Παγκόσμια Προοπτική (2018-10)

Καθηγητής Κουντρέντ Μπουλμπούλ*

Η ανάγκη για «Μετριοπαθή Δύση»

Η επιστήμη της ιστορίας είναι μια ιδιαίτερα διδακτική επιστήμη όταν παραδειγματιζόμαστε από αυτήν. Αλλά δυστυχώς δεν παραδειγματιζόμαστε αρκετά. Πολύ εύκολα ξεχνάμε αυτά που έγιναν στο παρελθόν, τους πόνους, τους θανάτους, τις βαναυσότητες.

Από την Άγρια Δύση στην Μετριοπαθή Δύση

Τον προηγούμενο αιώνα η Δύση, όχι για κάποιον άλλον λόγο αλλά μόνο για περισσότερη εκμετάλλευση, έγινε η αιτία δύο μεγάλων πολέμων στους οποίους ίσως πέθαναν περισσότεροι και χύθηκε περισσότερο αίμα και δάκρυ από όλους τους πολέμους της ιστορίας. Μετά τον πόλεμο ωστόσο, αντλώντας διδάγματα από την βία του Α΄ και Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που προκάλεσε, εισήλθε σε μια φάση που σχεδίαζε πολιτικές με άξονα την αξία ειδικά στην Ευρώπη.  Οι πολιτικές με άξονα την αξία που διαμορφώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έδιναν προτεραιότητα στη συνεργασία, την μοιρασιά, τις ελευθερίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την δημοκρατία στην Ευρώπη, έφεραν μια σχετική ειρήνη και στην Ευρώπη, και στην περιοχή.

Από την Μετριοπαθή Δύση στην Άγρια Δύση

Αλλά εδώ που έχουμε φθάσει σήμερα, εξελισσόμαστε ξανά σε έναν κόσμο με άξονα την απειλή. Οι πρόσφατες δηλώσεις που έχουν γίνει από τις ΗΠΑ, την Βόρεια Κορέα και την Ρωσία, μετατράπηκαν σχεδόν σε κούρσα για το ποιος έχει περισσότερες χημικές/πυρηνικές βόμβες για να εξοντώσει τον άλλον και ποιος θα πατήσει πιο γρήγορα το κουμπί.

Η κατάσταση στη Δύση όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις ελευθερίες, τον πλουραλισμό, την ελευθερία πίστης, τον σεβασμό προς τους διαφορετικούς τρόπους ζωής, μέρα με τη μέρα επιδεινώνεται ολοένα και περισσότερο. Μέρα με τη μέρα ενισχύεται όλο και περισσότερο ο αντιισλαμισμός και ο αντιμεταναστευτισμός. Σύμφωνα με δεδομένα του Γερμανικού Υπουργείου Εσωτερικών το 2017 πραγματοποιήθηκαν 950 επιθέσεις εναντίον μουσουλμάνων στη Γερμανία (http://www.spiegel.de). 950 επιθέσεις μέσα σε έναν χρόνο! Αν συνέβαινε μόνο το 1% αυτών των επιθέσεων (9-10 επιθέσεις) εναντίον χριστιανών ή Εβραίων σε κάποια ανατολική, λατινική ή μουσουλμανική χώρα, θα φαντάζεστε την αντίδραση του κόσμου. Αναμφίβολα κάτι τέτοιο δεν είναι σε καμία περίπτωση επιθυμητό. Η ύφεση στη Δύση και οι επιθέσεις, δεν πρέπει με τίποτα  να αποτελέσουν παράδειγμα για τις υπόλοιπες γεωγραφικές επικράτειες. Οι επιθέσεις εναντίον των μουσουλμάνων στη Δύση, δυστυχώς δεν είναι κάτι που γίνεται μόνο στη Γερμανία. Όταν συμβαίνει στη Δύση περνάει αθόρυβα. Στο κοντινό παρελθόν της Ευρώπης και των ΗΠΑ οι άνθρωποι που έχουν διαφορετικό τρόπο ζωής, ποτέ άλλοτε δεν είχαν αισθανθεί να βρίσκονται υπό τόση απειλή.

Πολλές δυτικές χώρες προσφέρουν δύσκολα καταφύγιο στους καταδυναστευμένους, τους ορφανούς και τους πρόσφυγες, ενώ σχεδόν δίνουν πρόσκληση σε μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων δολοφόνων της ανθρωπότητας όπως η FETÖ, η PKK, και η DHKPC που έχουν διαπράξει κάθε έγκλημα στις χώρες τους. Υπάρχουν άλλες χώρες στον κόσμο πέρα από κάποιες δυτικές που έχουν καταντήσει καταφύγιο των τρομοκρατών; Η αλήθεια είναι ότι απορώ.

Από την άλλη μεριά καταπνίγονται ολοένα και περισσότεροι οι φιλελεύθερες, πλουραλιστικές και δημοκρατικές φωνές στη Δύση. Αντί των ψήφων των φιλελεύθερων, πλουραλιστικών, δημοκρατικών κομμάτων, αυξάνονται οι ψήφοι των φασιστικών και ναζιστικών κομμάτων τα οποία μοιράζονται την εξουσία σε ορισμένες χώρες. Στην Δύση υπάρχουν πλέον ηγεσίες λιγότερο συνετές που απειλούν τις διαφορές μέσα στις κοινωνίες τους, τους γείτονες, την περιοχή τους και τις άλλες χώρες.

Άγρια Δύση ή το τέλος της ιστορίας…

Για φανταστείτε τα πυρηνικά όπλα και οι χημικές βόμβες της Δύσης που θα μπορούσαν να φέρουν το τέλος των ανθρώπων, να βρίσκονταν στα χέρια και στον έλεγχο αυτών των ακραίων ρευμάτων. Πώς θα χρησιμοποιούσαν αυτά τα όπλα οι φανατικές ηγεσίες οι οποίες με έννοιες όπως μίσος, απομόνωση, διαφοροποίηση, διάκριση και εξόντωση αντί των εννοιών της ειρήνης, της συνεργασίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν θεωρούν καν άνθρωπο αυτόν που σκέφτεται διαφορετικά από αυτές; Ακόμα και η σκέψη είναι τρομακτική. Είναι εμφανής η καταστροφή που προκάλεσαν αυτά τα όπλα στη διάρκεια του Α΄ και Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Σαν σκεφτούμε την συντριπτική ικανότητα που έχουν τη σήμερον ημέρα, αν βρεθούν στα χέρια των ακραίων ρευμάτων θα μπορούσαμε κάλλιστα να πούμε πως έρχεται το τέλος του κόσμου. Ορισμένοι φουτουριστές άρχισαν ήδη να γράφουν κείμενα περί «αρπαγής της συντέλειας του κόσμου από τα χέρια του Θεού» ή «εξαναγκασμού του Θεού στη συντέλεια του κόσμου».

Αυτοί που τώρα κάνουν καθετί που αντίκειται στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις ελευθερίες, στις καθολικές αξίες προκειμένου να εξαλείψουν τις απειλές στις χώρες τους, μήπως θα κάτσουν ήσυχα σαν υπερβούν αυτή την «απειλή»; Η ιστορία άλλα λέει. Μετά την εβραϊκή γενοκτονία, έχουμε δει τους ανθρώπους που έχουν αυτά τα μυαλά να οδηγούν τις χώρες και τις περιοχές τους στην φωτιά.

Η ανάγκη για Μετριοπαθή Δύση…

Ενώ είναι τόσο άμεση και κοντινή η απειλή που θα δημιουργήσει η πορεία των πραγμάτων στη Δύση, περισσότερο εγείρονται συζητήσεις περί «μετριοπαθούς ισλάμ» παρά της ανάγκης για «μετριοπαθή δύση». Το μετριοπαθές ισλάμ θα ήταν ένα άλλο θέμα ανάλυσης. Οι ριζοσπαστικές εξελίξεις στην Ευρώπη και την Αμερική πάντως, ανησυχούν τους πάντες. Αυτές οι ακρότητες δεν αφορούν μόνο τις εμπλεκόμενες χώρες, αλλά όλο τον κόσμο. Υπό αυτή την έννοια η απώλεια ψήφων των κομμάτων της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς στην Ευρώπη, η κατάπνιξη των φιλελεύθερων, πλουραλιστικών και δημοκρατικών μερίδων, δεν εμπνέουν ανησυχία μόνο για το μέλλον της Ευρώπης. Είδαμε τον περασμένο αιώνα μέχρι που μπορεί να παρασυρθεί μια Ευρώπη παραδομένη σε ριζοσπαστικά ρεύματα. Γι’ αυτόν τον λόγο οι φιλελεύθερες και φιλειρηνικές μερίδες αυτού του κόσμου, οφείλουν στο όνομα της παγκόσμιας ειρήνης να εργαστούν από κοινού για μια μετριοπαθή Δύση.

*Ο καθηγητής Κουντρέντ Μπουλμπούλ είναι κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Γιλντιρίμ Μπεγιαζίτ της Άνκαρα.