Επικαιρότητα στα Βαλκάνια (2017-27)

Στα Βαλκάνια δεν έχει αναπτυχθεί όσο πρέπει η υποδομή σχετικά με τη μεταφορά. Όχι μόνο οι φυσικές υποδομές αλλά και τα σχετικά ιδρύματα και οι πολιτικές αποδεικνύουν ότι πρέπει να αναπτυχθεί ο σχετικός τομέας. Για το λόγο αυτό όλα τα είδη μεταφοράς στην περιοχή και ειδικότερα οι σιδηροδρομικές μεταφορές απαιτούν μεγάλες επενδύσεις.

Η υποδομή στην σιδηροδρομική μεταφορά στα Βαλκάνια απαιτεί εκσυγχρονισμό και δεν είναι στη θέση να έχει ανταγωνισμό με την χερσαία συγκοινωνία. Την περίοδο του 1970-2015 αυξήθηκε η σημασία της χερσαίας συγκοινωνίας από άποψη μεταφοράς φορτίων και επιβατών. Για παράδειγμα το 1970 η μεταφορά φορτίων με χερσαία μεταφορά ήταν σε ποσοστό 35% ενώ το 2015 έφτασε σε 65%. Την ίδια περίοδο η σιδηροδρομική μεταφορά από 48% υποχώρησε σε 25%. Ενώ και οι υπόλοιπες μεταφορές από 17% μειώθηκαν σε 9%. Ενώ η μεταφορά επιβατών την ίδια περίοδο από 61% αυξήθηκε και έφτασε σε 86% ενώ η σιδηροδρομική μεταφορά από 39% μειώθηκε σε 14%. Οι επενδύσεις στον τομέα της μεταφοράς στα Βαλκάνια συνεχίζουν να γίνονται σε χερσαία μεταφορά.

Οι υπάρχουσες σιδηροδρομικές μεταφορές πραγματοποιούνται με την παλιά τεχνολογία επειδή η γεωγραφία δεν επιτρέπει τη μεταφορά με τα τρένα υψηλής ταχύτητας. Όχι μόνο οι ράγες αλλά χρειάζονται εργασίες στις γέφυρες και τα τούνελ.

Στις βαλκανικές χώρες ορισμένα μέρη των σιδηροδρομικών μεταφορών είναι εντελώς κλεισμένα και σε αλλά αρκετά μέρη η συγκοινωνία πραγματοποιείται σε δυσκολίες συνθήκες. Για την επίλυση των σχετικών προβλημάτων χρειάζονται μακροπρόθεσμες βιώσιμες επενδύσεις. Ο εθνικισμός, τα οικονομικά συμφέροντα και οι πολιτικές που τηρήθηκαν και ήταν μακριά από την καλή γειτονιά έφεραν στη θέση τη συγκοινωνία να μην είναι συνδεδεμένη η μια χώρα με την άλλη. Για παράδειγμα ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει η σιδηροδρομική μεταφορά ανάμεσα στη Μακεδονία με τη Βουλγαρία, η Μακεδονία με την Αλβανία, το Κόσοβο με την Αλβανία και η Ελλάδα με την Αλβανία. Στα Βαλκάνια τα τρένα παραμένουν να είναι παλιά επίσης και οι τεχνολογίες σηματοδότησης είναι παλιές. Στην Αλβανία τα τρένα είναι των 35 χρόνων και στη Μακεδονία από τα 1323 βαγόνια τα 920 είναι της παλιάς τεχνολογίας πάνω των 35 χρόνων.

Με λίγα λόγια η τεχνολογία σε σιδηροδρομική μεταφορά σε 10 βαλκανικές χώρες είναι πολύ παλιά και απέχει πολύ από το μέσο όρο της ΕΕ. Ο μέσος όρος των Βαλκανικών χωρών είναι μόνο το 58% της ΕΕ. Ο μέσος όρος των σιδηροδρομικών δικτυών διπλής ροής στις βαλκανικές χώρες είναι στο επίπεδο του 10,3%. Αυτός ο μέσος όρος είναι μόνο το 36% της ΕΕ. Οι ηλεκτροφόρες σιδηροδρομικές ράγες είναι σε καλύτερο επίπεδο με τους υπόλοιπες άλλες μεταφορές και είναι σε επίπεδο του 83% του μέσο όρου της ΕΕ. Η μέση απόδοση των σιδηροδρομικών γραμμών στις χώρες των Βαλκανίων είναι στο επίπεδο του 44% της ΕΕ. Η μεταφορά φορτίων στις βαλκανικές χώρες είναι περισσότερη σε σχέση με την ΕΕ. Για την παροχή των υπηρεσιών μεταφοράς με πιο αποτελεσματικό τρόπο στις βαλκανικές χώρες πρέπει να αναπτυχθεί η υποδομή των σιδηροδρομικών μεταφορών και χρειάζεται εκσυγχρονισμός στις εταιρείες. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Παγκόσμιας τράπεζας η μέση απόδοση λειτουργίας των σιδηροδρομικών εταιρειών στην Αλβανία είναι ίσο με το 8% των ευρωπαϊκών χωρών. Στον σχετικό τομέα στις βαλκανικές χώρες σε καλύτερο σημείο βρίσκεται η Κροατία και η σιδηροδρομική εταιρεία της σχετικής χώρας είναι στο επίπεδο του 66% του μέσου όρου της ΕΕ.

Ο τομέας των σιδηροδρομικών μεταφορών στις βαλκανικές χώρες όχι μόνο όσον αφορά την εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο της ΕΕ αλλά και από άποψη βελτίωσης της λειτουργίας του κλάδου και των οικονομικών επιδόσεων έχει ανάγκη για θεσμικές μεταρρυθμίσεις.