Awraziya Cömhüriyätläreneñ kön tärtibendäge waqıyğalar

11 sentäbr’ könne Qazaqstan däwlät başlığı Qasıym Cumart Toqayıv Törkiyä Cömhüriyäte tışqı êşlär ministrı Xaqan Fidannı qabul itte. Söyläşüdä Qazaqstan-Türkiyä mönäsäbätläre, Törki däwlätlär oyışması oçraşuına äzerleklär quzğatıldı.

11-14 sentäbr’ könnärendä Azärbaycan Milli Mäclese başlığı Sahiba Gafarova Bolgariya häm Vengriyağa säfär yasadı. Bolgariya däwlät başlığı Rumen Rade, Vengriya ilbaşı Katalina Novak belän küreşkän Sahiba Gafarova 5nçe Budapeşt Demografiya oçraşuında qatnaştı.  

11 sentäbr’dä Mongoliya Parlamentı başlığı Gombojav Zandanşatar Kön’yaq Koreyağa säfär oyıştırdı. Kön’yaq Koreyale parlamentariy belän küreşep söyläşkän Parlament başlığı Zandanşatar Xalıqara däwam itterelä torğan üseşkä qarağan Trans-Tın okean töbäge dialogı konferenŝiyasendä qatnaştı.

12-17 sentäbr’ könnärendä Tön’yaq Koreya liderı Kim Çen In Rusiyägä säfär yasadı. 13 sentäbr’da Kim Çen In Rusiyä däwlät başlığı Vladimir Putin belän küreşep söyläşte. Söyläşüdän soñ Kim Çen Innıñ Tön’yaq Koreyağa çaqıruın Putinnıñ qanäğat’lek belän qabul itüe citkerelde.

14 sentäbr’ könne Düşänbedä 5nçe Üzäk Aziya illäre däwlät başlıqlarınıñ kiñäşmä cıyılışı uzdı. Cıyılışta Qazaqstan, Qırğızstan, Üzbäkstan, Tacikstan, Törekmänstan häm Azärbaycan ilbaşları qatnaştı. Azärbaycan ilbaşı İlham Äliyıv, Törekmänstannıñ xalıq kiñäşçese Gorbangulı Bärdemöxämmädov xörmätle qunaq sıyfatı belän cıyılışta qatnaştılar. Gorbangulı Bärdemöxämmädovka “Xörmätle orden” täqdim itelde. Cıyılış azağında 3 kileşügä qul quyıldı. İlbaşları şul uq könne EXPO Üzäk Aziya-2023 yärminkäsen gizde. Säfär qısalarında ike yaqlı söyläşülär dä ütkärelde.

14 sentäbr’dä Qıtay Xalıq Cömhüriyäteneñ Kabuldağı ilçese Jao Şeng Taliban xökümäteneñ prem’yer-ministr wäkile Möxämmäd Xäsän Ahundka ışanıç xatınıñ küçermäsen tapşırdı. Şulay itep Qıtay dönyada "Taliban" citäkçelegen räsmi räweştä tanuçı berençe däwlät buldı.

15 sentäbr’ könne Düşänbedä Xalıqara Aralnı qotqaru fondın qoruçılarınıñ cıyılışı uzdı. Cıyılışta Qazaqstan, Üzbäkstan, Tacikstan häm Törekmänstan däwlät başlıqları, Qırğızstannıñ prem’yer-ministr urınbasarı qatnaştı. Cıyılış azağında 4 kileşü imzalandı.

Soçida 15 sentäbr’dä Rusiyä däwlät başlığı Vladimir Putin Belarus’ ilbaşı Aleksandr Luşakenko belän küreşte.

9 sentär’ könne Qarabaxta uzğan güyä ilbaşı saylawı Awraziya illäre tarafınnan ğayeplände häm älege illär Azärbaycannıñ cir bötenlegen xuplawların açıqladı.

11 sentäbr’dä Ärmänstan prem’yer-ministrı (прeмьeр-министры) Nikol Paşinyan Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan belän telefonnan söyläşte. Ärdoğan Paşinyanğa dürt yaqlı oçraşu (Putin, Ärdoğan, Äliyev, Paşinyan) täqdim itüen açıqladı. Prem’yer-ministr Paşinyan “Politiko”ğa birgün interv’yuda Ukrainadağı suğış arqasında Ärmänstannıñ monnan soñ qurqınıçsızlıq garantı bularaq Rusiyägä ışana almayaçağın belderde. Ärmänstannıñ Kollektiv qurqınıçsızlıq kileşü oyışmasınıñ xärbi künegülärendä qatnaşmawı häm AQŞ belän urtaq xärbi künegü oyıştıruı “Rusiyä Ärmänstanda tüntäreleş başqaraçaq” süzlärenä kiterde.

Täraqqıyät’lärdän kürengänçä uzğan atnada Awraziya geografiyasendä regional’ bötenläşüne nığıtaçaq möhim säfär häm cıyılışlar ütkärelde. Qarabax belän bäyläneşle Kön’yaq Kavkazdağı problema kön tärtibendäge urının saqlıy.