Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (08-2017)

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μία μεγάλη πολιτική προσωπικότητα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, ανέφερε το εξής «Στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται αλλά δεν γίνονται και πράγματα που γίνονται αλλά δεν λέγονται».

            Κάτι τέτοιο μας θυμίζει η ιστορία με την ίδρυση του Τομέα Μειονοτικής Εκπαίδευσης. Σε μία από τις προηγούμενες εκπομπές αναφέραμε ότι με υπουργική απόφαση του Δεκεμβρίου 2016 συστήθηκε επίσημα ο Τομέας Μειονοτικής Εκπαίδευσης στη Θεσσαλονίκη.

            Εκεί θα εκπαιδεύονται και από εκεί θα αποφοιτούν οι δάσκαλοι που θα στελεχώσουν το τουρκόγλωσσο πρόγραμμα των μειονοτικών δημοτικών σχολείων στη Θράκη.

            Η ιστορία των δασκάλων στη μειονοτική εκπαίδευση αποτελεί ανοιχτό πεδίο διένεξης μεταξύ κοινότητας και πολιτείας από την ίδρυση της Ειδικής Παιδαγωγικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, το 1968. Η ίδρυση της Ε.Π.Α.Θ. εγκαινίασε ουσιαστικά μία μακροχρόνια διαμάχη αναφορικά με την εκπαίδευση και κατάρτιση των δασκάλων που θα στελεχώσουν το τουρκόγλωσσο πρόγραμμα των μειονοτικών σχολείων.

            Είναι μία ιστορία που σερνόταν επί δεκαετίες κι επηρέαζε ουσιαστικά τον εκπαιδευτικό τομέα. Μόλις το 2011 φάνηκε να αλλάζει κάτι με την κατάργησή της και την ανακοίνωση για ίδρυση του Τομέα Μειονοτικής Εκπαίδευσης.

Μέσα σε λίγα χρόνια ωστόσο το σκηνικό άλλαξε. Ο Τομέας υποδέχτηκε τους πρώτους φοιτητές το 2012 και λειτουργεί χωρίς ωστόσο να ιδρυθεί επίσημα, ξαφνικά σταμάτησε να υποδέχεται φοιτητές με ποσόστωση, το 2014 ιδρύθηκε επίσημα το Διδασκαλείο Εκπαιδευτικών Μειονοτικού Προγράμματος στην Αλεξανδρούπολη, κι ενώ είμαστε σε αναμονή εξελίξεων για το Διδασκαλείο φτάνουμε στο σήμερα, τέλη του 2016 και αρχές του 2017 όπου όλα τα σενάρια τελειώνουν στην επίσημη νομοθέτηση του Τομέα Μειονοτικής Εκπαίδευσης.

            Το πολιτικό παρασκήνιο, την διαδρομή όλων αυτών των 6 χρόνων από το 2011 μέχρι το 2017, τι μεσολάβησε, πώς και γιατί είναι κάτι που δεν θα μάθουμε ποτέ διότι οι αποφάσεις πάρθηκαν κεκλεισμένων των θυρών. Από αυτά ωστόσο που είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε καταλήγουμε στο ότι για μία ακόμα φορά δεν υπήρχε σταθερή πολιτική. Αποφάσεις, νέες αποφάσεις που ακύρωναν τις προηγούμενες, αναμονή. Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια άλλαξαν κυβερνήσεις, η εθνική γραμμή ωστόσο στα μειονοτικά θέματα παραμένει σταθερή και δεν επηρεάζεται από τις κυβερνητικές αλλαγές.

            Σε Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων που ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής στις 09 Φεβρουαρίου 2017, περιλαμβάνονται διατάξεις για τη μειονοτική εκπαίδευση.  Το άρθρο 14 ρυθμίζει ζητήματα μειονοτικής εκπαίδευσης και στο επίκεντρο βρίσκονται λεπτομέρειες σχετικά με την λειτουργία του Τομέα Μειονοτικής Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

            Το Υπουργείο, στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει κάθε νόμο και αποτελεί ένα κείμενο που αναλύει την αναγκαιότητα σχετικής νομοθέτησης, άρα αποτελεί σημαντική πηγή πληροφόρησης, αναφέρεται στην απαραίτητη αναβάθμιση των σπουδών των νέων της Μειονότητας που θα είναι πλέον πανεπιστημιακού επιπέδου. Και αυτή αποτελεί ίσως την πρώτη επίσημη παραδοχή ότι μέχρι και σήμερα δυστυχώς οι σπουδές δεν ήταν πανεπιστημιακού επιπέδου, εγκληματική παραδοχή για ολόκληρες γενιές που εκπαιδεύτηκαν και αποφοίτησαν από το μειονοτικό εκπαιδευτικό σύστημα.

            Κάτι άλλο σημαντικό που διαβάζουμε στην αιτιολογική έκθεση είναι ότι η συζήτηση για ίδρυση Διδασκαλείου Εκπαιδευτικών Μειονοτικού Προγράμματος στην Αλεξανδρούπολη θα δημιουργούσε εκ νέου μια ειδική ξεχωριστή παιδαγωγική δομή αποκλειστικά για τη συγκεκριμένη κατηγορία πληθυσμού, στοιχείο που αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα τρωτά της Ειδικής Παιδαγωγικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης.  

            Αλλαγή πλεύσης. Θέλουμε για τους δασκάλους της Μειονότητας να λάβουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση και σίγουρα, όχι κατάρτιση τύπου Ε.Π.Α.Θ. σε μορφώματα και ιδρύματα που παραπέμπουν σε εποχές Χούντας.

            Ούτε λίγο ούτε πολύ ο νόμος ορίζει την εισαγωγή με ποσόστωση αποφοίτων της Μειονότητας στην Παιδαγωγική Σχολή της Θεσσαλονίκης, προσδιορίζει τα γνωστικά αντικείμενα, κατοχυρώνει τα εργασιακά δικαιώματα των αποφοίτων. Αυτά δηλαδή που αποτελούσαν πάγιο αίτημα από την ημέρα κατάργησης της ΕΠΑΘ και την ημέρα άτυπης ίδρυσης του εν λόγω Τομέα.

            Η Μειονότητα που τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις της μεταβάλλονταν με κάθε νέα αλλαγή, δεν μπορεί παρά να βλέπει θετικά μία τέτοια επίσημη πλέον πολιτική πρωτοβουλία η οποία ανταποκρινόταν στο αρχικό της αίτημα. Και πράγματι, στη συζήτηση που διεξήχθη στην Βουλή για την ψήφιση του νομοσχεδίου ο βουλευτής Ξάνθης Χουσεϊν Ζεϊμπέκ ανέφερε πως η ίδρυση του τομέα «αποτελεί τομή για την εκπαίδευση των δασκάλων των μειονοτικών σχολείων και πάγιο αίτημα της μειονότητας για υψηλού επιπέδου μόρφωση των δασκάλων που θα στελεχώνουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα των μειονοτικών σχολείων».

            Αλλά και ο βουλευτής Ροδόπης, Ιλχάν Αχμέτ, περίπου στην ίδια γραμμή ανέφερε «Η μειονοτική εκπαίδευση είναι ένα δικαίωμα επιλογής. Άρα εμείς σαν πολιτεία πρέπει να σεβαστούμε αυτήν την ιδιαιτερότητα και να ενισχύσουμε τον θεσμό της μειονοτικής εκπαίδευσης». Παράλληλα, στην ομιλία του δεν παρέλειψε να αναφερθεί και σε άλλα ανοιχτά ζητήματα, όπως τις συγχωνεύσεις και τις καταργήσεις των σχολείων και θέματα προσχολικής αγωγής.

Όπως είναι αναμενόμενο όλες οι πολιτικές πρωτοβουλίες συναντούν και τις αντιδράσεις. Πρώτη ήρθε από την σχολή που έχασε τη δυνατότητα να φιλοξενήσει ένα ακόμα νέο τμήμα. Σύσσωμη η ακαδημαϊκή κοινότητα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης αντέδρασε μέσω επιστολής στον Υπουργό ζητώντας την απόσυρση της διάταξης και στρέφοντας τα βέλη τους εναντίον του τμήματος στην Θεσσαλονίκη που σύμφωνα με τα γραφόμενά τους «εγείρει σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με την καταλληλότητα της προετοιμασίας των εν λόγω εκπαιδευτικών για μια τόσο πολύπλοκη κοινωνικο-πολιτισμική εκπαιδευτική πραγματικότητα».

Η σημερινή εκπομπή δεν μπορεί παρά να μεταφέρει ένα μήνυμα ελπίδας για ουσιαστική αλλαγή στην μειονοτική εκπαίδευση. Η ίδρυση του Τομέα έρχεται να βάλει τέλος σε ένα τεράστιο κεφάλαιο που ταλαιπωρεί επί δεκαετίες την μειονοτική εκπαίδευση. Κυρίως όμως, δημιουργεί ένα καλό αυτή τη φορά προηγούμενο διότι αποδεικνύει ότι όπου υπάρχει βούληση, εκεί υπάρχει δρόμος. Στη συγκεκριμένα περίπτωση, η πολιτική βούληση, άνοιξε έναν δρόμο που μέχρι πρόσφατα φάνταζε αδιέξοδος.