Οι προκλήσεις για την Αίγυπτο

Η Τουρκία και η Αίγυπτος έχουν εισέλθει σε μια περίοδο κατά την οποία οι σχέσεις έχουν εξελιχθεί ξανά σε στρατηγική εταιρική σχέση. Υπάρχει μια νέα βούληση και στις δύο χώρες που επιδιώκει τα κοινά συμφέροντα και όχι τις συγκρούσεις. Ενώ οι περιφερειακές προκλήσεις και τα εσωτερικά προβλήματα είναι σε αυτό το σημείο ουσιαστικά, υπάρχουν σοβαροί επιτακτικοί λόγοι, ειδικά για την Αίγυπτο, να επαναφέρει τις σχέσεις της με την Τουρκία σε τροχιά. Η Αίγυπτος βρίσκεται σε μεγάλη κρίση σε πολλά θέματα.

Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Αίγυπτο, ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έχτισε ένα νέο καθεστώς ως Πρόεδρος και αυτό το σύστημα που συνεχίζεται σήμερα βασικά αντιπροσωπεύει μια επιστροφή στην προ επανάστασης εποχή στην Αίγυπτο. Ένα σύστημα στο οποίο κυριαρχούν διάφορα γραφειοκρατικά κέντρα εξουσίας, όπως οι στρατιωτικές ελίτ και εν μέρει η δικαστική γραφειοκρατία. Ενώ το πολιτικό σύστημα συνεχίζει να υπάρχει παρά κάποιες δυσκολίες, μπορεί να ειπωθεί ότι το πραγματικό αδιέξοδο έχει τις βάσεις του στην οικονομία.

Η αιγυπτιακή οικονομία βρίσκεται σε μεγάλη κρίση. Ενώ η χώρα είχε τεράστιο έλειμμα εξωτερικού εμπορίου, υπό τη διοίκηση του Σίσι δημιουργήθηκε ένα εξωτερικό χρέος 160 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας επιβιώνουν με τα swaps από το εξωτερικό, αλλά δυσκολεύονται στην αντιμετώπιση του εξωτερικού χρέους. Η Αίγυπτος υπέγραψε συμφωνία stand by με το ΔΝΤ και είναι πλέον η δεύτερη πιο χρεωμένη χώρα στο ΔΝΤ μετά την Αργεντινή.

Το ΔΝΤ θέτει σκληρούς όρους για μια νέα δέσμη δανείου. Ειδικά στην οικονομία υφίστανται τα αιτήματα για έστω και σταδιακό τερματισμό της ηγεμονίας του στρατού, για υποτίμηση του νομίσματος και για ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένων στρατηγικών τομέων. Η υφιστάμενη τάξη δεν φαίνεται πολύ πρόθυμη να εκπληρώσει αυτές τις απαιτήσεις. Τα χρέη από τις χώρες του Κόλπου έχουν φτάσει στο όριο και δεν είναι δυνατή η είσοδος νέων πόρων. Όπως δήλωσε πρόσφατα και ο Σίσι, τουλάχιστον τα μισά από τα ετήσια έσοδα 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων που προέρχονται από τη Διώρυγα του Σουέζ, χάνονται λόγω των επιθέσεων των Χούτι. Καθώς η αγοραστική δύναμη των μέσων Αιγυπτίων μειώνεται μέρα με τη μέρα, περιστασιακά εμφανίζεται μια μαύρη αγορά για τα πιο βασικά είδη πρώτης ανάγκης. Η αιγυπτιακή λίρα έχει δύο χωριστές τιμές: την επίσημη και εκείνη της αγοράς. Η αξία της λίρας στον δρόμο είναι σχεδόν κατά το μισό χαμηλότερη.

Υπάρχουν επίσης σοβαροί γεωπολιτικοί κίνδυνοι. Ο εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν επηρεάζει αρνητικά την αιγυπτιακή οικονομία. Συμβαίνουν εισροές προσφύγων. Η κρίση του φράγματος της Αναγέννησης με την Αιθιοπία απειλεί την ασφάλεια ύδρευσης της Αιγύπτου. Η πολιτική και στρατιωτική διαίρεση στη Λιβύη βλάπτει τα συμφέροντα της Αιγύπτου. Αλλά η πραγματική άμεση απειλή προέρχεται από τη Γάζα. Ο κύριος στόχος των απάνθρωπων σφαγών του Ισραήλ στη Γάζα είναι η ερήμωση της περιοχής και η εκδίωξη των κατοίκων της Γάζας στη χερσόνησο του Σινά στην Αίγυπτο. Αυτή η κατάσταση αποτελεί μεγάλη απειλή για την εθνική ασφάλεια της Αιγύπτου από κάθε άποψη.

Συνεπώς παρόλο που η στρατηγική εταιρική σχέση Τουρκίας-Αιγύπτου είναι σημαντική και πολύτιμη και για τις δύο χώρες, είναι μια ακόμη πιο αναγκαία διαδικασία για την Αίγυπτο. Η Αίγυπτος μπορεί να αποκομίσει σοβαρά οφέλη από τη συνεργασία της με την Τουρκία έναντι τόσο οικονομικών όσο και γεωπολιτικών απειλών.