Θερμαίνονται τα νερά της Ανατολικής Μεσογείου

Η Ανατολική Μεσόγειος προσέλκυσε πρόσφατα την παγκόσμια προσοχή με την ανακάλυψη ενεργειακών πόρων. Θα μιλήσουμε για αυτήν την κατάσταση σε αυτό το επεισόδιο της «Ενεργειακής Επικαιρότητας».

Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 άρχισαν να διατυπώνονται ισχυρισμοί για την ύπαρξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, στις 26 Ιανουαρίου 2007 σημειώθηκε μια πολύ σημαντική εξέλιξη η οποία θα ήταν η θρυαλλίδα μιας παγκόσμιας κρίσης.

Η Ρωμαίικη Διοίκηση Νότιας Κύπρου ανακήρυξε μονομερώς Αποκλειστική Οικονομική ζώνη στην Ανατολική Μεσόγειο. Ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει δραστηριότητες εξερεύνησης υδρογονανθράκων σε 13 οικόπεδα, τα οποία σχεδόν όλα είναι αμφιλεγόμενα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Γεωλογικών Ερευνών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν κοιτάσματα υδρογονανθράκων που ισοδυναμούν με 30 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, συνολικής αξίας περίπου 1,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι δραστηριότητες εξερεύνησης υδρογονανθράκων που εκτελούν στην περιοχή οι χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο και οι διεθνείς παίκτες, δημιουργούν νέες ισορροπίες στην ενεργειακή εξίσωση της Ανατολικής Μεσογείου.

Η ΡΔΝΚ υπέγραψε συμφωνίες με την Αίγυπτο και την Ελλάδα για να ενισχύσει τις αξιώσεις της.

Ωστόσο, αυτό το βήμα δεν έμεινε αναπάντητο. Ήταν σκληρή η αντίδραση της Άνκαρα σε «αυτή την μονομερή ανακήρυξη». Υιοθετήθηκε το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας. Με Navtex που εξέδωσε, η Τουρκία ανακοίνωσε σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα τις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας της και ότι δεν θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της στην περιοχή.

Σε αντίθεση με τις απειλές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Άνκαρα έκανε βήματα για να αναπτύξει τους ισχυρισμούς της. Υπεγράφη συμφωνία για τον καθορισμό ζωνών θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη Λιβύη.

Σε αυτή τη διαδικασία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τάχθηκαν στο πλευρό της ρωμιοκυπριακής πλευράς. Ανακοινώθηκε το έργο EastMed που είχε σκοπό να μεταφέρει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Τουρκία.

Το έργο προέβλεπε ότι το φυσικό αέριο που θα εξορυσσόταν από την Ανατολική Μεσόγειο θα μεταφερόταν στην Ιταλία μέσω Ελλάδας και στη συνέχεια από εκεί στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι σχεδιασμοί δεν τελεσφόρησαν. Στις αρχές του 2022 οι ΗΠΑ απέσυραν τη στήριξη τους στο έργο το κόστος του οποίου αναμενόταν να ανέλθει στα 30 δισεκατομμύρια δολάρια.

Πέρα από τους πόρους υδρογονανθράκων, τόσο ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία όσο και το ισραηλινοπαλαιστινιακό ζήτημα μετατρέπουν την Ανατολική Μεσόγειο σε πεδίο μάχης για την εξουσία για τους διεθνείς παίκτες.

Πολλές χώρες διατηρούν στρατιωτική παρουσία στα διεθνή ύδατα της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει στη Μεσόγειο επτά πολεμικά πλοία τα οποία ονομάζονται αντιτορπιλικά και είναι εξοπλισμένα με μεσαίου μεγέθους πυροβόλα και δύο υποβρύχια. Τα αντιτορπιλικά μεταφέρουν 400 πυραύλους Tomahawk. Επιπλέον, στην εν λόγω περιοχή εμφανίζονται συχνά βομβαρδιστικά B-2 που μεταφέρουν πυραύλους κρουζ και ευαίσθητους πυραύλους και το πολεμικό πλοίο USS Harry S. Truman, που φέρει εκατοντάδες πυραύλους Tomahawk. Συχνά στην περιοχή καταπλέουν το αντιτορπιλικό USS Porter καθώς και το αντιτορπιλικό USS Donald Cook στα ανοιχτά της Κύπρου.

Η Βρετανία έχει δύο σημαντικές στρατιωτικές βάσεις στην Κύπρο. Σε αυτά σταθμεύουν αναγνωριστικά/μαχητικά αεροσκάφη Tornado και 6 πολεμικά αεροσκάφη τύπου Typhoon. Επιπλέον, στη Μεσόγειο βρίσκεται και το πολεμικό πλοίο HMS Duncan και επιθετικά και έξυπνα υποβρύχια, οι τοποθεσίες των οποίων είναι μυστικές…

Η Γαλλία στέλνει συχνά στην Ανατολική Μεσόγειο τη δύναμη κρούσης του αεροπλανοφόρου Σαρλ Ντε Γκωλ.

Η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική παρουσία εδώ και πάρα πολύ καιρό στη βάση Χμέιμιμ στη Λαττάκεια της Συρίας.

Η Μόσχα έχει επίσης στην Ανατολική Μεσόγειο μέσα ανθυποβρυχιακού πολέμου με εμβέλεια πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων και τις φρεγάτες Admiral Grigorovich και Admiral Essen.

Τον Ιούνιο του 2022, στο πλαίσιο του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, υπογράφηκε τριμερής συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ και Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κάιρο για τη μεταφορά και την εξαγωγή φυσικού αερίου. Προκειμένου να επεκταθεί περαιτέρω αυτή η συμφωνία, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι ενέκρινε την αύξηση των εξαγωγών φυσικού αερίου στην Αίγυπτο από το Πεδίο Ταμάρ στη Μεσόγειο.

ΤΙ ΑΛΛΑΞΑΝ ΟΙ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΣΤΗ ΓΑΖΑ;

Ο πόλεμος στη Γάζα αναμένεται να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στη μελλοντική ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα απειλούν σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου.

Το γεγονός ότι η Ευρώπη πρέπει να διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια της, κάνει να ξεχωρίσει ένα ενιαίο έργο για την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η διαδρομή αναμένεται να είναι η μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας.