Nogayşa 80/2024: AZANAQAY ÖMÜR ABADȊ BOLAR MA?

Sosı dünya Akiret’tiñ -  Şu dünya Ahiret’in

Em bazarı, em tarlası - Hem pazarı, hem tarlası

Ökmünde bolgan üşün,   -  Hükmünde olduğu için,

Ramazan’dıñ orazası, - Ramazan’ın orucu,

Akiret üşün dünyaga  - Ahiret için dünyaya

Egip bışpaga kelgen, - Ekip biçmeye gelen,

Em aluv satuv üşün  -  Ve de alım satım için

Yiberilgen insanlardıñ,   -  Gönderilen insanların,

Manevi qazanşına  -  Manevi kazançlarına

Qararaytagan yagından,  -   Bakan yönüyle,

Köp hikmetlerden bîr hikmet,  -  Çok hikmetlerden bir hikmet,

Nav maneler bolgan: - Şu manalardır:

Şerepli ay Ramazan’da,  -  Şerefli ay Ramazan’da,

Qullıqlardıñ savabı,  -   Amellerin sevabı,

Bîrge qarşı mıñ bolgan...  -  Bire karşılık bindir...

Allah sözi Qur’an’dıñ  - Allah sözü Kur’an’ın

Är arpine, qay zaman   -  Her harfine, ne zaman

Oqınırsa oqınsın,  -  Okunursa okunsun,

Eñ azından on savap,  -  En azından on sevap,

Oniygilik berilgen;  -  On iyilik verilir;

Em on Yannetmeyvası, -  Hem on Cennet meyvesi,

Soga qarşılıq bolgan...   -  Onun karşılığı olur...

Nav süyünşili qabardı,  -  Bu müjdeli haberi,

Bizge Paygambar aytqan,  -  Bize Peygamber söylemiş,

Aleyhissalatü vesselam! - Aleyhissalatü vesselam!

Sıylı ay Oraza’da,  - Değerli ay Oruç’ta,

Är bîr arpi, on tuvıl,  -   Her bir harfi on değil,

Mıñ, atta bazıları,  -  Bin, hatta bazıları,

Misal bolsa, bek bilingen   -   Misal olsa, pek bilinen

Ayetelkürsi degen  -  Ayetelkürsi denilen

“Allahü la ilahe -  “Allahü la ilahe

İlla hüvel hayyül kayyum...” -  İlla hüvel hayyül kayyum...”

Dep baslagan ayettiñ  -  Diye başlayan ayetin

Är oqıngan arpine,  -  Her okunan harfine,

Mıñlagan savap berilgen! -  Binlerce sevap verilir!

Atta Yuma keşesinde,  -  Hatta Cuma gecesinde,

Taga ziyada bolgan.  -  Daha ziyade olur.

Qadir keşesi bolsa,  -  Kadir gecesinde ise,

Otuz mıñgaşe bargan... -  Otuz bine kadar varır...

Tuvrası, är arpine,   - Doğrusu her harfine,

Otuz mıñ abadi  -  Otuz bin ebedi

Meyvalar berilgen Qur’an, -  Meyveler verilen Kur’an,

Nav alimen nurani,  -  Bu haliyle nurani,

Yannet’teki bîr terek,  -  Cennet’teki bir ağaç,

Aynı Tubaagaşıntay, -  Aynen Tuba ağacı gibi,

Milyonlagan, abedi  -   Milyonlarca, ebedi

Meyvalardı, mü’minlerge,  -  Meyveleri müminlere,

Nav Ramazanayında,  -  Bu Ramazan ayında,

Oqıganlarga qazandırgan...  -  Okuyanlara kazandırır...

Mine kel sosı ullı,  -   İşte gel bu yüce,

Em abedi, em qazanışlı,  -  Hem ebedi, hem kazançlı,

Aluv satuvga qara;  -  Alım satıma bak;

Seyretken soñ em oyla;  - Seyretttikten sonra hem düşün;

Nav arplerdiñ qıymatını  -  Bu harflerin kıymetini

Bilalmasa bir insan,  -  Bilemese bir insan,

Ne darece ziyanga  -  Ne derece ziyana

Kiriyegini sen añla!  - Gireceğini sen anla!

Ene sosı Ramazan  -  İşte şu Ramazan

Degen şerepli zaman,  - Denilen şerefli zaman,

Akiret aluv satuvına  -  Ahiret alım satımına

Soñ darece qazanışlı -  Son derece kazançlı

Bîr bazar, bîr sergi  -   Bir pazar, bir sergi

Bolup, inanganlarga,  -   Olup, inananlara

Sanavsız payda bergen... - Sayısız fayda veriyor...

Akiret maqsulı üşün,  -  Ahiret mahsulü için,

Gayet bitek bîr tarla... -  Gayet bitek bir tarla,

Qayırlardıñ ösüvine,   - Hayırların gelişip çoğalmasına,

Yazlıq yamgırınday kelgen...  - Bahar yağmuru gibi gelir...

Azanakay bîr zaman -  Azıcık bir zaman

Bolsa tagı nav insan,  -  Olsa da bu insan,

As aşamay turganga,  - Yiyip içmeden durduğu için,

Yanvarlıqtan qutulup  -  Hayvanlıktan kurtulup

Bîr malekke usagan! -  Bir meleğe benzer!

Akiret aluv satuvına - Ahiret ticaretine

Kirgen üşün ol adem,  - Girdiği için o kişi,

Dünyalıq acatlardı,  -  Dünyalık ihtiyaçlarını,

Bîr vaqıt taslaganga,  - Bir müddet bıraktığı için,

Akiretkisisindey, -  Ahiretadamı gibi,

Tenmen köringen yanday,  -  Cisme bürünmüş ruh gibi,

Ullı bîr alge kirip,  -  Yüce bir hale girip,

Sosı orazasıman,   -  Bu orucuyla,

Rabb’ımızdıñ äş birevge  - Rabb’imizin hiç kimseye

Muqtaj bolmas sıpatına, - Muhtaç olmama sıfatına,

Bîr türlü bıyala bolgan!  -  Bir türlü ayna olur!

Nav aqıyqattan mırat: -  Bu hakikattan maksat:

Sosı almen ol insan,  -  Şu  hal ile o insan,

Allah’tan basqasına  - Allah’tan başkasına

Muqtaj bolmas alge kirip,  -  Muhtaç olmaz hale girip,

Toq köñülli qul bolgan...  -  Tok gönüllü kul olur...

Ene sosı Oraza,  -  İşte şuOruç,

Nav ötüvşi dünyada, -  Bu geçici dünyada,

Fani ömir işinde,  - Fani ömür içinde,

Qısqaşıq bîr yaşavda, - Kısacık bir ömürde,

Uzun dayim hayattı, -  Uzun, daimi hayatı,

İnsanlarga qazandırgan... - İnsanlara kazandırır...

Şerepli ay Ramazan, - Şerefli ay Ramazan,

Seksan sane ömirdiñ -  Seksen sene ömrün

Meyvasını, insanga, -  Meyvesini, insana,

Bîr ayda qazandırgan... -  Bir ayda kazandırır...

Nege dese işinde,  - Çünkü içinde,

Qadir keşesi bolgan! - Kadir gecesi vardır!

So keşediñ mıñ aydan  - O gecenin bin aydan

Qayırlı bolganını,  - Hayırlı olduğunu

Quday Qur’an’da aytqan! - Allah Kur’an’ında buyurmuş!

Oraza’dıñ qayırlısı;  -  Oruc’un hayırlısı;

Qursaq aş taslanganday,  -  Mide aç bırakıldığı gibi,

Köz, qulaq em yürekke,  - Göz, kulak ve kalbe,

Hayal, pikir ne bolsa,  -  Hayal fikir ne varsa,

Savlay bari müşege, - Bütünüyle organların tamamına,

Oraza tutturulsa bolgan... -  Oruç tutturulduğunda gerçekleşir...

Qaytip bolar eken desek?  - Nasıl olur ki desek?

Oraza tutqan insan,  - Oruç tutan insan,

Tilini ötürükten,  - Dilini yalandan,

Basqasını gıybetten,  -  Başkalarını gıybet etmekten,

Bari yaman sözlerden - Bütün kötü sözlerden

Ayırıp oraza tuttursa, - Ayırıp oruç tuttursa,

Tagı sosı tilini, -  Ve de o dilini,

Quran’dı oqıvmınan, - Kur’an’ı okuyarak,

Zikir, tespik, salavat, - Zikir, tesbih, salavat,

Yade istiğparmınan  -  Ya da istiğfarla

Toltursa so müslüman;  -  Doldursa o müslüman;

Em közini aramga  - Hem gözünü harama

Qaragandan saqlap; - Bakmaktan alıkoyup;

Qulagını yaman zattı - Kulağını kötü şeyleri

Tıñlagandan erek taslap; -  Dinlemekten uzak tutarak;

Közini ibretlerge, - Gözünü ibretli şeylere,      

Qulagını tap haq söz, - Kulağını tam hak söz,

Qur’an tıñlavına berip -  Kur’an dinlemsine verip

Sosı müşelerge tagı -  O organlarına dahi

Oraza tuttursa insan,  -  Oruç tuttursa insan,

Orazasın oñ kılgan...  -  Orucunu kamil kılar...

Zaten qursaq eñ üyken -  Zaten karın en büyük

Bîr fabrika bolgan sebep, -  Bir fabrika olduğu için,

Eger miyde toqtatılsa, - Eğer mide durdurulsa,

Baska kişkey tezgahlar,  -  Başka küçük tezgahlar,

Soga uyup toqtagan... -  Ona uyarak dururlar...

Bari müşe ol zaman  - Bütün organlar o zaman

Ullı qullıqlarına,  -  Yüce işlerine,

İbadetlerge qaytqan... -  ibadetlere dönerler...

Savlıqpan qalıñız! -  Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Podkastlar (тавыш язмаларыбыз)

Nogayşa 79/2024: QUR’AN AYI ORAZA | TRT Tatarça

 

Nogayşa 78/2024: SAQLAVŞI EM QORŞALAVŞI ALLAH (2) | TRT Tatarça