د انرژۍ اجنډا

له ګرځنده تلیفونونو څخه  نیولې  هیډفونونو ، له موټرو څخه تر  کمپیوټرونو ، د ږیرې د ماشیننو نه نیولې تر ساعتونو ، د برمو نه نیولې تر برقي چاروګانو  او د حتی لویو کښتیو پورې زمونږ د ژوند  د اسانتیاوو لپاره اختراع شوي او کشف شوي ډیری وسایل نن ورځ د برښنا په انرژۍ کار کوي. نن ورځ د برښنا انرژي زمونږ ژوند په یوې ډیرې مهمې برخې بدله شوې ده .

د ټیکنالوژۍ کارول او د بېسیم ټیکنالوژیو لپاره د اړتیا زیاتوالی؛ دا د ډیرې انرژۍ لپاره غوښتنه هم رامینځته کوي ترڅو ذخیره شي او د اوږدې مودې لپاره په خوندي ډول وکارول شي.

ددې موضوع په اړه ، ساینس پوهان هره ورځ ډیر زیات  کار کوي ترڅو داسې ټیکنالوژي رامینځته کړي چې وکولی شي ډیره انرژي ذخیره کړي.

اوس مهال، د چارج وړ بیټرۍ په پراخه توګه د دوی د بیټرۍ کیمیا له مخې په ۳ اصلي ډولونو ویشل شوي. د چارج وړ بیټرۍ ډولونه د نکل فلزي هایډرایډ، نکل کیډیم او لیتیم آئن

د ساینس پوهانو لخوا د  بیټریو د چارچ د ظرفیت د لوړولو لپاره او دا بیټرۍ د ټکنالوژۍ سره سازګار کولو په خاطر مطالعات او هلې ځلې ددې کار سره مرسته کوي.

ددوې هدف د نوي نسل د بیټرۍ او انرژي ذخیره کولو سیسټمونو ظرفیتونو لوړولو سربیره ، د خوندي او چاپیریال دوسته  او پایښت ډیرول  دي. پدې برخه کې ، بدیل او خوندي حل لارې  چې کولی شي د محدود خامو موادو ځای ونیسي  په ځانګړي توګه د  د نوموړو محصولاتو د بیې د راټیټولو لپاره چې په  بازار کې د هرچا لپاره د لاسرسي وړ وي چارې دوام لري.

د نوي نسل د انرژي ذخیره کولو ځینې ټیکنالوژي چې په ثانیو کې چارج کیدی شي ، پرته له دې چې چاپیریال ته زیان ورسوي ریسایکل کیدی شي ، او حتی د ژوند لپاره کارونې وړاندیز کوي ، په نړیوال بازار کې د خپل  ځای  په نیولو پیل کړي.

بیټرۍ د صفر کاربن هدفونو لپاره چې هیوادونو لخوا د راتلونکو کلونو لپاره ټاکل شوي دي مهم رول لوبوي. ډیری هیوادونه، لکه تورکیه، هدف  لري چې د دوی د "صفر اخراج" اهدافو سره سم په چټکۍ سره د فاضله تیلو کارول په بشپړه توګه پریږدي.

په وروستیو کلونو کې د تخنیکي پرمختګونو په برکت د نړۍ د بیټرۍ بازار څخه تمه کیږي تر ۲۰۲۷ کاله  پورې ۳۱۰ عشاریه ۸  میلیارد ډالرو ته ورسیږي. د لیډ اسید، لی آئن او نکل پر بنسټ بیټرۍ د بازار ۹۵ سلنه جوړوي. پداسې حال کې چې په ۲۰۲۰ کال کې په بازار کې د لی آئن بیټرۍ ونډه ۴۴ عشاریه ۲  میلیارد ډالرو وه، تمه کیږي چې دا برخه به تر ۲۰۲۵ کاله  پورې ۹۴ عشاریه ۴ میلیارد ډالرو ته ورسیږي.

د اس ټي ایم  ټیکنالوژیو مطالعاتي  مرکز "د انرژي ذخیره کولو ټیکنالوژیو کې وروستي پرمختګونه" راپور له مخې ، د انرژي ذخیره کولو ټیکنالوژیو په اړه ډیری مطالعات شتون لري چې په بشپړ ډول د ۳ لومړني بیټرۍ ډولونو څخه توپیر لري.

د سویډن د چلمرز پوهنتون څیړونکي هڅه کوي د سمنټو بیټرۍ رامینځته کړي چې د تیرو جوړښتونو په پرتله ۱۰ ځله ډیر انرژي ذخیره کولی شي. دا ټیکنالوژي، چې د راتلونکي کورونه په لوی بیټرۍ بدلولو وړتیا لري، د سمنټ پر بنسټ مخلوط کې د لنډ کاربن فایبرونو په ځای کولو سره کار کوي.

که څه هم څیړنه، چې لا تر اوسه په لومړنیو پړاوونو کې ده، ښیي چې د سیمنټو بیټرۍ ټیکنالوژي په دې مرحله کې کافي انرژي نشي ذخیره کولی، په دې موضوع څیړنه دوام لري.

بله څیړنه د ګرافین بیټرۍ ټیکنالوژیو په اړه ترسره کیږي. په ځانګړي توګه د تایوان او امریکا شرکتونه د ګرافین ټیکنالوژۍ کې ډیره پانګونه کوي.

په هرصورت، د مطالعې په پام کې نیولو پرته، ټول ساینس پوهان هڅه کوي چې د بیټرۍ ټیکنالوژي رامینځته کړي چې کولی شي په لنډ وخت کې چارج شي او د اوږدې مودې لپاره انرژي چمتو کړي.

د بیټرۍ ټیکنالوژۍ د پراختیا ترټولو لوی فرصت دا دی چې بریښنایی موټرې چې په وروستیو کلونو کې پراخه شوي، د هرې ورځې په تیریدو سره په سړکونو کې لیدل کیږي.

د بریښنایی موټرو د کارونې وخت، سرعت او ځواک د بیټرۍ ټیکنالوژۍ لخوا ټاکل کیږي. له همدې امله، د بیټرۍ موثریت او فعالیت د بریښنایی وسایطو پراخه کارونې لپاره ترټولو مهمې ستونزې په توګه لیدل کیږي.

په بریښنایی موټرو کې کارول شوي بیټرۍ اساسا په دریو اصلي ډولونو کې لیست شوي. دا د لیډ اسید بیټرۍ، د نکل فلز هایدراید بیټرۍ او د لیتیم آئن بیټرۍ دي.

بیټرۍ هر ډول مختلف ګټې او زیانونه لري. پداسې حال کې چې د لیتیم آئن بیټرۍ د سپک او اوږد مهاله کیدو لپاره پیژندل کیږي، د لیډ اسید بیټرۍ د ډیر لګښت اغیزمن کیدو لپاره ولاړ دي.

د ساینس پوهانو ترټولو لوی هدف دا دی چې د لوړ ظرفیت بیټرۍ په تولید سره د موټرو لړۍ زرګونو کیلومترو ته لوړه کړي.