Κορυφαίες Προσωπικότητες της Τουρκικής Ιστορίας (2016-21)

Ο Ντανισμέντ Γκαζή ήταν ένας από τους μπέηδες που πολέμησαν στο πλευρό του Σελτζούκου Σουλτάνου Αλπ Αρσλάν στη Μάχη του Μαντζικέρτ. Μετά τη μάχη του ανατέθηκε το καθήκον της κατάκτησης της Ανατολίας. Είναι επίσης ο ιδρυτής του Κράτους των Ντανισμεντίδων. Οι Ντανισμεντίδες ήταν μια τουρκομανική δυναστεία που κυριάρχησε στις περιοχές Sivas, Tokat, Amasya, Kayseri, Malatya ve Çankırı και στις γύρω πόλεις κατά την περίοδο 1071-1178.

Μετά από σχετική εντολή του σουλτάνου του Μεγάλου Κράτους των Σελτζούκων Αλπ Αρσλάν ο Ντανισμέντ Γκαζή κατέκτησε την Σίβας και τη γύρω περιοχή το 1071 και χρησιμοποίησε την περιοχή ως κέντρο για τον ίδιο και το μπεηλίκι του. Μαζί με τους μπέηδες που είχε δίπλα του κατέκτησε κατά σειρά τις περιοχές Amasya, Tokat, Niksar, Kayseri, Develi, Zamantı, Elbistan και Çorum. Ήταν από τους πρώτους κατακτητές της Ανατολίας. Οι μεταγενέστερες γενεές αφηγήθηκαν με επικό τρόπο τη ζωή του Ντανισμέντ Γκαζή. Το βιβλίο “Danişmendname” εξιστορεί το βίο του λαϊκού αυτού ήρωα. Σύμφωνα με το βιβλίο αυτό που γράφτηκε με εντολή του σουλτάνου Ιζετίν Καϊκαούς Β’, πρόκειται για ένα σεγίτ που κατάγεται από τον Μπατάλ Γκαζή. Ο Σαρί Σαλτίκ είναι απόγονος του.

Ο Ντανισμέντ Γκαζή ήταν ένας Τουρκομάνος αλπερέν που πολεμούσε εναντίον των Βυζαντινών. Ήταν μεγάλος υποστηρικτής του Süleymanşah, του ιδρυτή της πρωτεύουσας του Σελτζουκικού Κράτους. Ήταν στο πλευρό του και κατά την κατάκτηση και διάδοση του Ισλάμ στην Κεντρική Ανατολία και στη Μαύρη Θάλασσα. Μετά το θάνατο του Süleymanşah το 1086 ενώ εκστράτευε εναντίον της Μοσούλης το 1086 ο Ντανισμέντ Γκαζή έγινε περισσότερο ανεξάρτητος. Μετά την ενθρόνιση του ο Κιλιτς Αρσλάν Α’ έγινε αρχικά αντίπαλος του Ντανισμέντ Γκαζή καθώς οι δυο τους ήταν οι πιο ισχυροί Τουρκομάνοι γκαζήδες. Αλλά μετά την προέλαση των Σταυροφόρων προς την ενδοχώρα της Ανατολίας οι δυο άνδρες αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να πολεμήσουν εναντίον των Σταυροφόρων.

Οι ηρωισμοί του Ντανισμέντ Γκαζή στις μάχες κατά των Σταυροφόρων μεταδόθηκαν από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά, παραμένοντας ζωντανά για αιώνες.

Συμπολεμιστές και φίλοι του Ντανισμέντ Γκαζή ήταν μπέηδες όπως οι Kara Tekin, Kara Doğan, Çavuldur Çaka, Numanoğlu Süleyman, Osmancık, İl Tekin, Turasan και Yunusoğlu Eyyub. Ο Ντανισμέντ Γκαζή άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία με το θάρρος και την δίκαια διακυβέρνηση του. Ένας χρονικογράφος των Σταυροφοριών της εποχής του τον χαρακτηρίζουν ως έναν πανίσχυρο Τούρκο εμίρη. Καταγόταν από τη δυναστεία των Σελτζούκων. Ήταν θείος του σουλτάνου του Κράτους των Σελτζούκων της Τουρκίας Süleymanşah.

Είναι ένας σοφός ηγεμόνας, ένας από τους πολλούς που συναντάμε στην τουρκική κρατική παράδοση είναι ένας από τους σοφούς Τουρκομάνους. Κατά την εποχή των Σελτζούκων η λέξη ντανισμέντ χρησιμοποιήθηκε ως ακαδημαϊκός τίτλος στους μεντρεσέδες, μια βαθμίδα πριν από τη θέση του μουντερίς. Αυτό αποδεικνύει ότι ο Ντανισμέντ Γκαζή ήταν ένας δάσκαλος που διαπαιδαγωγούσε τους Τουρκομάνους.

Ο Σουλτάνος Κιλίτς Αρσλάν, ο Ντανισμέντ Γκαζή, ο Εμίρης Χασάν Μπέης και ο Εμίρης Καρατζά Μπέης συμμάχησαν και ένωσαν τις δυνάμεις του και πολέμησαν εναντίον των δυνάμεων της Α’ Σταυροφορίας κοντά στο Ερέγλι (Karacadağ).

Οι Σελτζούκοι και οι Ντανισμεντίδες νίκησαν τους Σταυροφόρους στη μάχη που έγινε μπροστά από την Μαλάτια το 1101 και ο Βοϊμόνδος που αιχμαλωτίστηκε φυλακίστηκε στο κάστρο Niksar.

Το 1101 ο Ντανίσμεντ Γκαζή υποχρέωσε κοντά στο Μερζιφόν σε βαριά ήττα  τους Σταυροφόρους που κατευθύνονταν προς την ενδοχώρα της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας μέσω της Άνκαρα. Ύστερα από αυτήν την ήττα οι Σταυροφόροι δεν θέλησαν να χρησιμοποιήσουν ξανά αυτήν την διαδρομή.

Ύστερα από κάποιο διάστημα ο Ντανισμέντ Γκαζή άφησε ελεύθερο τον Βοϊμόνδο με αντάλλαγμα την καταβολή λύτρων, μια κίνηση με την οποία δεν ήταν σύμφωνος ο Κιλίτς Αρσλάν. Επέκρινε τον Ντανισμέντ Γκαζή επειδή άφησε ελεύθερο τον Βοϊμόνδο χωρίς να ρωτήσει τη γνώμη του. Τον Αύγουστο του 1103 οι δυο ηγεμόνες πολέμησαν κοντά στο Μάρας για να κυριαρχήσουν στην Τουρκία. Ο Ντανισμέντ Γκαζή ηττήθηκε. Από εδώ και στο εξής συνέχισε τις εκστρατείες εναντίον του Βυζαντίου και του Δουκάτου της Τραπεζούντας.

Σύμφωνα με το Danişmendname ο Ντανισμέντ Γκαζή τραυματίστηκε θανάσιμα από βέλος σε μια εκστρατεία εναντίον των Βυζαντινών το 1105. Ο Αρμένιος χρονικογράφος Ματθαίος αναφέρει τα εξής για τον Ντανισμέντ Γκαζή: «Ήταν ένας καλός άνθρωπος. Ήταν επιεικής απέναντι στους Χριστιανούς. Ο θάνατος του προκάλεσε μεγάλη θλίψη στους Χριστιανούς.»

Ήταν ένας δίκαιος ηγεμόνας. Αναφορά σε αυτό του το χαρακτηριστικό κάνουν και πολλές άλλες πηγές.