Επικαιρότητα στα Βαλκάνια (2017-24)

Τα Βαλκάνια, γεωγραφία ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων

771633
Επικαιρότητα στα Βαλκάνια (2017-24)

Στα Βαλκάνια μέχρι σήμερα έζησαν διάφοροι διοικητές και επικράτησαν διάφορες αυτοκρατορίες. Στην περιοχή οι διαφορετικές κοινότητες είχαν ανταγωνισμό μεταξύ τους και αυτό έφερε να είναι αδύναμη η περιοχή για τη διοίκηση των ξένων δυνάμεων της περιοχής των Βαλκανίων. Στην περίοδο των 200 π.Χ. στην περιοχή επικράτησαν οι Ρωμαίοι και με τη διάλυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 395 το σημαντικότερο μέρος των Βαλκανίων έμεινε εντός των συνόρων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το 1453 την Ιστάνμπουλ κατέκτησαν οι Οθωμανοί και έφτασε το τέλος για τους Βυζαντινούς και ξεκίνησε η περίοδος  της Οθωμανικής αυτοκρατορίας που διήρκησε μέχρι το 1912. Τα Βαλκάνια εκτός τους Οθωμανούς γνώρισαν και τη διοίκηση Χαμσμπούργκ. Η μοναρχία Χαμσμπούργκ από το 1867 πήρε τη μορφή της διπλής μοναρχίας και άρχισε να αναφέρεται ως Αυστριακή-Ουγγρική Αυτοκρατορία και διοίκησε μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τα Βαλκάνια στην ιστορία είναι η γεωγραφία όπου σημειώθηκαν οι μεταναστεύσεις. Οι δρόμοι που πέρασαν από τα Βαλκάνια έφεραν μαζί και τις μεταναστεύσεις. Οι μεγάλες μεταναστεύσεις είχαν πάντα ενδιαφέρον προς αυτή τη γεωγραφία. Για παράδειγμα η Ρωσία από τον 16ο αιώνα είχε σκοπό να φτάσει στην Μεσόγειο και να ελέγξει τους Τουρκικούς Βοσπόρους. Για τον λόγο αυτό εμφανίστηκε η αδελφότητα των Σλάβων και Ορθοδόξων και άρχισε η Ρωσία να ανταγωνίζεται με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Τον 17ο και 18ο αιώνα αυτός ο ανταγωνισμός της Ρωσίας με την Οθωμανική αυτοκρατορία σχετικά με τα Βαλκάνια ήταν πιο ορατή. Ειδικότερα τον 19ο αιώνα λόγω του ενεργού ρόλου της Ρωσίας στα Βαλκάνια η μοναρχία Χαμπσμπούργκ άρχισε τη συνεργασία με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Στα Βαλκάνια ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε διοίκηση Χαμπμπούργκ με τη Ρωσία με το ρόλο της Αγγλίας και της Γαλλίας έχει πάρει μια διαφορετική διάσταση. Τον 18ο αιώνα λόγω των συμφερόντων της η Αγγλία υποστήριξε τη Ρωσία. Ενώ από τον 19ο αιώνα τότε που άρχισαν να επηρεάζονται αρνητικά τα συμφέροντα της Αγγλίας στη Μεσόγειο και την Ινδία από την πλευρά της Ρωσίας έφερε την Αγγλία στη θέση να υποστηρίζει την Οθωμανική αυτοκρατορία. Την περίοδο αυτή και η Γαλλία που ήταν ενοχλημένη από τη Ρωσία άρχισε να υποστηρίζει την Οθωμανική αυτοκρατορία. Τον 19ο αιώνα η Γερμανία και η Ιταλία σημείωσαν πρόοδος και στην Ευρώπη άλλαξαν οι ισορροπίες. Στη μια πλευρά βρίσκεται η Αυστριακή –Ουγγρική αυτοκρατορία και από την άλλη πλευρά η Γερμανία και η Ιταλία. Ενώ η Αγγλία και η Γαλλία ήταν στο πλευρό της Ρωσίας. Η Ρωσία την περίοδο αυτή λόγω της παρακμής των μεγαλύτερων δυνάμεων υποστήριξε τις εξεγέρσεις στα Βαλκάνια και κήρυξε πόλεμο κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το 1877. Το 1877-1878 ο μεγάλος πόλεμος Οθωμανικής αυτοκρατορίας με τη Ρωσία έφερε τον τερματισμό στην ύπαρξη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια. Στις 3 Μαρτίου 1878 υπογράφηκε η συνθήκη του Αγίου Στεφάνου με την οποία η Ρωσία κατάφερε να κάνει αυτά που ήθελε στα Βαλκάνια και έφτασε μέχρι την Ιστάνμπουλ. Με τη σχετική συνθήκη ο σκοπός ήταν να ιδρυθεί η Μεγάλη Βουλγαρία. Αλλά η Αγγλία και επίσης η Αυστρία και η Ουγγαρία ήταν κατά της Ρωσίας. Το 1878 πραγματοποιήθηκε το Κογκρέσο του Βερολίνου το οποίο παρεμπόδισε αυτό το όνειρο. Ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων στα Βαλκάνια διήρκησε και την περίοδο μετά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Για παράδειγμα η Γερμανία, πριν να επιτεθεί στη Σοβιετική Ένωση το 1941 κατέλαβε την Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα.

Με το ξεκίνημα της περιόδου του Ψυχροί πολέμου άρχισε να πάρει μέρος στα Βαλκάνια και η Αμερική η οποία από τότε αποσκοπούσε να είναι ηγεμονική δύναμη.

Οι Βαλκανικές χώρες την περίοδο του ψυχρού πολέμου πήραν μέρος σε διαφορετικούς πόλους. Η Ρουμανία και η Βουλγαρία συμμετείχαν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας ενώ η Τουρκία και η Ελλάδα έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ. Η Γιουγκοσλαβία έγινε από τους ιδρυτές του ευθυγραμμισμένου Κινήματος ενώ η Αλβανία από το 1961 ήταν η ευρωπαϊκή χώρα που δεν είχε επαφή με άλλες δυνάμεις.

Την περίοδο του Ψυχρού πολέμου οι δύο μεγάλες δυνάμεις παρακολούθησαν η μια την άλλη και η μια δύναμη προσπάθησε να είναι ανώτερη απέναντι στην άλλη δύναμη. Ειδικότερά την περίοδο του Τίτο στη Γιουγκοσλαβία άρχισε να υπάρχει αντίσταση απέναντι στη Ρωσία από το 1948 σε επεκτατική πολιτική της Ρωσίας. Από αυτό επωφελήθηκαν οι ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή την περίοδο η Αμερική και η Δυτική Ευρώπη εφάρμοσε οικονομικό εμπάργκο απέναντι σε χώρες του Ανατολικού μπλοκ και βοήθησαν από οικονομική άποψη τη Γιουγκοσλαβία.  Έτσι η Γιουγκοσλαβία της περιόδου του Τίτο άρχισε να έχει ανάγκη να υποστηριχτεί από οικονομική και πολιτική άποψη από το εξωτερικό. Η Αμερική επωφελήθηκε από αυτά την εξέλιξη και προσπάθησε να σχηματίσει μια συμμαχία στα Βαλκάνια. Στις 28 Φεβρουαρίου 1953 στην Άνκαρα υπογράφηκε το Βαλκανικό Σύμφωνο ανάμεσα στην Τουρκία, Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία. Μετά το θάνατο του Στάλιν τον Μάρτιο του 1953 άρχισε να χάνει δύναμη η εξωτερική πολιτική της Ρωσίας και η Γιουγκοσλαβία άρχισε πάλι να προσεγγίσει στη Ρωσία. Στο δεύτερο μισό του 1950 ειδικότερα λόγω του κυπριακού άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα με αποτέλεσμα να χαλάσει η ατμόσφαιρα της συμμαχίας που είχε σχηματιστεί υπό την ηγεσία της Αμερικής.  Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τα Βαλκάνια άρχισαν να χάνουν την σχετική της σημασία από άποψη του διεθνή συστήματος.


Λέξεις-κλειδιά: #Βαλκάνια

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ