Κρίσιμη επίσκεψη Ερντογάν στο Ιράν

Ο Πρόεδρος Δημοκρατίας της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα πραγματοποιήσει αύριο μονοήμερη επίσημη επίσκεψη στο Ιράν.

Αν και κάποιες φορές προκαλούνται διφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Ιράν σε πολιτικά θέματα, δεν διακόπτεται ποτέ ο διάλογος μεταξύ των δύο χωρών.

Οι οικονομικές σχέσεις ανάμεσα σε Ιράν και Τουρκία εμποδίζουν το να ξεπεράσει ένα ορισμένο επίπεδο η ένταση στον πολιτικό τομέα.

Οι πολιτικοί παρατηρητές θεωρούν την επίσκεψη του Ερντογάν στην Τεχεράνη ως μια ευκαιρία για την αποκλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή.

Ο Τούρκος πρόεδρος είχε κάνει την περασμένη εβδομάδα την εξής δήλωση-βόμβα:

«Εδώ το Ιράν καταβάλλει προσπάθειες για να στήσει ένα ντόμινο στην περιοχή. Άρχισε να ενοχλεί τη Σαουδική Αραβία, τις χώρες του Κόλπου και εμάς. Είναι αδύνατο να είναι ανεκτό αυτό. Το Ιράν πρέπει να αλλάξει νοοτροπία. Πρέπει να αποσύρει όλες τις δυνάμεις του από την Υεμένη.

Ορισμένοι κύκλοι στο Ιράν καταπίεσαν τη διοίκηση της Τεχεράνης για να αποτραπεί η επίσκεψη του Ερντογάν. Αλλά ήταν καθαρή η στάση του πρόεδρου.

Ο Ερντογάν σχετικά με το θέμα, είπε:

«Στο Ιράν υπήρχαν δύο που τάχθηκαν κατά της επίσκεψής μας. Ένας από αυτούς ήταν αντιπρόεδρος μιας κοινοβουλευτικής επιτροπής. Αυτοί δεν είναι οι ομόλογοί μου. Επίσης και τέτοιοι δεν είναι σε θέση να αποφασίσουν την επίσκεψή μας. Θα πάμε ή δεν θα πάμε. Εμείς θα το αποφασίσουμε αυτό».

Ο ανταγωνισμός και η συνεργασία επισφραγίζουν ταυτόχρονα τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ιράν. Παρά τις διαφωνίες, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι ίσως οι πιο σταθερές στη Μέση Ανατολή.

Τα σύνορα των δύο χωρών δεν καθορίστηκαν από τις αποικιακές χώρες αλλά με τη Συμφωνία Κασρ-ι Σιρίν που υπεγράφη το 1639. Τα σύνορα Τουρκίας και Ιράν δεν έχουν αλλάξει εδώ και περίπου τετρακόσια χρόνια.

Αλλά η οικονομία είναι το βασικό θέμα που επηρεάζει τις σχέσεις…

Οι ετήσιες τουρκικές εξαγωγές προς το Ιράν ανέρχεται στα τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια ενώ από το Ιράν προς την Τουρκία πραγματοποιούνται εξαγωγές ύψους περίπου δέκα δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αναμένεται επίσης να αυξηθεί σημαντικά ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών αυτός εάν αρθούν οι κυρώσεις που επιβάλλονται εις βάρος του Ιράν.

Οι οικονομολόγοι σχετικά με τις δύο χώρες αναφέρουν πως η μια αποτελεί καλή αγορά για την άλλη.

Αλλά όσα συμβαίνουν στις πολιτικές σχέσεις προκάλεσαν διαφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Ιράν για τα θέματα που αφορούν την Κεντρική Ασία, τον Καύκασο και τη Μέση Ανατολή μετά από την Αραβική Άνοιξη.

Το Ιράν υποστηρίζει τους Χούτι στην Υεμένη που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη Σαουδική Αραβία, όμως απορρίπτει τους ισχυρισμούς ότι τους παρέχει στρατιωτική βοήθεια.

Η σιιτική επιρροή που αυξάνεται όλο και περισσότερο στη Μέση Ανατολή, προκαλεί ανησυχίες στις χώρες του Κόλπου κυρίως στη Σαουδική Αραβία.

Ο Τούρκος πρόεδρος κατά την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία μοιράστηκε της ανησυχίες του Ριάντ για το Ιράν.

Ο Ερντογάν επέκρινε όσα συμβαίνουν στην Υεμένη και τόνισε:

«Στην Υεμένη τα επεισόδια έχουν μετατραπεί σε συγκρούσεις μεταξύ Σουνίτων και Σιίτων. Εμείς δεν θεωρούμε θετική καμία από τις διαδογματικές συγκρούσεις».

Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Άνκαρα είναι ενοχλημένη από την κλιμάκωση της έντασης λόγω των δογμάτων και θέλει τη λύση του προβλήματος μέσω διαλόγου.

Ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Δημοκρατίας, Ιμπραχίμ Καλίν σε ανακοίνωση που έκανε σχετικά με την επίσκεψη, είπε πως ο πρόεδρος Ερντογάν στο πλαίσιο των συνομιλιών που θα έχει στην Τεχεράνη θα υπενθυμίσει για άλλη μια φορά ότι δεν μπορεί να έχουν καμία δικαιολογία τα όσα συμβαίνουν στο Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη και ότι στο θέμα αυτό αναλογούν ευθύνες σε όλες τις χώρες στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου και του Ιράν.

Σύμφωνα με τους παρατηρητές, ούτε η Άνκαρα ούτε η Τεχεράνη θέλουν να χαλάσουν οι σχέσεις τους.

Και ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Τζαβάντ Ζαρίφ από την πλευρά του είπε πως αποδίδουν μεγάλη σημασία στις στρατηγικές σχέσεις που έχουν με την Τουρκία σε διάφορους τομείς, είπε:

«Οι σχέσεις μας βασίζονται στην αμοιβαία συνεργασία και διάλογο».

Κατά την επίσκεψή του στο Ιράν, τον Πρόεδρο Ερντογάν θα συνοδέψουν ορισμένοι υπουργοί.

Ο Τούρκος πρόεδρος ο οποίος θα συμμετάσχει και στη 2η Συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκίας-Ιράν, θα συζητήσει με τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ροχανί τις διμερείς σχέσεις με όλες τις πτυχές.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης που αναμένεται να συζητηθούν επίσης οι διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις, ο πρόεδρος Ερντογάν προβλέπεται να συναντηθεί και με τον πνευματικό ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμανέΐ.