qaçaqlar da yӓşi alaçaq toraq punktların tözüne planlıybız. Monıň öçen imin alanğa ӓylӓnderelgӓn urınnarnıň oçışqa tıyılğan töbӓk itep iğlan itelüenӓ qarağan tӓwӓkkӓl totış kürsӓtergӓ tiyeşbez hӓm bergӓ êşçӓnlek başqaru zarur,” – dide.

“BMOda reforma ütkӓrelergӓ tiyeş”

Ӓrdoğan: “İminlek şurasın wӓkillek üzençӓlege nığıtılğan, tağın da demokratik, ğadel, ütӓ kürenmӓle hӓm aktiv qılaçaq, kiň qırlı reforma yӓrdӓmendӓ mömkin bulğan iň kiň kileşüne tӓêmin itӓrgӓ tiyeşbez. BMOda reformanıň ütkӓrelüe zarur. Xalıqara tınıçlıq hӓm iminlektӓn cawaplı bulğan töp organ BMO İminlek şurasında reforma uzdırılmıyça tırışlıqlarnıň maqsatına ireşӓ almayacağı ap-açıq. Bu arqada “Dönya 5tӓn zurraq” çınbarlığın hӓr forsatta xalıqara cӓmӓğatçelekkӓ xӓterlӓtӓm”, - dide.

“Xör Fälästindä yäşäw mömkinlege xalıqara cämğiyätneñ burıçı”

“Fälästin mäs’äläsendä dä açıqlaw yasağan Ärdoğan tübändägeçä citkerde: “Fälästin xalqına ike däwlätle çişeleş nigezendä başqalası Könçığış Qudüs-Yerusalim bulğan, härber fälästinle öçen xozur çığanağı bulaçaq xör Fälästindä yäşäw mömkinlegeneñ tanıluı xalıqara cämğiyätneñ Fälästinle balalarğa burıçı bulıp tora. Haräm-i Şärifneñ izgelegenä ayıruça İzrail tarafınnan xörmätneñ kürsätelüe, statusına qarağan bozularnıñ azağına ayqınlaşuı zarur.”