Mongoliyada ğomüm saylaw uzdı

Tapşıruıbıznıñ bügenge çığarılışında Mongoliyada uzğan ğomüm saylawğa tuqtalırbız.

2020 yılnıñ 24 iyun’ könne Mongolyada ğomüm saylaw oyıştırıldı. Saylawda 13 partiya, 4 koaliŝiya häm bäysezlek beläñ barlığı 606 namzät köç sınaştı. Xaqimiyättäge Mongoliya Xalıqara partiyase 76 urınlı parlamentka 62 xalıq ışanıçlısı kertä aldı, oppoziŝiyadäge Mongoliya Demokrat partiyase barı tik 11 urın qazana aldı. 3 urınnı isä qalğan koaliŝiyalär büleşte. 2 million saylawçı bulğan ildä ğomüm saylawda qatnaşu küläme 73% buldı. Mongoliyada ütkärelgän bu saylawnıñ berniçä möhim üzençälege bar ide.

İñ êlek Mongoliyaneñ pandemiya çorında uñışlı saylaw oyıştıra aluın äytergä kiräk. Saylawnıñ xozurlı uzuı öçen 23-25 iyun’ könnärendä Ulan-Batorda isertkeç êçemleklär satu tıyıldı. Saylaw könne başqaladağı ozın saylaw çiratlarınıñ barlıqqa kilüe saylawçılarnıñ pandemiyağa qaramastan saylawğa ähämiyät birüen kürsätte. Saylaw üzäklärendä saylawçılarğa bitlek belän perçatka taratıldı. Saylawnı bozuçı ğadättän tış täraqqıyät’lär küzätelmäde. Mongoliyadağı saylawlar Kön’yaq Koreyadan soñ pandemiya çorında da saylaw barışınıñ uñışlı räweştä uzdırıla alınaçağına ürnäk buldı.

Saylawda ciñü yawlağan Mpngoliya Xalıq partiyase ğomüm sayawda ber-ber artlı ciñüçe buldı. Mongoliya Xalıq partiyaseneñ qazanuında pandemiya barışın uñışlı alıp baruınınıñ da täêsire zur. Qıtay yanında urnaşqan Mongoliya Kovid-19 kürelgän könnän birle yaxşı çaralar kürep, xäzergä qadär kizügä qarşı köräştä ürnäk buldı. İldä virusnı yoqtıruçılar sanı 219 bulğanda, xäzergä koronavirustan ülüçe bulmadı.

Mongoliya prem’yer-ministrı Uxnagiyn Xürelsüxnıñ saylawda ciñüenä qaramastan êşeneñ ciñel buluın äytep bulmıy. Pandemiya belän bergä barlıqqa kilgän iqtisadi qıyınlıqlar kiläse çorda tağın da artaçaq. Ayıruça Mongoliya ilbaşı Xaltmagiyn Battulga Demokrat partiyasennän. 26 iyun’ könne Mongoliya däwlät başlığı kilgän taläplär buyınça tawışlarnıñ qabat qudan sanaluın soradı. Fäqat zur ixtimal belän saylaw näticälärendä bik tä üzgäreş bulmayaçaq.

Mongoliyadağı saylawnıñ ikençe üzençälege Demokrat partiya liderı Sondomzundui Erdeneneñ saylawda ciñelgännän soñ ğomüm başlıq wazıyfasınnan kitüen açıqlawı buldı. 1996 yılda xaqimiyätkä kilgän häm ilneñ soñğı 25 yılında möhim role bulğan Mongoliya Demokrat partiyaseneñ qabat xaqimiyät’ bula alu öçen qayber säyäsätlären küzdän kiçerüe zarur.

Soñğı saylawda xatın-qız namzätlär 13 urın qazanıp, bäysez Mongoliya tarixında berençe tapqır bu sanğa ireşte. Uzğan çorda xatın-qızlar sanı 11 ide.

Mongoliyadağı saylawlarda qayber citeşsezleklär dä buldı. Pandemiya arqasında bu saylawda çit illärdäge mongollar tawış birä almadı. Pandemiya ozaqqa suzılğan oçraqta saylaw oyıştıraçaq illär bu problemanı çişä alaçaq.

Saylawda ciñü yawlağan Mongoliya Xalıq partiyase programmasında soŝial’ däwlätkä basım yasaldı. Partiya programmasında sälamätlek saqlaw belän ber rättän watandaşqa kübräk xezmät häm qulaylıq säyäsäteneñ alğa çığuı kürenä. Pandemiya keşelekkä soŝial’ däwlät añlayışınıñ ähämiyäten qazandıraçaq.

avtor: Abdrasul İsakov