Törki dönya xäbärläre

Törkiyä Törekmänstannıň ênergiya proyektlarına yaqlaw kürsätä.

Törkiyäneň Aşxabadtağı tulı wäqalätle ilçese Mostafa Kapucu “Ênergiya çığanaqların törleländerü qısasında Törekmänstannıň tabiği gaz proyektların yaqlıybız. Şartlar äzer bulğanda Törekmänstan gazın Törkiyä aşa Awrupağa qudırırğa äzerbez”dip belderde.  

Aşxabad xalıqara ênergiya xartiyası forumında “Anadolu” agentlığı xäbärçeseneň sorawlarına cawap birgän Kapucu 2017 nçe yılda Törekmänstan häm Törkiyäneň diplomatik mönäsäbätlär urnaştıruına 25 yıl tuluın citkerde.

İllär arasındağı mädäni yaqınlıq, dil häm din bergälegen dä küp yaqlı mönäsäbätlärneň nigezen barlıqqa kiterüen beldergän Kapucu süzlären tübändägeçä däwam itterde:  

"Ber millät ike däwlät ğibaräsen Törekmänstan öçen dä äytergä bula. Törekmänstan belän iq’tisadi mönäsäbätlärebez bik yaxşı däräcädä. Här tarmaqta yaqın xezmättäşlek bar. İke il arasındağı da säwda dä bu qısada ilneň bäysezlek aluınnan bügenge köngä qadär şaqtıy arttı. 2013 nçe yılda iň yuğarı däräcägä ireşep 3 milliard dollarnı uzıp kitte. Xäzerge waqıtta dönyadağı iq’tisadi krizis säbäbe belän beraz kimede, ämma haman da säwdä küläme yaxşı däräcädä häm 1 milliard 700 million dollar täşkil itä. Törek podryadçik şirkätläre xäzerge köngä qadär yaqınça 50 milliard dollar külämendäge proyektnı tämamladı. Möhim asqorma häm ösqorma proyektların törek podryadçikları başqardı.Törekmänstan – törek podryadçikları iň yaxşı êş başqarğan il”.

İlçe Törekmänstan belän ike yaqlı mönäsäbätlärdä transport häm ênergiya xezmättäşlegeneň strategik ähämiyätkä iyä buluın belderep Yefäk yulı proyektın canlandıruda Törekmänstannıň möhim urın buluın assızıqladı.

Törkiyäneň Törekmänbaşı şähärendä bu maqsatqa xezmät itäçäk port proyektı buluın beldergän Kapucu “Monı da törek şirkäte tormışqa aşıra. Kiläse yılda ul da tämamlanaçaq. Bu bik kiň külämle proyekt. Barı tik Xäzärneň genä tügel, dönya külämendäge möhim port proyektlarınnan berse” dide.

Törkiyäneň Aşxabadtağı tulı wäqalätle ilçese Mostafa Kapucu Törkiyäneň ênergiya çığanaqların törleländerü qısasında Törekmänstannıň tabiği gaz proyektların yaqlawların assızıqlap “Bolardan berse Xäzar aşa uzuçı proyekt,monıň östendä êş däwam itä. Bez bu proyektqa başınnan birle yaqlaw kürsätäbez.Şartlar äzer bulğanda Törekmänstan gazın Törkiyä aşa Awrupağa qudırırğa äzerbez”dip belderde. 

Qazaqstan ilbaşı Nursoltan Nazarbayev Törkiyä Cömhüriyäte prem’yer-ministr urınbasarı Tuğrul Türkäşne qabul itte.

Akorda matbuğat xezmäte beldergänçä, Nazarbayev Törkiyä Cömhüriyäteneň Qazaqstannıň yaqın häm tuğandaş illärennän berse buluın belderep, Qazaqstan bäysezlek alğannan alıp bügenge köngä qadär 25 yıl êçendä ike il arasında mönäsäbätlärneň barlıq tarmaqta şaqtıy kamilläşüen citkerde. Tuğrul Türkäş cılı qarşı alğan öçen Nursoltan Nazarbayevqa räxmät äytep Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğannıň sälamnären citkerde. Türkäş Törkiyä –Qazaqstan mönäsäbätläreneň tirän ütkännärgä barıp totaşuın belderep, Qazaqstannıň BMO iminlek şurasında daimi bulmağan äğ’zalığın da kertep xalıqara oyışmalardağı aktiv êşçänlekläreneň Törkiyä öçen zur ähämiyätkä iyä buluına basım yasadı.

Üzbäkstan il üseşe öçen kapital saluların däwam itterä.

Üzbäkstan xökümäte 2017-2021 nçe yıllarda ildäge gidroêlektr stanŝiyäse proyektlarına 2 milliard 600 milion dollar investiŝiya kertäçäk.  Üzbäkstan ilbaşı Şäwkät Mirziyayev imzalağan qararnamägä kürä, 5 yıl buyı ildä 18 yaňa gidroêlektr stanŝiyäse  tözü häm 14 gidroêlektr stanŝiyäneň  modernizaŝiyase öçen tuplam 2 milliard 650 million dollar   kapital salu maqsat itep quyıla.

Gidroêlektr stanŝiyälär programmasın tormışqa aşırğannan soň 2026 nçı yılda ildä gidroêlektr stanŝiyälärdäge êlektr citeşterüneň 70%qa artuı häm älege stanŝiyälärneň êlektr citeşterüdäge payınıň 12,7%tan 15,8%qa kütärelüe kötelä.