Tatarstan xäbärläre 3/2024
Tatarstan häm tatar dönyasındağı qayber waqıyğalarğa qısqaça küzätü
Tatarstanda 2023nçe yılda söt citeşterü 7%qa, yomırqa (йомырка) 2%qa artqan
2023nçe yılda Tatarstanda 2 million 187 meñ tonna söt citeşterelgän, üseş 149 meñ tonna (2022nçe yılğa qarağanda 107%), şulay uq 1 milliard 570 million danä yomırqa (йомырка) (üseş 2%) häm 512 meñ tonna tere ülçämdä terlek häm qoş ite (97%) citeşterelgän. Terlekçelek ölkäsendä êş näticäläre turında Tatarstan Xökümäte yortında (йортында) uzğan kiñäşmädä cömhüriyätneñ awıl xucalığı häm azıq-tölek ministrı Marat Cäbbarov söyläde.
Sıyırlarnıñ urtaça produktlığı 7 meñ 773 kilogramm (2022nçe yılğa qarağanda 648 kilogrammğa kübräk), dip anıqladı ul. Tatarstan üzen terlekçelek produkśiyäse (продукциясе) belän tulısınça täêmin itä.
Söt citeşterü üseşeneñ ber noqtası – söt fermaları häm komplekslar tözü. Uzğan yıl 10,6 meñ başqa isäplängän 19 sötçelek kompleksı faydalanuğa tapşırılğan. Xäzer ğämälgä (гамәлгә) aşırunıñ törle stadiyälärendä 14,1 meñ sıyırğa 21 investproyekt (инвестпроект) bar, bıyıl 6,8 meñ başqa 11 kompleks faydalanuğa tapşırılaçaq.
Mäskäwdä tatar telen öyränü däresläre başlana
21nçe ğinwardan (гыйнвардан) Rusiyä başqalası Mäskäwdä Şihabetdin Märcani isemendäge İslam mädäniyäte häm mağarif üzägendä tatar telen öyränü däresläre başlana. Däreslär buşlay bireläçäk. Bu xaqta cirle “İxsan” islam dini oyışmasınıñ idarä başlığı Rinat Fäsxetdinov xäbär itte.
Ul bilgeläp ütkänçä, öç aylıq kurslar ber säğätlek (сәгатьлек) 13 tematik däreskä bülenäçäk. Uquçılar tatar alfavitın, grammatika nigezlären nul’dän öyränä, sorawlar (сораулар) birergä häm sanarğa öyränä alaçaq.
Däreslärne Mäskäwneñ Tatar mädäni üzägendä Tatar tele uqıtuçısı, Qazan Federal’ Universitetınıñ Qayum Nasıyri institutı metodistı Albina Wäliyeva (Альбина Вәлиева) alıp baraçaq.
“Qışqı sabantuy” belän “Tatar qızçığı häm malayı” bäygese
Başqortstannıñ Mäçetle rayonında (районында) “Qışqı sabantuy” buldı.
Mäçetle rayonında (районында) zur bäyräm – “Qışqı sabantuy” ütte. Anı ütkärü urını Olı Iqtamaq awılınıñ (авылының) üzäk mäydanı buldı, dip xäbär itte Mäçetle rayonı (районы) tatarları avtonomiyäse sośial (социаль) çeltärdäge säxifäsendä.
“Çara zur masştabta uzdı! Programma bay buldı: “Mäçetle samavırı”, “İñ tämle çäy”, “Super çana”, cäyädän atu, mas-resling, küñelle cırlar, “Çülmäk watu (вату)”, “Qapçıqlarda yögerü”, “Arqan tartu” kebek xalıq uyınnarı”, diyelä (диелә) xäbärdä.
Ä menä Penza ölkäseneñ Keçe Truyev awılı (Труев авылы) mädäniyät yortında (йортында) “Tatar qızçığı-2023. Tatar malayı (малае)-2023” bäygese uzdı. Anı mäktäp uquçıları arasında oyıştırdılar. Bäygedä 6-12 yäşlek (яшьлек) balalar qatnaştı. Bu xaqta Bötendönya tatar kongressı matbuğat xezmäte xäbär itä.
Çaranı “Aq qalfaq” Penza töbäge tatar xatın-qızları ictimaği (иҗтимагый) oyışması oyıştıra.
Bäygedä qatnaşuçılarnı berniçä tördä – vizit kartoçkası, icadi nomer, şäcärä ağaçı täqdim (тәкъдим) itü yağınnan sınıylar. Öy êşe itep äniläre belän bergä peşerelgän milli rizıq alıp kilü şartı qıyıla (куела).
“Tatar-inform” xäbär agentlığı yazmaları qullanıldı.
Tatarça podkastlar (тавыш язмаларыбыз)
