Ğalämneñ 3 ülçämle kartası

Ğalämneñ 11 milliard yıllıq çorda niçek kiñäyüen häm üzgärüen kürsätüçe yaña 3 külämle karta çığarıldı.

“Science Blog”nıñ xäbärenä qarağanda, älege karta 23 akademik mäqalädä çıqqan. Ul ğalämneñ yaqınça 6 milliard yıl êlek tağın da tiz xäräkät itä başlawın açıqlıy. Bu bügengä qadärge iñ kiñ qarta häm 100dän artıq astronomnıñ urtaq êşçänlege. Anda ğalämneñ moñarçı tözelgän kartaların uzu öçen yoldızğa oxşaş kük cisemnäre häm süngän galaktikalar qullanıla.

Proyektta qatnaşuçı Ogayo universitetı ğaläm beleme häm astrofizika üzäge belgeçe Êşli Ross bolay di: “Bez belergä telägän närsälärdän berse – ğalämneñ üseş aluına kiterüçe serle äyber – “qarañğılıq ênergiyäse”neñ waqıt êçendäge üzgäreşe”.

Ğalimnär dön’yanıñ yaqınça 13 milliard 800 million yıl êlek barlıqqa kilüen farazlıy.