Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (02-2018)

            Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έγινε ευρέως γνωστό στο χώρο της μειονοτικής εκπαίδευσης όταν ανακοίνωσε το 2017 την εφαρμογή προγράμματος με τίτλο «Πιλοτικές Παρεμβατικές Δράσεις Υποστήριξης Μουσουλμανοπαίδων στα Νηπιαγωγεία της Θράκης».

            Ένα μικρό σχόλιο για τον τίτλο. Πίσω στο 1997, όταν είχε κάνει δειλά την εμφάνισή της στη Θράκη ομάδα καθηγητών από το Πανεπιστήμιο Αθηνών που ανέλαβαν την υλοποίηση προγράμματος με τον τίτλο τότε «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων». Η χρήση του όρου «μουσουλμανόπαιδες» είχε τύχει δριμείας κριτικής από την πλευρά της Μειονότητας αλλά και ως προσδιορισμός ήταν ατυχής, για αυτό άλλωστε άλλαξε στις επόμενες φάσεις. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής δεν μπήκε στον κόπο να ενημερωθεί ούτε για αυτά τα βασικά ιστορικά και επέλεξε τον ίδιο όρο.

            Στις 23 Δεκεμβρίου του 2017 μαθαίνουμε ότι τελικά υπογράφηκε η απόφαση του Υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου με την οποία ορίστηκαν οι σχολικές μονάδες που θα συμμετάσχουν στην πράξη για το σχολικό έτος 2017. Συνολικά 6 νηπιαγωγεία, 3 στη Ροδόπη και άλλα 3 στην Ξάνθη θα αποτελέσουν την πρώτη ομάδα εφαρμογής του πιλοτικού προγράμματος.

            Για την Ροδόπη, αυτά είναι τα νηπιαγωγεία που βρίσκονται στα χωριά Αρριανά, Πάσσος και Ασώματοι, ενώ για την Ξάνθη είναι τα νηπιαγωγεία των χωριών Άλμα, Πάχνη και Κύρνος. Η επιλογή των νηπιαγωγείων όπως όλα δείχνουν προσπάθησε να είναι αντιπροσωπευτική του χώρου, της γεωγραφίας όπου βρίσκεται και διαμένει η Μειονότητα. Έτσι επιλέγησαν δύο νηπιαγωγεία του Δήμου Αρριανών και ένα του Δήμου Ιάσμου από την Ροδόπη, ενώ στην Ξάνθη δύο νηπιαγωγεία στο Δήμο Μύκης και ένα στο Δήμο Τοπείρου.

            Μέχρι εδώ όλα καλά. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι στον αρχικό σχεδιασμό του προγράμματος είναι η εφαρμογή του για δύο σχολικά έτη 2017-2018 και 2018-2019, καταλαβαίνουμε ότι το 2018 θα είναι χρονιά σταθμός για να έχουμε μία πρώτη εικόνα της δουλειάς που θα γίνει εντός των νηπιαγωγείων.

            Δεν λείπουν οι αντιδράσεις οι οποίες προέρχονται κυρίως από εκπαιδευτικούς φορείς της πλειονότητας. Διαμαρτύρονται ανάμεσα σε άλλα και για το ότι ο ρόλος των συνεργατών, όπως περιγράφεται στο πρόγραμμα, είναι απροσδιόριστος. Ουσιαστικά πρόκειται για συνεργάτη – διερμηνέα που θα συνυπάρχει με τον νηπιαγωγό της πλειονότητας, αλλά θα είναι μέλος της Μειονότητας και θα χρησιμοποιεί την τουρκική γλώσσα στην επικοινωνία με τους μικρούς μαθητές.  

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, ο αριθμός των νηπιαγωγείων θα διπλασιαστεί για την αμέσως επόμενη σχολική χρονιά (2018-2019) με μακροπρόθεσμο στόχο να εφαρμοστεί σε όλα τα νηπιαγωγεία που λειτουργούν σε μειονοτικές περιοχές.

Σε επίσκεψη μάλιστα που πραγματοποίησαν νωρίτερα το 2017 εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής στην περιοχή, ξεκαθάρισαν ότι η εισαγωγή της τουρκικής γλώσσας αποτελεί πολιτική απόφαση.

Απομένει να δούμε τη λειτουργία αυτού του εγχειρήματος στην πράξη. Μέχρι στιγμής οι εκπρόσωποι και φορείς της Μειονότητας δεν έχουν τοποθετηθεί επίσημα, αν εξαιρέσουμε φυσικά το πάγιο αίτημα που διατυπώνεται για ίδρυση δίγλωσσων μειονοτικών νηπιαγωγείων με κύρια γλώσσα την τουρκική και την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα.

Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής φαίνεται ότι βούτηξε βαθιά στα εκπαιδευτικά της Μειονότητας για το 2018. Μαζί με το παραπάνω έργο έχει αναλάβει την υλοποίηση ενός ακόμα με τίτλο «Αναβάθμιση των Ιεροσπουδαστηρίων και παιδαγωγική υποστήριξη της διδασκαλίας του Κορανίου στους μαθητές μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης».

Παρόλο που σε αυτό το έργο ο όρος «μουσουλμανόπαιδες» αντικαταστάθηκε με το ορθότερο «μαθητές μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας», ωστόσο θέτει πολλά ερωτηματικά η ανάμειξη ενός επιστημονικού φορέα που υποστηρίζεται και εποπτεύεται από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας σε θέματα διδασκαλίας Κορανίου.

Η υλοποίηση του έργου περιλαμβάνει δύο δράσεις, την εκπόνηση διδακτικού υλικού και την επιμόρφωση των διδασκόντων στα ιεροσπουδαστήρια και των ιεροδιδασκάλων που απασχολούνται στα δημόσια σχολεία της Θράκης.

Υπάρχει Επιστημονική Ομάδα Έργου η οποία αποτελείται από 3 μέλη, ένα στέλεχος του Ινστιτούτου και 2 Πανεπιστημιακούς καθηγητές. Σε αυτήν προβλέπεται και η συμμετοχή ενός μέλους της Μειονότητας κατόπιν σχετικής πρόσκλησης ενδιαφέροντος που αναμένεται να δημοσιευτεί.

            Σε αυτό το πρόγραμμα το Ινστιτούτο δεν έκανε την υπέρβασή του. Παρέμεινε πιστό σε παραδοσιακές μεθόδους, όπου για κατεξοχήν ενδομειονοτικά θέματα η εκπροσώπηση της Μειονότητας είναι από μηδενική έως υποτυπώδης.

            Δεν υπάρχει καμία πλευρά που θα διαφωνούσε σήμερα με την ανάγκη αναβάθμισης, εξέλιξης και βελτίωσης της εκπαιδευτικής ποιότητας στα Ιεροσπουδαστήρια της Θράκης. Διότι όσο υπάρχει ζήτηση στη φοίτηση, είναι υποχρεωμένη η πολιτεία να καταβάλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την βελτίωση της εκπαιδευτικής ποιότητας.

            Εγείρει πολλά ερωτηματικά η πρωτοβουλία του Ινστιτούτου η οποία όπως όλα δείχνουν, μάλλον θα «ταράξει τα νερά» στη Θράκη.