İstanbulda Manas häykäle açıldı

Azärbaycan

Törekmänstan däwlät başlığı Gurbanguli Bärdimöxämmädov 8-9 nçı avgust könnärendä Azärbaycanğa räsmi säfär yasadı.

İke il wäkillekläre arasındağı söyläşülärdän  soň Törekmänstan belän Azärbaycan arasında strategik xezmättäşlek kileşüe imzalandı.

Şulay itep Azärbaycan belän Törekmänstan arasında 1996 nçı yılnıň 18 nçe martında imzalanğan strategik xezmättäşlek protokolı ağımdağı yılnıň 8 nçe avgustında qabul itelgän yaňa kileşü belän yaňartıldı.

   Strategik xezmättäşlek protokolında Xäzär töbägennän dönya häm Awrupa bazarlarına ênergiya küçerü öçen xezmättäşlekne kiňäytügä häm “Äfganstan-Törekmänstan-Azärbaycan-Gruziya-Törkiyä“ tranzit transport proyektın tämamlaw öçen kiräkle yaqlaw kürsätügä kiň urın birelde. Protokolda urın alğan mäs’älälärdän tağın berse - törekmän häm azärbaycan tellären öyränüne ike yaqlı agitaŝiyäläw , ike ilneň dä bäyläneşle oyışmalarınıň bu yünäleştäge tırışlıqlarına yaqlaw kürsätü.

Strategik xezmättäşlek dokumentınnan tış Xäzär diňgezendä ğadättän tış xällärne buldırmıy qalu häm mondıy xällärdä kereşü başqaru öçen xezmättäşlek, ênergetika tarmağında xezmättäşlekne kiňäytü , tirä yaq moxitnı saqlaw ,tranzit transport ,turizm häm salım mäs’älälärendä xökümatlär arası däräcädä xezmättäşlek kileşüläre häm protokolları imzalandı.

Qırğızstan

Qırğızlarnıň tanılğan “Manas” dastanı İstanbulda häykälgä äwerelde.

Sütlücä parkında urın alğan Manas häykälen açu tantanasında  Qırğızstan prem’yer-ministrı Soroonbay Cäänbäkov häm Törkiyä turizm ministrı Numan Kurtulmuş ta  qatnaştı.

Törkiyä turizm ministrı Kurtulmuş ber-bersennän meňnärçä çaqrım yıraqlıqta bulğan ike däwlät keşeläreneň älege tantana uňayınnan bergä oçraşularınnan qanäğät’ buluın belderep, “Arabızdağı kürenmägän divarlarnı alıp taşlap urtaq maqsatlarğa taba bergä yulıbıznı däwam itteräçäkbez” dide.

Qırğızstan prem’yer - ministrı häm yanındağı wäkillekneň başqala Änkarada uzğan oçraşularında ike il arasında urtaq fikerlär, urtaq maqsatlar, urtaq mänfäğät’lär buluın kürülären beldergän Numan Kurtulmuş monnan soň êşçänleklärneň tağın da canlanaçağın citkerde.

Qırğızstan prem’yer-ministrı Soroonbay Cäänbäkov İstanbulda açılğan Manas häykäleneň böten törki dönyanıň qardäşlege ,tuğanlığınıň simvolı bulaçağın belderde. Cäänbäkov ike il xalqı duslığın nığıtuçı Manas häykäleneň İstanbulda tözelüenä bik söyenülären belderep”Bu çara ike il xalıqlarınıň yaqınayuların nığıtaçaq häm tarixqa kerep qalaçaq”dide.

Qırğızstan bäysezlek alğannan birle Törkiyäneň aňa yärdämnären taşlamawın beldergän Cäänbäkov “Totrıqlı iq’tisadqa iyä bulğan Törkiyä bezne yärdämnärennän taşlamadı.Bez monı berqayçan da onıtmayaçaqbız”dide.

Tantanada çığış yasawçı İstanbul şähär xakimiyäte başlığı Kadir Topbaş isä Qırğızstan başqalası Bişkäktä Ğosmanlı imperatorı Fatih Soltan Mäxmät häykäle açu täq’dime yasağan Manas häykälen saldırğan êşmäkär Tämirlan Sarlıkbäk Uulunıň fikerenä quşıluın belderde.

Programmada Qırğızstan sänğät’çeläre “Manas” dastanınnan  özeklär dä täq’dim itte.

Qazaqstan

Astanada Törkiyä köne uzdı. Ağımdağı yılnıň 10 nçı iyünendä başlanğan Astana EXPO 2017 xalıqara yärminkäse qısasında 10 nçı avgustta Törkiyä köne ütkärelde.

Törkiyäneň meňnärçä yıllıq tarixı häm mädäniyatı belän säwdä külämen, anıň zurlığın çağıldırğan kiň qırlı programmada Törkiyä iq’tisad ministrı Nihat Zäybäkçi räislegendä wäkillek qatnaştı.

Çara Qazaqstandağı diplomatik wäkillär qatnaşındağı irtänge aş mäclese belän başlandı. Qatnaşuçılar tatlı rizıqlar häm Maraş tuňdırması belän sıylandı.

 “Anadolu yalqını” biyü törkeme belän  “Mähtaran” Ğosmanlı xärbi muzıka törkeme çığış yasağan çarada “Terelü Ärtuğrul” serialı aktyerları da qatnaştı. Pop muzıka sänğät’çese Buray konŝert quydı.

Çara qısasında 100 gä yaqın törek êşmäkäre qatnaşında Qazaqstan-Törkiyä Êş forumı da uzdı.

Üzbäkstan

Ağımdağı yılnıň 1 nçe iyülendä Üzbäkstannıň xalıq sanı 32 million 345 meňgä citkän.

Üzbäkstan däwlät statistika komitetı beldergänçä, 2017 nçe yılnıň 1 nçe ğinwarında 32 million 121 meň bulğan xalıq sanı 1 nçe nçe iyül’dä 32 million 345 meň täşkil itkän.  

2017 nçe yılnıň berençe yartıyıllığında il xalqı 0,7%qa artqan. Ğinwar – iyün’ aylarında yaqınça 312 meň bäbi dönyağa kilgän häm yaqınça 79 meň keşeneň ğomere özelgän.

Üzbäkstanda xalıqnıň yaqınça 50,6%ı şähärlärdä, 49,4%ı awıl cirlärendä yäşi.

İl xalqınıň yaqınça 45%ın 18 yäşennän keçkenä keşelär, 60%ın isä êşli aluçılar täşkil itä.

Üzbäkstannıň xalıq sanı 2016 nçı yılda 1,7%qa artqan bula.