Urta Aziya liderlarınıň kiňäşläşü cıyılışı

Bıyılnıň 5-6 nçı avgust könnärendä Törekmänstannıň Avaza turistik töbägendä Urta Aziya Cömhüriyätläre liderlarınıň 3 nçe kiňäşmä cıyılışı uzdı. Anda Qazaqstan, Qırğızstan, Üzbäkstan, Tacikstan, Törekmänstan ilbaşları häm Berläşkän Millätlär Oyışmasınıň Aziya buyınça maxsus wäkile qatnaştı. Cıyılışta Urta Aziya Cömhüriyätläreneň êkologiya, iq’tisad, transport ölkälärendäge problemaları söyläşelde häm Äfganstandağı wazğıyät’ centekläp qaraldı.

Oçraşuda çığış yasağan Üzbäkstan ilbaşı Şäwkät Miriziyayev Taşkentta Töbäk parlamentları forumı ütkärergä täq’dim itte. Qazaqstan ilbaşı Kasım Comart Tokayev isä Trans Xazär koridorınıň näticälelegen kütärüneň möhimlegenä basım yasadı. Cıyılış azağında liderlar urtaq beldergegä qul quydılar.

Annan soň liderlar yärminkägä kittelär häm töbäk illärendä citeşterelgän êşlänmälärne qaradılar. Yärminkädä 5 ildän 250 şirkät qatnaştı. Şulay uq Urta Aziyägä xas milli rizıqlar kürgäzmäse dä ütkärelde.

Oçraşu qısalarında Avazada Urta Aziya iq’tisadi forumı ütte. Forumda bäyläneşle illärneň ministrları, oyışmalar citäkçeläre , êşmäkärlär qatnaştı. Anda tematik sessiyälär uzdırıldı. Forum azağında yomğaqlaw beldergese qabul itelde, 85 kileşügä qul quyıldı.

6 nçı avgustta Avazada Üzäk Aziya xatın - qız liderlarınıň dialog cıyılışı uzdı. Oçraşuda parlamentta yuğarı däräcäle wazıyfalar başqaruçı xatn - qız liderlar , BMO wäkillare çığış yasadı.

Vizit qısalarında ilbaşları häm ministrlar däräcäsendä bik küp ike yaqlı oçraşular buldı. Tacikstan ilbaşı İmamali Raxman 3 nçe avgustta Törekmänstanğa räsmi säfär qılğan ide. İke il citäkçeläre ike yaqlı häm regional’ mäs’älälär xaqında söyläşte, 19 kileşügä qul quydı. Raxman İran ilbaşı Reisineň 5 nçe avgustta uzğan ant itü tantanasında( inauguraśiya) qatnaşmadı.

Sİ Urta Aziya liderlarınıň öçençe kiňäşmä cıyılışı töbäk problemaların çişü yağınnan zur ähämiyätkä iyä. Urta Aziya däwlätläreneň töbäk mänfäğät'läre öçen zur köçlärgä qarata urtaq säyäsi qaraş buldırmıyça häm xalıqara terror , narkomaniyağa qarşı köräştä xezmättäşlek başqarmıyça torıp  köçle buluı mömkin tügel.

Bu bäyläneştä cıyılışta Üzäk Aziya sänäğät’çeläre häm iniśiatorlar şurası buldıru qararı qabul itelüe bik möhim ide. Monnan tış, töbäk illäre çik buyında urtaq säwdä zonaların buldırırğa kileştelär.

Liderlarnıň vakśinaśiya sertifikatların üzara tanu häm urtaq viza belän kilep bula torğan turistik töbäklär buldıru iniśitivaları da maqtawğa layıq.

Urta Aziya illäre könçığış – könbatış häm kön’yaq - tön’yaq yünäleşendä dä tranzit töbäk potenśialın tulısınça qullana almıylar. Cıyılışta qaralğan Qıtay – Qırğızstan – Üzbäkstan timer yulı häm Mezari Şärif-Qabul-Peşavar koridorı tözeleşe töbäktäge illärneň potenśialın arttıraçaq. Monnan tış Xäzär portların tağın da aktiv ,êffektiv qullanu töbäkneň transport sistemasın üsterügä yärdäm itäçäk.

Cıyılış kön tärtibendäge töp mäs’älä Äfganstannıň kiläçäge ide. Urta Aziya liderları berdämlek bulmasa, Äfganstannan kilä alaçaq qurqınıçnı yuqqa çığara almayaçaqların häm regional’ totrıqlılıqnı täêmin itü öçen bu mäs’älädä teläktäşlek kürsäteläçägenä basım yasadılar. Yomğaqlap äytkändä oçraşu näticäle uzdı.