Kızılırmak yılğası

Törkiyäneň iň ozın yılğasınıň 10 şähär aşa ütep diňgezgä barıp citüen beläsezme?

Ozınlığı 1 meň 355 çaqrım bulğan Kızılırmak yılğası Törkiyäneň üz çikläre êçendä başlanıp häm üz çiklärendä diňgezgä ağuçı iň ozın ağımsuı. Ul Sivastan 3000 metr biyeklektä başlana häm Kaysäri, Nävşähär, Kırşähär, Kırıkkalä, Änkara, Çankırı, Çorum, Sinop häm Samsun aşa ağıp Qara diňgezgä qoya.

İsemen su tösennän alğan Kızılırmak yarlarında borıňğı waqıtlardan birle Anadoludağı küp ŝivilizaŝiyälär  yäşi. Şuňa kürä üzän tiräsendä tarixnıň här çorına qarağan qıya qaberläre, nığıtmalar häm küperlärneň êzlären kürergä mömkin.

Kızılırmak Qara diňgezgä qoyğan cirdä 56.000 gektar zurlığında del’ta bar. Kızılırmak del’tası Törkiyäneň iň möhim su küp bulğan cire. Êrele-waqlı küllär küp bulğan Kızılırmak del’tası biologik törlelek yağınnan zur ähämiyätkä iyä. 355 üsemlek üskän del’ta monda yäşäwçe siräk üsemlek törläre arqasında da iğ’tibarnı cälep itä. Biredäge üsemlek törläre arasında törläre qurqınıç astında bulğan 9 tör dä bar.  

Dön’yaküläm tanılğan sulı cir bulğan Kızılımak del’tasındağı laguna küllär,  sazlıqlar, yar buyı qom qalqulıqları su qoşlarına tuqlanu häm oya qorırğa uňaylı şartlar tudıra. Şuňa kürä ul qoşlarnı küzätüçelär häm fotograflar öçen cännät bulıp sanala. Törkiyädä bügenge köndä açıqlanğan 465 qoş töreneň 358e bu del’tada yäşi.

Kızılırmak êkologik möhimlegenä östäp 12 böyä häm gidroêlektr stanŝiyäse arqasında  Törkiyäneň ênergiya citeşterüendä dä zur ähämiyätkä iyä.