Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (30-2019)

            Τα επεισόδια που σημειώθηκαν στην Κομοτηνή την 29^η Ιανουαρίου 1990 ήταν τέτοιας έκτασης και έντασης που έστρεψαν όλα τα φώτα της δημοσιότητας στην περιοχή της Θράκης. Ο πολιτικός κόσμος της χώρας θορυβήθηκε. Τα γεγονότα κέντρισαν το ενδιαφέρον και της διεθνούς κοινότητας.

            Με πρωτοβουλία του τότε Πρωθυπουργού, Ξενοφών Ζολώτα, συγκαλείται σύσκεψη στις 31 Ιανουαρίου στην οποία συμμετείχαν οι πολιτικοί αρχηγοί, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (ΝΔ), ο Ανδρέας Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ) και ο Χαρίλαος Φλωράκης (ΚΚΕ). Παρόντες ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών, Αντώνης Σαμαράς, και ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης, Τζαννής Τζαννετάκης. Η ατζέντα περιελάμβανε ένα και μοναδικό θέμα, την κατάσταση στην Θράκη.

            Η σύγκληση της σύσκεψης ήταν αναπόφευκτη. Η πρόσκληση και παρουσία των πολιτικών αρχηγών αποδεικνύει την κρισιμότητα του ζητήματος. Η παρουσία βέβαια στη σύσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας επιβεβαιώνουν ότι τα θέματα της Μειονότητας προσλαμβάνονταν ως θέματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας.

            Η σύσκεψη είναι σημαντική επειδή ήταν η πρώτη φορά που τέθηκε το ζήτημα της Μειονότητας και της Θράκης σε τόσο υψηλό πολιτικό επίπεδο. Οι αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων της χώρας ενέκριναν ομόφωνα ένα κείμενο το οποίο αποτελούταν από δύο βασικά μέρη, τους διαγραφόμενους κινδύνους και την εφαρμοστέα πολιτική. 

            Τέσσερις στον αριθμό ήταν οι διαγραφόμενοι κίνδυνοι που κατέγραψαν και συμφώνησαν οι πολιτικοί αρχηγοί. Κι αυτοί ήταν: η μεταβολή της πληθυσμιακής σύνθεσης εις βάρος του ελληνικού στοιχείου, η αποκατάσταση της εδαφικής συνέχειας μεταξύ Τουρκίας και της περιοχής που κατοικούταν από την μειονότητα, η επιβολή ενιαίας διαχειρίσεως των βακουφικών περιουσιών και η εμπέδωση χωριστής μειονοτικής πολιτικής οντότητας των μουσουλμάνων. 

            Σε ότι αφορά την μεταβολή της πληθυσμιακής σύνθεσης, σύμφωνα με τους πολιτικούς αρχηγούς ήταν ορατή η διατάραξη της πληθυσμιακής ισορροπίας καθώς στον Νομό Ροδόπης οι Τούρκοι μουσουλμάνοι ανέρχονταν σε ποσοστό 54% του συνολικού πληθυσμού και η γεννητικότητά τους ήταν μεγαλύτερη από αυτή των χριστιανών.

Με τον όρο αποκατάσταση εδαφικής συνέχειας οι αρχηγοί εννοούσαν τον έλεγχο ως προς τα μέρη που ήταν εγκατεστημένη και μετακινούταν η Μειονότητα προκειμένου να μην υπάρχει γεωγραφική συνέχεια. Διαπίστωσαν ότι στον Έβρο ο μουσουλμανικός τουρκικός πληθυσμός ανερχόταν στο 7% ενώ υπήρχε μετακίνηση και εγκατάσταση κι άλλων μειονοτικών στην Αλεξανδρούπολη, γεγονός που προκαλούσε ανησυχίες σχετικά με ένα πιθανό μελλοντικό σχέδιο αμφισβήτησης της εδαφικής ακεραιότητας.

            Ανησυχία υπήρχε και για την ενιαία διοίκηση των βακουφίων, ενώ ο φόβος για δημιουργία ανεξάρτητων μειονοτικών κομμάτων μπορούσε να ανεβάσει τον αριθμό των εκλεγμένων εκπροσώπων.

            Για όλους αυτούς τους κινδύνους λοιπόν οι αρχηγοί πρότειναν έξι στο σύνολο μέτρα ως εφαρμοστέα πολιτική. Αυτά ήταν: 1. διατήρηση ή και βελτίωση της πληθυσμιακής σύνθεσης μέσω εφαρμογής ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος και εγκατάστασης Ποντίων προσφύγων σε Ροδόπη και Έβρο, 2. συνεπής εφαρμογή της πολιτικής εξαγοράς μουσουλμανικών αγροτικών γαιών και ενθάρρυνση αστικοποίησης της μειονότητας, 3. δημοκρατική διαχείριση με αιρετές επιτροπές των επι μέρους βακουφικών επιτροπών, 4. αποψίλωση των Μουφτήδων από τα δικαστικά τους καθήκοντα και μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων τους στα ελληνικά δικαστήρια, 5. κατάργηση των διοικητικών ενοχλήσεων και 6. ενίσχυση της παρουσίας και του κύρους του κράτους.

            Το κείμενο στο οποίο συμφώνησαν και το οποίο υιοθέτησαν οι πολιτικοί αρχηγοί ώστε να εφαρμόσουν μία μακροπρόθεσμη μειονοτική πολιτική αντιμετώπιζε την Μειονότητα ως εν δυνάμει εσωτερικό εχθρό.  

            Ακόμα η αναφορά σε εφαρμογή ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος στην περιοχή γινόταν όχι με στόχο την ανάπτυξη, αλλά προκειμένου να μειώσει την γεννητικότητα της Μειονότητας. Η δε κατάργηση των διοικητικών ενοχλήσεων αποφασίστηκε όχι στη βάση μιας πολιτικής που καταπατούσε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα αλλά επειδή όπως ανέφεραν στο κείμενο οι πολιτικοί αρχηγοί, οι διοικητικές ενοχλήσεις «όχι μόνο απεδείχθησαν ατελέσφοροι αλλ’ επέτυχον αντίθετα αποτελέσματα των επιδιωκόμενων και συνάμα μας εκθέτουν διεθνώς».

Είναι σημαντική η παραδοχή ωστόσο ότι η Μειονότητα υφίσταντο πολιτικές διοικητικών ενοχλήσεων, κάτι που μέχρι τότε αποτελούσε κοινό μυστικό. Γενικότερα το κείμενο των πολιτικών αρχηγών είναι γεμάτο τραγικές διαπιστώσεις για όλες εκείνες τις πολιτικές εις βάρος της Μειονότητας, όπως επίσης είναι πλούσιο σε στερεότυπα και στεγανά που διαμόρφωναν και καθόριζαν την κρατική μειονοτική πολιτική.

Είναι η εποχή που γίνεται επιτακτικό το αίτημα για ισονομία και ισοπολιτεία. Η ορολογία αυτή έχει διεισδύσει στο λεξιλόγιο της Μειονότητας. Κυρίαρχη διεκδίκηση είναι η αποκατάσταση των δικαιωμάτων που στερούνται ή καταπατούνται τα μέλη της Μειονότητας. Κι αυτό όπως θα δούμε στην επόμενή μας εκπομπή θα ανακοινωθεί με τη μορφή πολιτικής διακήρυξης έναν χρόνο μετά.