Nogayşa 232: Tuvra süygü em qorkuv (1)

Bîr alimdiñ tuvra süygü,  

Tagı em qorquvdıñ 

Baresinde aytqanları,

Nav aqıyqatlar bolgan: 

“Ey özine tüskün nepsim! 

Em dünyaga tüskün dostum!

Süygü nav käinattıñ 

Bîr barlıq sebebi bolgan...

Em sosı käinattıñ 

Maqluqlarını bîrbîrine

Baylagan bîr bav bolgan...

Tagı sosı dünyadıñ 

Savle em yanı bolgan...

Em insanga qarasaq  

So käinattı işine  

Jıyıp alganı sebep

Sankim nav käinattıñ   

Bîr meyvasınday bolgan...

Tagı barı kainattı,  

İşine alıyaq bîr süygü

So meyvadıñ şekirdegi

Bolgan qalbine salıngan... 

Käinat terekke usasa,

İnsan sonıñ meyvası,

Qalbi de şekirdek bolgan...

Mine sosı manemen, 

Nav insandıñ qalbine, 

Käinattıñ keñliginşe

Bîr süygi işine sıygan!

Aynı bîr şekirdekke,

Terek sıyganday bolgan!

Ene so kepte bîr qalptiñ

Süyüyegi bîr zat tagı,

Nihayetsiz bîr süygige

Tiyisli bolıyaq martebede,

Nihayetsiz bîr kemaldiñ,

Yani oñgın sıpatlardıñ

İyyesi bolıyaq qasiyette,

Ullı martabede bolgan...

Acaba endi oylasaq,

Sosınday bîr kemalda,

Nav derece bîr oñgınlıqta,

Haq’tan basqa kîm bolgan?  

Mine ey nepsim menim, 

Tagı em arqadaşım!  

İnsandıñ qorquvga,

Em süygige alat bolgan  

Eki alat fıtratına,   

Yani yaratılgan kebine,

İqram bolup salıngan...

Qaysı vaqıt bolsa bolsun,       

Är alde, em muhaqqaq,

 Sosı süygü ya qorquv,

Ya halqqa ya Xalıq’qa  

Yaratuvşı’ga bolıyaq...

Tek aslına qarasaq, 

Halqtan qorquv insanga,

Bîr köp aşuvlar berip

Basına em bela bolgan...

Atta qorqqanı zatlar,   

Onı äş tanımagan...

Halqqa süygü tagı,    

Belalı musibet bolgan...

Nege dese ey nepis,  

Sen bazı zatlardan   

Dayim qorqup turasın!

Tek sosınlardıñ saga,   

Äş maramatı bolmagan!

Senin yalbaruvlarındı,  

Esitpegeni qasında, 

Tagı qabul qılmagan!

Demek sosı alde qorquv,    

Qıynaltuvşı bela bolgan!

Em süygünge qarasaq, 

Ya süygenlerin seni,  

Äş bîrevi tanımaydı,

Atta ‘Aman esen qal!’  

Dep aytpay em seni,   

Taslap ketip ozadı...

Misal bolsa yaslıgın, 

Ya de malın senin, 

Nav aytılganday bolgan...

Ya de senin süygünge   

Qarşılıq bermey turup  

Özindi salpı qıladı!

Körmeysinme üşünley    

Bolmas süygülerdiñ soñı, 

Yani Allah’tan basqa 

Süyülgendiñ baresi,    

Bîrbîrini neşe köp

Süygen bolsalar tagı, 

Soñında sosınlardıñ 

Yüzde toqsan toguzu,

Maşuq degen süygüliden  

Şikayetşi boladı...

Nege dese Samed bolgan  

Äş bîr zatqa muqtaj bolmas,

Tek är zat barı soga, 

Muqtaj bolgan Allah’tıñ  

Bıyalası nav qalptiñ

İşi, anca Allah’tıñ    

Süygüsine taslanıyaq  

Ullı orın boladı...

Nav sebepten sankim  

Heykellerge usagan  

Dünya süygülileri tagı,

Özlerine tapınganday 

Köp süyülgenleri vaqıt,    

Aşıqlardıñ süygüsi,

Soga avır keledi... 

Aşıgınıñ süygüsini   

Qabul etpey ret qıladı...

Soñsız süygige tiyisli,  

Anşa soñsız bîr gözel,  

Allah’tıñ özi boladı.

Sosı al insanlardıñ      

Fıtrat degen ali boladı.   

Yani yaratılgan kebimiz  

Sosı alde boladı.

Bîrev fıtratqa uymasa, 

Maqsatına baralmaydı...

Nav sebepten fıtratqa 

Uymagan bîr süygüdi,  

Sosı gözeldiñ qalbi,

Qabul qılmay red kılıp  

Özinden erek atadı.

Tek şehvani süygüler,   

Nav barege usamaydı...

Demek ey nepsim menim!

Süygenin zatlar barı, 

Ya seni tanımaydı,

Ya tömenge tüsürüp 

Seni salpıga atadı!

Ya de saga dos bolmay    

Seni yalgız taslaydı!

Tilesen em tilemesen     

Seni taslap ozadı...

Madem al süytüp bolgan... 

Sen sosı qorquvundıñ,

Tagı em süygündiñ

Betini Allah’qa bur!  

Eger bılayına bolsa, 

Soñında senin qorqın

Nazzetli salpılıq boladı... 

Süygün tagı zilletsiz, 

Tömenge tüsürmey seni,

Tetimli bîr al boladı... 

Savlıqpan qalıñız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

E-mail: altinisikyusuf@gmail.com

Nogayşa 231: Nepiske nasihat | TRT Tatarça

 

Nogayşa 230: Allah’tı oylav, em özine yalbaruv (10) | TRT Tatarça