Επικαιρότητα στα Βαλκάνια (2018-15)

Με τη λήξη του Ψυχρού πολέμου και την κατάρρευση του Σοσιαλισμού στα Βαλκάνια ξεκίνησε η διαδικασία μετατροπής όπου σημειώθηκαν αρνητικές οικονομικές εξελίξεις και αστάθεια που έφεραν και τους πολέμους. Στη πρώην Γιουγκοσλαβία εδώ και περίπου 50 χρόνια συνέχισε ο σοσιαλισμός που παρεμπόδιστηκαν με αυτόν οι εθνοτικές συγκρούσεις αλλά δεν μπόρεσε να τερματίσει τον ιστορικό ανταγωνισμό ανάμεσα στα διαφορετικά έθνη. Για το λόγο αυτό μετά την κατάρρευση του σοσιαλισμού ξέσπασαν συγκρούσεις στα δυτικά Βαλκάνια. Σήμερα στα Βαλκάνια επικρατούν σε μεγάλο ποσοστό η σταθερότητα αλλά πρέπει να υπάρχουν περισσότερες προσπάθειες για να μην ξεσπούν νέες συγκρούσεις.

Οι λαοί της πρώην Γιουγκοσλαβίας μετά τον απελευθερωτικό πόλεμο απέναντι στην κατοχή του φασισμού γνώρισαν τον σοσιαλισμό. Οι ιδρυτές της Γιουγκοσλαβίας σε φανταστικό επίπεδο υποσχέθηκαν τον κομμουνισμό που περιέχει τα πιο ιδανικά και ειδικά για τον άνθρωπο.

Η ιδέα του κομμουνισμού ήταν τόσο ιδανική αλλά δεν υπήρχε καθόλου δυνατότητα εφαρμογής στην πρακτική.  Τις ρητορικές του κομμουνισμού δημιούργησαν οι δικτάτορες όπως ο Στάλιν και έχει αρνητικά παραδείγματα. Όπως το παράδειγμα με τις φυλακές Gulag και τις φασιστικές φυλακές στη Ρωσία, υπήρχαν οι πιο δυσκολότερες φυλακές της ανθρώπινης ιστορίας.

Ο ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας Γιόσιπ Μπροζ Τίτο κατάφερε τη χώρα να φέρει στη θέση να γλιτώσει από τον Σταλινισμό. Ο Τίτο συνέχισε την μονοκομματική περίοδο αλλά οι λαοί στη χώρα του έζησαν ειρηνικά. Η Γιουγκοσλαβία με το σοσιαλισμό είχε ιδρυθεί πάνω σε δύο θεμέλια. Το πρώτο θεμέλιο ήταν ο ίδιος ο Τίτο ο οποίος ήταν σεβαστός ηγέτης και το δεύτερο θεμέλιο ήταν το κομουνιστικό κόμμα με την αστυνομία και την στρατιωτική δύναμη. Με το θάνατο του Τίτο καταργήθηκαν ένα από τα θεμέλια του κράτους. Στη Ρωσία με τη κατάρρευση του κομουνισμού καταστράφηκε και το δεύτερο θεμέλιο της Γιουγκοσλαβίας. Έτσι το 1990 ξεκίνησε και ο θάνατος της Γκιουγκοσλαβίας. Οι πολιτικοί προχώρησαν στη κατάχρηση των εθνοτικών και θρησκευτικών ευαισθησιών και ξέσπασαν οι πόλεμοι. Μετά από τα φρικτά γεγονότα τα δυτικά βαλκάνια απόκτησαν την σταθερότητα. Σε όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων υπάρχουν ηγέτες που υποστηρίζουν την ένταξει στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Η Σερβία λόγω των δικών της λόγων έχει απόσταση στην ένταξη στο ΝΑΤΟ αλλά επιθυμεί να αποκτά τα πρότυπα του ΝΑΤΟ. Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι στα Βαλκάνια σημειώθηκαν θετικές εξελίξεις. Οι στόχοι στην εξωτερική πολιτική έχουν αντανακλάσεις και στις εσωτερικές πολιτικές των περιφερειακών χωρών που διευκολύνουν την επίλυση των ζητημάτων. Στα Δυτικά Βαλκάνια παρά τις θετικές εξελίξεις συνεχίζονται τα κλασικά ζητήματα. Ειδικότερα στο δίκτυο Κοσόβου-Σερβίας οι σχέσεις επίσης οι εξελίξεις στη Μακεδονία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη έχουν ανάγκη για στενή παρακολούθηση.  Σήμερα στη διεθνή συγκυρία στην επίλυση των ζητημάτων έχει σημαντικό ρόλο η ΕΕ η οποία συμβάλλει θετικά στην σταθερότητά στα Δυτικά Βαλκάνια. Η προσμονή της ΕΕ είναι να αναπτύξουν τη συνεργασία οι χώρες στη γεωγραφία της πρώην Γκιογκοσλαβίας, την ανάπτυξη των φιλικών σχέσεων και να μείνουν σε συμβολικό επίπεδο τα σύνορα των σχετικών χωρών. Αν και οι περιφερειακές χώρες καταφέρουν να συναντηθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί η ιδανική κατάσταση που σχεδιάζει η ΕΕ για τα Βαλκάνια. Τα τελευταία χρόνια οι κρίσεις στην ΕΕ αποκάλυψαν τους κρυφούς τοίχους. Και τα Δυτικά Βαλκάνια παρά τους κρυφούς τοίχους μπορούν να γίνουν μέλη της ΕΕ. Η ένταξη στην ΕΕ δεν θα φέρει την ιδανική κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια αλλά θα συνεχίσει να είναι το καλύτερο σενάριο για τα Βαλκάνια.

Ήταν οι αξιολογήσεις του Δρ. Ερχάν Τουρμπεντάρ.